We weten allemaal wel hoe het voelt om je helemaal volgepropt te hebben tijdens een uitgebreid kerstdiner of gezellige paasbrunch.
Je lichaam reageert op de grote hoeveelheid voedsel, vooral het vet, door de trek in eten op een laag pitje te zetten. Dit mechanisme voorkomt dat je de fout meteen herhaalt.
In een interessante nieuwe studie met laboratoriumratten toonden onderzoekers van de Penn State University echter aan dat langdurige consumptie van een bepaald soort voedsel dit zelfregulerende mechanisme, dat een nauwe samenwerking tussen de hersenen en het spijsverteringsstelsel vereist, mogelijk kan kortsluiten.
Verband tussen hersenen en spijsvertering
Hun onderzoek, gepubliceerd in The Journal of Physiology , richt zich op een soort ‘stopknop’, die bedoeld is om de calorie-inname te beperken als je te veel hebt gegeten. In de hersenen bevinden zich grote stervormige cellen: astrocyten.
Die hebben een aantal functies, zoals het regelen van de communicatie tussen de hersenen en de darmen. Als je veel vet hebt binnengekregen, remmen de astrocyten je eetlust normaal af om ervoor te zorgen dat je niet weer te veel eet.
Vet voedsel leidt tot trage astrocyten
Maar in het experiment ontdekten de onderzoekers dat de astrocyten van de ratten traag werden en niet meer even adequaat reageerden als de proefdieren veel vet bleven eten.
De wetenschappers voerden ook medische en genetische proeven uit, waarbij ze de astrocyten verstoorden in specifieke delen van de hersenen. Zo konden ze observeren hoe dit de voedselconsumptie beïnvloedde.
‘We stelden vast dat 3 tot 5 dagen vetrijk, calorierijk eten het optimale effect heeft op de astrocyten en tot normale signalen naar de spijsvertering leidt om de eetlust te beteugelen. Na verloop van tijd worden astrocyten echter minder gevoelig voor vet. Na 10 tot 14 dagen op een vetrijk dieet reageren ze niet meer en lijken de hersenen de calorie-inname niet meer te kunnen reguleren,’ aldus professor Kirsteen Browning van het Penn State College of Medicine.
Betere behandeling van obesitas
Proeven met mensen zijn nodig om aan te tonen dat hetzelfde mechanisme bij ons een rol speelt. En dat is precies wat het onderzoeksteam van plan is, want met deze informatie kunnen mogelijk nieuwe behandelingen worden ontwikkeld tegen overgewicht, dat een verhoogde kans op hart- en vaatziekten, diabetes type 2 en zelfs kanker geeft.
‘We moeten nog uitzoeken of het verlies van de astrocytenactiviteit en de gerelateerde signaalroutes de oorzaak zijn van te veel eten, of dat te veel eten juist het mechanisme verstoort,’ zegt professor Browning.