Shutterstock
Man zwemt ’s winters in een wak

Is winterzwemmen gezond?

De hele winter door springen mensen in het ijskoude water. Maar zijn winterzwemmen en de extreme koudeshock die het tot gevolg heeft gezond?

Bij winterzwemmen komen endorfinen vrij

Als een winterzwemmer in het ijskoude water duikt, barst er een vuurwerk los van zogeheten endorfinen, de lichaamseigen morfine.

Endorfinen hebben een pijnstillende werking, die doorgaans twee tot vier uur in stand blijft.

Dat houdt in dat de koude rillingen een positief effect hebben op allerlei aandoeningen waarbij pijn een rol speelt.

Bovendien gaan endorfinen depressie tegen, waardoor winterzwemmen je humeur verbetert en een verzachtend effect kan hebben op een milde depressie.

Onderzoek heeft ook aangetoond dat een koudeshock de verbranding kan versnellen door het witte vetweefsel in het lichaam te activeren en om te zetten in het vetverbrandende bruine vetweefsel.

Deense onderzoekers van de universiteit van Kopenhagen hebben onlangs ontdekt dat muizen door een koudeshock een speciaal eiwit gaan afscheiden, YBX1, dat een sleutelrol speelt bij de verandering van wit in bruin vetweefsel.

De ontdekking kan leiden tot nieuwe methoden om mensen met overgewicht te helpen afvallen.

Winterzwemmen - vrouw winterzwemmer

Bij winterzwemmen maak je een korte duik in ijskoud water.

© Shutterstock

Winterzwemmen kan bloeddruk verlagen

Veel winterzwemmers zeggen dat ‘het bloed gezonder door de aderen stroomt’ na een ijzige duik.

En dat is precies wat er gebeurt, zo blijkt uit een onderzoek van de Finse arts Kyllikki Kauppinen.

Als de huid in contact komt met het koude water, vernauwen de bloedvaten zich om de warmte rond vitale organen als het hart vast te houden.

Ook stijgen de bloeddruk en hartslag om onderkoeling te voorkomen. Als een winterzwemmer uit het koude water komt, verwijden de bloedvaten zich weer en wordt de warmte door het hele lichaam gepompt.

LEES OOK: 5 wegen het donker uit: Zo bestrijd je het beste een winterdepressie

Hoewel bloeddruk en hartslag stijgen tijdens een ijskoude duik, kunnen beide juist dalen bij regelmatig winterzwemmen. Dat komt doordat het lichaam zich geleidelijk aanpast aan grote temperatuurschommelingen en uiteindelijk geen shock meer krijgt.

Winterzwemmen - 8 tips als je wilt winterzwemmen

Winterzwemmen is goed te doen, maar het ijskoude water kan ook gevaarlijk zijn.

We hebben wat tips voor winterzwemmen op een rijtje gezet:

1. Bouw je tolerantie voor kou vroeg in het seizoen op
Als je nog niet gewend bent aan winterzwemmen, is een ijskoude duik een grote schok voor je lichaam. Sommige mensen gaan er zelfs van hyperventileren, waardoor je een hogere kans loopt te verdrinken. Onderzoek wijst uit dat het lichaam aan de kou kan wennen, en daarom is het slim om vroeg in het seizoen te beginnen met winterzwemmen.

2. Ga niet in je eentje winterzwemmen
Winterzwemmen vraagt veel van je lichaam en daarom moet je nooit in je eentje gaan winterzwemmen. Ga liever in een groepje, zodat jullie elkaar uit het water kunnen helpen als dat nodig is.

3. Check de omstandigheden
Ga het water niet in zonder het weerbericht te hebben gecheckt, want slecht weer kan winterzwemmen levensgevaarlijk maken. Kijk ook of er reddingsmateriaal in de buurt is dat jij of een ander desgewenst kan gebruiken.

4. Ga langzaam het water in
Ga voorzichtig het water in, zodat je lichaam langzaam aan het grote temperatuurverschil went. Als je in een keer in het water springt, wordt het temperatuurverschil te groot en kan je bloeddruk zo snel stijgen dat je hartritme verstoord wordt.

5. Zorg dat je rustig ademt
Let op je ademhaling als je aan het winterzwemmen bent. In een Deens onderzoek met 16 ongetrainde winterzwemmers vielen twee proefpersonen al na slechts één minuut flauw. Dit kwam doordat ze zo zwaar gingen hyperventileren, dat ze meer dan 7 liter lucht per minuut inademden.

6. Blijf dicht bij de kant
Zwem niet te ver weg van de kant, zodat je er weer uit kunt, mocht dat nodig zijn. Als je in de zee wilt winterzwemmen, ga dan niet te ver het water in en kijk uit dat een gevaarlijke muistroom je niet te pakken krijgt.

7. Blijf niet te lang in het water
Zorg dat je niet te lang in het water blijft. Een halve minuut is genoeg om de voordelen van winterzwemmen te ervaren. Als je meerdere minuten in het water blijft, kun je last krijgen van spierverkramping.

8. Pas op met duiken
Je ademhaling is belangrijk bij het winterzwemmen. Daarom moet je je hoofd niet meer dan een paar seconden onder water houden.

Buiten zwemmen kun je bijna het hele jaar door

Het seizoen voor winterzwemmers loopt van oktober tot april. Veel winterzwemmers gaan echter het hele jaar door het water in, dus voor hen is het geen seizoensactiviteit.

In augustus is de gemiddelde watertemperatuur 18-20 °C, en van november tot mei 3-9 °C.

De watertemperatuur komt dus alleen in de zomer en het vroege najaar boven de 10 °C. De rest van het jaar kun je een frisse duik nemen.

**LEES OOK: Blijf weg van ‘gezondheid’ op internet