Shutterstock
Kankerpatiënt in bed

Chronische stress kan je risico verhogen om aan kanker te sterven

Spontane, kortstondige stress is een normale, fysiologische reactie, afkomstig uit de natuur. Maar als deze belasting permanent wordt, kan de alarmtoestand het risico om aan kanker te sterven met 28 procent verhogen.

Stress is een natuurlijke reactie waarmee het lichaam reageert op een plotseling gevaar.

De hartslag en de bloeddruk nemen toe en de ademhaling wordt heviger. Voor het lichaam is dit een manier om zich voor te bereiden op vechten of vluchten – beide reacties waren voor de oermens potentieel levensreddend.

Moderne mensen ondervinden ook stress, en die kan zich ontwikkelen tot een chronische toestand, die veroorzaakt is door psychosociale factoren. En volgens een nieuw onderzoek van het Medical College of Georgia in de VS is dat slecht voor je lichaam en kan het tot een hogere kans op kanker leiden.

Lichaam wordt belast

Het verschijnsel wordt allostatische belasting genoemd. Deze term verwijst naar het totaal van de effecten van stress op het lichaam gedurende langere tijd.

‘Als reactie op stressinvloeden van buiten maakt het lichaam het hormoon cortisol aan. Zodra de factor die de stress veroorzaakte weggenomen is, zou het cortisolgehalte weer moeten dalen,’ aldus dr. Justin Xavier Moore, epidemioloog aan het Medical College of Georgia en het Georgia Cancer Center.

‘Maar als iemand constant beïnvloed wordt door psychosociale stressfactoren, die ervoor zorgen dat de cortisolspiegel niet daalt, kan dat het lichaam op biologisch niveau aantasten,’ zegt hij.

Risico is 2,5 keer zo hoog

Moore en zijn collega’s voerden een zogeheten retrospectieve analyse uit van 41.000 deelnemers aan het uitgebreide bevolkingsonderzoek NHANES (National Health and Nutrition Examination Survey).

Aan de hand van gegevens uit de periode 1988 tot 2019, toen onderzoekers onder meer keken naar BMI, bloeddruk (boven- en onderdruk), cholesterol, bloedsuiker, nierfunctie en ontsteking gemeten met CRP (C-reactief proteïne), konden ze de allostatische belasting van de deelnemers becijferen.

Toen ze de cijfers vergeleken met geregistreerde overlijdens aan kanker, zagen ze dat mensen met een hoge allostatische belasting een bijna 2,5 keer zo grote kans hadden om aan kanker te sterven dan deelnemers met een lage allostatische belasting.

Chronisch verhoogd cortisol is gevaarlijk

Ook toen de onderzoekers compenseerden voor andere factoren die iets zeggen over de kans om aan kanker te sterven, zoals leeftijd, geslacht, ras en opleidingsniveau, hadden mensen met een hoge allostatische belasting een 21 tot 28 procent hoger risico.

Normaal werkt cortisol ontstekingsremmend en reguleert het het immuunsysteem.

Het bijkt echter dat een chronisch verhoogd cortisolgehalte een negatieve invloed heeft op het immuunsysteem, voor opeenhoping van stesshormonen kan zorgen en de productie verhoogt van pro-inflammatoire cytokinen, die de afweerreactie verzwakken. Dit maakt de verdediging tegen onder meer kanker minder effectief.