Shutterstock
Twee lichaamstypen

Astmamedicijn leidt tot nieuw wapen tegen overgewicht

Een geneesmiddel tegen astma leidde tot een ontdekking die het lichaam kan stimuleren om gezondere bruine vetcellen te vormen.

De mens kan niet zonder vetweefsel. Er zijn echter twee soorten vetcellen, witte en bruine, en vooral de bruine zijn interessant.

Witte vetcellen slaan slechts overtollige calorieën op in een buikje of love handles. Maar bruine vetcellen kunnen calorieën omzetten in lichaamswarmte.

WAARSCHUWING: Gebruik nooit een hogere dosis geneesmiddel dan voorgeschreven door een arts. Zafirlukast is in hoge doses giftig.

Het was dan ook een aangename verrassing toen onderzoekers van het Scripps Research Institute in Californië ontdekten dat het geneesmiddel zafirlukast, waarmee chronische astma wordt behandeld, de lichaamseigen productie van het gezondere bruine vetweefsel stimuleert.

Bruine vetcellen gestimuleerd

In experimenten met celculturen bleek het astmamedicijn de vorming van bruine vetcellen uit pre-adipocyten, voorlopers van vetcellen, op gang te brengen.

Bovendien zette het middel reeds bestaande witte vetcellen om in bruine.

De vervanging van wit door bruin vetweefsel is zeer gunstig en kan een disbalans in de stofwisseling corrigeren, die anders de kans op overgewicht, diabetes en andere aandoeningen kan verhogen.

Eén gen bepaalt hoeveel bruin en wit vet muizen hebben en daarmee hoe slank ze worden. Op de foto zie je links bruine vetcellen en rechts witte.

© Shutterstock

Giftig in hoge doses

Het probleem met zafirlukast is echter dat het middel in hoge doses giftig is.

De onderzoekers moesten het middel dan ook ontleden om het mechanisme te vinden dat verantwoordelijk is voor het effect op de vetcellen.

Ze identificeerden een natuurlijke lichaamsstof, die door reacties in een cel wordt aangemaakt en verbruikt: een zogeheten metaboliet, die hetzelfde effect heeft als zafirkulast, maar zonder de bijwerkingen.

Proces komt zonder medicijnen op gang

De onderzoekers gebruikten een speciale screeningsmethode: DIAM of drug-initiated activity metabolomics.

Na de effecten van duizenden verschillende metabolieten zorgvuldig te hebben bestudeerd, kwamen ze uit op myristoylglycine, de enige die de vorming van bruine vetcellen stimuleert zonder de cellen te beschadigen.

Man met dikke buik
© Shutterstock

Lees ook:

Het lichaam maakt tijdens een behandeling met zafirlukast op natuurlijke wijze myristoylglycine aan. Maar zoals een van de onderzoekers achter de nieuwe ontdekking, Gary Ziusdak, uitlegt:

‘Het mooie van de identificatie van deze metaboliet is dat we nu uitgebreider onderzoek kunnen doen naar myristoylglycine zonder het astmamedicijn te hoeven gebruiken.’