Onderzoekers: Piepkleine stukjes plastic hebben mogelijk ernstige gevolgen voor de hersenen

Een opmerkelijk onderzoek toont aan dat het veel kan uitmaken aan welke plasticdeeltjes de hersenen worden blootgesteld.

Microplastics onder loep

Microplastic bestaat uit plasticfragmenten met een diameter van kleiner dan 5 mm. Nanoplastic zijn de kleine stukjes met een diameter van nog geen 0,0001 mm.

© Shutterstock

Microplastics, microscopisch kleine plasticdeeltjes van minder dan 5 millimeter zijn in van alles aangetroffen, van moedermelk tot bloed en hartweefsel.

Een groeiend aantal dierstudies duidt er zelfs op dat de minuscule stukjes plastic mogelijk door de verdediging van de hersenen kunnen breken, de bloed-hersenbarrière die het bloed en het hersenweefsel scheidt.

Onlangs heeft een team onderzoekers van het Daegu Gyeongbok Institute of Science and Technology in Zuid-Korea van dichtbij bekeken welke schade de fragmenten kunnen aanrichten als ze eenmaal tot de hersenen zijn doorgedrongen. En de wetenschappers spreken zelf van alarmerende bevindingen.

Naar schatting produceert de mens jaarlijks 400 miljoen ton plastic. Elk stuk plastic geeft tijdens zijn levensduur talloze kleine deeltjes af, die worden blootgesteld aan uv-licht, wind en regen, waarna ze mogelijk in ons lichaam terechtkomen.

Eerder hebben wetenschappers onderzocht hoe nieuwe plastic deeltjes, die niet in de natuur zijn geweest, menselijke hersencellen aantasten.

Natuur nagebootst

In het nieuwe onderzoek, gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Environmental Research, keek een groep Zuid-Koreaanse wetenschappers naar de mogelijke gevolgen van microplastics die eerder waren blootgesteld aan een natuurlijke omgeving.

Om de omstandigheden in de natuur na te bootsen, produceerden de onderzoekers microscopische plasticdeeltjes en stelden ze die zeven dagen lang bloot aan uv-licht, regen en wind.

De plasticdeeltjes werden vervolgens opgegeten door ratten. En de onderzoekers zagen hoe de kleine stukjes plastic een dramatische toename leken te veroorzaken van een groep ontstekingseiwitten die in verband worden gebracht met de afbraak van de hersenen en het afsterven van cellen.

Later keken de onderzoekers wat de invloed was van de microplastics op een groep cellen die een sleutelrol spelen bij het bewaken en verdedigen van de hersenen: microglia.

Plastic komt in onze organen terecht

Microplastic is niet te vermijden. Het zit in je eten en in de lucht die je inademt. En de deeltjes komen diep in je lichaam terecht.

We proppen ons vol met plastic
© Claus Lunau

1. We proppen ons vol met plastic

Uit onderzoek blijkt dat je zo’n 50.000 plasticdeeltjes per jaar binnenkrijgt. Ze zijn overal om je heen en komen uit allerlei bronnen: je vloerkleed, je kleren, je tandenborstel, voedselverpakkingen en nog veel meer.

Deeltjes komen het lichaam binnen
© Claus Lunau

2. Deeltjes komen het lichaam binnen

De ingeademde deeltjes komen in de keel en longen terecht, en de ingeslikte deeltjes aanvankelijk in de maag en darmen. De grootste deeltjes poep je uit, maar de kleinste kunnen in het lichaam achterblijven.

Plastic komt in organen terecht
© Claus Lunau

3. Plastic komt terecht in organen

Wetenschappers hebben plastic aangetroffen in de longen, lever, milt, nieren en zelfs in foetussen. De gevolgen zijn nog onbekend, maar veel plastic bevat hormoonverstorende of kankerverwekkende stoffen die zich ophopen in het lichaam.

Ze ontdekten dat de kleine, versleten stukjes plastic een ontstekingsreactie leken uit te lokken door de microglia te stimuleren.

Volgens de onderzoekers tonen de resultaten aan dat versleten microplastics mogelijk giftig zijn voor de hersenen en afbraak en celdood kunnen veroorzaken.

‘De gevolgen van de schadelijkheid van microplastics zijn vooral alarmerend omdat secundaire microplastics, die zijn blootgesteld aan een natuurlijke omgeving, een ernstiger ontstekingsreactie in de hersenen lijken op te roepen,’ zegt bioloog Sung-Kyun Choi, een van de onderzoekers, tegen Medical Xpress.

De Zuid-Koreaanse studie is relatief klein en gebruikte een hoge concentratie microplastics, maar de onderzoekers willen nu hun bevindingen bevestigen aan de hand van langetermijnstudies met meer monsters en doses microplastic, die de werkelijkheid beter nabootsen.