‘Mantelzorgersziekte’ is in opmars: Dit zijn de beste tips van een deskundige om dementie te voorkomen
Elke drie seconden wordt iemand op aarde dement. Een vooraanstaand dementieonderzoeker deelt hier haar kennis, zodat je weet wat je kunt doen om je risico te verlagen.
Sociaal samenzijn is een van de dingen die je hersenen positief stimuleren en de kans op dementie minimaliseren.
Als kind zwierf dementieonderzoeker Laura Booi door de gangen van een Canadees verpleeghuis waar haar moeder werkte als verpleegkundige.
Aan het eind van de dag sprak haar moeder vaak met een van de oudere bewoners in een van de kamers. De kleine Laura was graag bij de bewoners, ook wanneer hun geest begon stil te vallen.
Laura Booi nam haar interesse in het welzijn van oudere mensen mee naar het huis van haar opa met beginnende dementie, waar ze op jonge leeftijd ging wonen.
Carrièrepad geplaveid met frustratie
Bij haar opa thuis raakte Laura geïnteresseerd in de diagnose en realiseerde ze zich hoe weinig kennis er eigenlijk was over dementie, ook wel bekend als de ‘mantelzorgersziekte’.
Tegelijkertijd raakte ze gefrustreerd door de onwil van de maatschappij om iets aan de wijdverspreide ziekte te doen.
Toen de dementie eenmaal toesloeg, gaf het systeem niet thuis. Haar opa kreeg geen hulp.
Nu vecht Laura Booi, in haar eigen woorden, de zaak van haar overleden grootvader uit.
Laura is een gerenommeerd onderzoeker in het Centre for Dementia Research aan de Leeds Beckett University, waar ze onderzoekt hoe we de hersenen jong kunnen houden en de kans op dementie op latere leeftijd kunnen verkleinen.
Hier deelt ze wat je kunt doen om dementie te voorkomen.
*Wat zou iedereen moeten weten over dementie?
Dat dementie ons allemaal kan treffen – ongeacht leeftijd, geslacht en leefstijl. Veel mensen denken dat dementie alleen ouderen treft.
Maar we moeten ons bewust zijn van de diagnose en onze eigen kans op het ontwikkelen van dementie op latere leeftijd.
Helaas zit het bij een aantal mensen in de genen, maar al kunnen die genen bij sommige mensen de kans op erfelijke vormen van dementie verhogen, gezonde leefstijlfactoren verminderen de kans op de meeste vormen van dementie aanzienlijk – dus zelfs als er een genetisch verband is.
60 procent van alle vormen van dementie houdt zelfs verband met leefstijlfactoren.
Ook ongelijkheid heeft invloed op dementie. Als je uit een arm of laag opgeleid gezin komt, is de kans ook groter dan voor hoger opgeleiden.
Als je vrouw bent, heb je 2-3 keer meer kans om dementie te ontwikkelen. En als je tot een etnische minderheid behoort, heb je mogelijk een grotere kans om dementie te ontwikkelen.
*Wat kun je doen om dementie te voorkomen?
Onderzoek toont aan dat wat goed is voor je hart, ook goed is voor je hersenen.
Dit betekent dat je je kans op dementie op allerlei manieren kunt verminderen.
Maar dit is wat het onderzoek op dit moment zegt:
- Houd je aan een gezond, evenwichtig dieet. Je kunt bewerkte voedingsmiddelen vervangen door vers fruit, groenten, peulvruchten, zuivel en vlees.
- Beweeg regelmatig om een gezond gewicht te behouden. Als je overgewicht hebt, kan je kans op dementie al flink afnemen als je 5-10 procent van je kilo’s kwijtraakt.
- Het is belangrijk om minder te zitten, dus probeer vaker op te staan en regelmatig te bewegen. Neem de trap, loop de roltrap op en ga lekker staan als je iemand belt.
Over de expert ...
- Laura Booi studeerde gezondheidspsychologie aan de University of British Columbia en promoveerde daar in de gerontologie.
- Ze werkt als senior onderzoeker in het Centre for Dementia Research aan de Leeds Beckett University. Ze is ook docent en consultant op dit gebied.
- Onderzoekt momenteel hoe jongvolwassenen in de leeftijd van 18-39 jaar hun kans op dementie kunnen verkleinen. Het is het eerste internationale onderzoek naar de manier waarop deze bevolkingsgroep de kans op dementie kan verkleinen.
- Fervent pleitbezorger voor wereldwijd dementieonderzoek en oprichter van World Young Leaders in Dementia.
- Stop in elk geval met roken. Jarenlang roken kan het risico op de ziekte van Alzheimer met 50-60 procent verhogen.
- Houd je alcoholgebruik binnen de aanbevolen grenzen.
- Houd je bloeddruk en cholesterolgehalte je hele leven in de gaten – niet alleen als je ouder wordt.
Wat kunnen mensen nog meer doen om hun kans op dementie te verkleinen?
Wees sociaal.
Een sociaal isolement en eenzaamheid verhogen je kans op dementie, en sociaal zijn doet wonderen voor je hersenen. Als je met mensen bent die je graag om je heen hebt, stimuleer je je hersenen op een positieve manier.
Dus zoek mensen op – ook als dat een uitdaging voor je is.
Vergeet daarnaast niet om je hersenen te beschermen tegen schade.
Draag een helm als je fietst of een andere sport beoefent waarbij de kans bestaat dat je hersenen in meer of mindere mate beschadigd raken. Je brein is je beste vriend, dus zorg er goed voor.
Wat moet ik vermijden om het risico op dementie op latere leeftijd te minimaliseren?
Dingen als vervuiling, huiselijk geweld en gehoorbeschadiging verhogen de kans op dementie op latere leeftijd.
Het betekent niet dat je automatisch dementie krijgt, maar je hebt er wel een hoger risico op.
Al met al kan het moeilijk zijn om alle risicofactoren volledig te vermijden, maar doe wat je kunt.
Of je nu erfelijke aanleg voor dementie hebt of niet, het bevorderen van de gezondheid van je hersenen en het verminderen van de kans op dementie is belangrijk voor iedereen.
Dit geldt in alle levensfasen.
En het is nooit te laat.