‘Nutteloos’ orgaan is mogelijk belangrijk wapen tegen kanker
Artsen hebben lang gedacht dat de thymus een overbodig orgaan is, en vaak wordt hij operatief verwijderd. Maar dat is wellicht een heel slecht idee.
Vlak achter het borstbeen zit een kleine vetklier, de thymus genaamd.
Bij kinderen helpt hij bij de ontwikkeling van het immuunsysteem, maar rond de puberteit krimpt de klier. Daarom dachten we altijd dat de thymus op volwassen leeftijd inactief en overbodig was.
Die opvatting wordt in twijfel getrokken door een Amerikaanse onderzoek, dat laat zien dat het orgaan mogelijk je leven lang een belangrijk onderdeel is van de verdediging van het lichaam tegen kanker.
Als de klier op jonge leeftijd wordt verwijderd, daalt de productie van T-cellen, een type witte bloedcel dat bacteriën en ziekten bestrijdt.
Uit het onderzoek blijkt nu dat het verwijderen van de thymus kan leiden tot een verhoogd risico op vroegtijdig overlijden of kanker. De studie is gepubliceerd in The New England Journal of Medicine.
De onderzoekers stelden vast dat mensen bij wie de thymus is verwijderd, bijna twee keer zo veel kans hebben om binnen vijf jaar te overlijden dan mensen bij wie de klier niet is verwijderd. Dit geldt ook als rekening wordt gehouden met onder andere geslacht, leeftijd en etniciteit.
Tegelijkertijd bleken degenen bij wie de thymus was verwijderd twee keer zo veel kans te hebben om binnen vijf jaar kanker te ontwikkelen.
‘Dat het risico zozeer zou toenemen, hadden we nooit verwacht,’ zegt onderzoeksleider David Scadden in The Harvard Gazette. Scadden is oncoloog en hoogleraar geneeskunde aan Harvard University.
Verwijderd bij hartoperatie
Omdat de klier vlak voor het hart zit, wordt hij vaak verwijderd tijdens een hartoperatie. Maar de klier kan ook worden weggehaald omdat er kankercellen in zijn aangetroffen.
De onderzoekers benadrukken dat dit een observationele studie is. Ze kunnen dan ook niet concluderen dat het verwijderen van de klier zelf leidt tot dodelijke ziekten of kanker.
Ze noemen hun observatie wel alarmerend en vinden dat het een hoge klinische prioriteit zou moeten zijn om de klier waar mogelijk te behouden zolang het verband niet nader is onderzocht.
Immuunsysteem kan worden verstoord
Het onderzoek is gebaseerd op data van patiënten die geopereerd zijn aan de organen rond de borstkas. Bij meer dan 6000 patiënten werd de thymus niet verwijderd. Dit was de controlegroep. Bij 1146 patiënten werd de klier wel verwijderd.
De onderzoekers ontdekten dat degenen bij wie de klier wel werd verwijderd, een hogere kans hadden op overlijden en kanker dan de controlegroep. Bovendien waren de kankers agressiever en keerden ze vaak terug na behandeling.
De onderzoekers weten nog niet wat de verklaring is, maar ze vermoeden dat de afwezigheid van de thymus een onbalans in het immuunsysteem veroorzaakt. Een kleine groep patiënten bij wie de thymus was weggehaald, hadden minder T-celreceptoren, wat mogelijk bijdraagt aan de ontwikkeling van kanker of auto-immuunziekten na de ingreep.
‘Over het geheel genomen duiden deze observaties erop dat de thymus helpt bij de aanmaak van nieuwe T-cellen bij volwassenen en helpt om volwassenen gezond te houden,’ concluderen de onderzoekers.