Morten onderzoekt hoe je langer gezond kunt leven: Hier lees je zijn belangrijkste tips

De hersenen worden roestig en het lichaam verslechtert naarmate we ouder worden.

Soms hebben we pech en komen er opvallend veel gevallen van neurologische aandoeningen voor in een familie, maar we kunnen wel degelijk heel veel doen om gezond te blijven en ons verouderingsproces te vertragen.

Dat is het uitgangspunt van Morten Scheibye-Knudsen, leider van een onderzoeksgroep aan het Centre for Healthy Ageing van de universiteit van Kopenhagen.

Lees hier zijn beste advies voor een langer leven:

Wat zou iedereen moeten weten over ouder worden?

Ik zou willen dat iedereen wist dat ouder worden een biologisch proces is waar we invloed op hebben.

We weten uit het dierenrijk dat dieren op veel verschillende manieren kunnen verouderen. Dankzij onderzoek met modelorganismen weten we ook dat er veel manieren zijn om ouderdom, en de sterfelijkheid die daarmee gepaard gaat, uit te stellen. Het is dus belangrijk om ons te realiseren dat we weliswaar niets radicaals kunnen doen tegen veroudering, maar dat we mensen wel langer gezond kunnen maken.

Welk advies zou je geven aan mensen die gezond en lang willen leven?

Ten eerste lijkt het erop dat perioden van vasten heel gezond kunnen zijn. Bijvoorbeeld dagelijks vasten – dat doe ik zelf ook – van 20.00 uur ’s avonds tot 12.00 uur de volgende dag, dus het ontbijt overslaan.

Wanneer onze bloedsuikerspiegel daalt, gebeurt er veel in ons lichaam. Onze cellen worden zich ervan bewust dat er minder energie beschikbaar is en dus beginnen ze processen in hun cellen te optimaliseren, bijvoorbeeld door oude eiwitten in de cel af te breken en weer op te bouwen. Ook gaan de mitochondriën (kleine structuren in onze cellen die energie maken van het voedsel dat je consumeert) optimaal energie produceren en zullen cellen zich wat langzamer delen. En dat is vermoedelijk goed nieuws voor onze stamcellen. Vasten kan ook goed zijn om het risico op kanker te verminderen, omdat kankercellen erg afhankelijk zijn van suiker.

In plaats van ontbijt kun je een kop zwarte koffie drinken. Dat bevat geen calorieën en verbreekt het vasten dus niet. Daarnaast wordt koffie in verband gebracht met een vermindering van vrijwel alle vormen van ziekte. Maar liefst vier tot vijf kopjes per dag verminderen het sterftecijfer van vrijwel alle ouderdomsziekten, met uitzondering van kanker.

Lichaamsbeweging en een goede nachtrust zijn ook belangrijk als je lang wilt leven, net als een goed sociaal netwerk.

Het is ook goed om minder vlees en meer groenten te eten, en wees niet bang voor vetten. Plantaardige oliën en vetten lijken verband te houden met een lager sterftecijfer.

Wat heeft jou het meest verrast in verouderingsonderzoek?

Toen we onlangs een proef deden met een aantal deelnemers waarbij we verschillende interventies testten, bleek dat vasten eigenlijk het meest effectief was, als we kijken naar bepaalde markers van veroudering. Meer nog dan lichaamsbeweging, dat eigenlijk een vrij minimaal effect bleek te hebben.

De meeste mensen hebben baat bij vasten, maar een van de dingen die gebeuren als je vast, is dat je een beetje spier- en botmassa kunt verliezen, en dat is niet bepaald handig als je ouder bent, omdat het onder meer kan leiden tot osteoporose. Het is dus belangrijk, vooral voor ouderen met ondergewicht en een normaal gewicht, om tijdens het vasten enige vorm van lichaamsbeweging te doen om het spier- en botverlies te beperken.

Wat moet ik koste wat kost vermijden als ik zo lang mogelijk wil leven?

Roken en niet bewegen. Niet bewegen is veel erger dan overgewicht. Als je rookt en niet beweegt, leef je gemiddeld zo’n 15 à 20 jaar korter.

Wat doe jij om gezond ouder te worden?

Ik vast, doe aan lichaamsbeweging en drink zwarte koffie. Ik eet relatief weinig vlees. Ik ben geen vegetariër, maar ik eet een paar dagen per week geen vlees.

Ik probeer goed te slapen, hoewel ik thuis een kind van 1 jaar heb, dus dat kan best een uitdaging zijn.

En daarnaast neem ik twee supplementen. Die pillen verhogen beide de hoeveelheid NAD (een natuurlijk voorkomende stof die we onder andere nodig hebben wanneer cellen schade aan het genetische materiaal moeten herstellen, red.). En ten slotte gebruik ik ook zogeheten metformine, een medicijn dat wordt voorgeschreven tegen diabetes, omdat we in een onderzoek met muizen hebben gezien dat het de levensduur heeft verlengd.

Maar dat zou ik anderen niet adviseren: ik ben arts en ik experimenteer zelf ook een beetje, maar we weten niet wat op lange termijn de bijwerkingen van de pillen bij gezonde mensen zullen zijn.