Bij duizenden COVID-19-patiënten in India worden ogen, neuzen of kaakbeenderen verwijderd in een wanhopige laatste poging om hen van een wisse dood te redden.
De oorzaak is mucormycose, een infectie met de zogeheten zwarte schimmel, die momenteel de reeds zwaar belaagde Indiase zorg teistert.
Wanneer een patiënt besmet raakt, treden koorts en hoofdpijn op, het gezicht zwelt op en de neus en bijholten raken verstopt of gaan bloeden. Ondertussen verspreiden zich snel zwarte vlekken op de neus en in het gehemelte.
46 procent sterft binnen een paar dagen.
Zwarte schimmel zit in de lucht
De normaal zeldzame schimmelinfectie wordt veroorzaakt door mucorales, ofwel broodschimmel, die vooral in de bodem voorkomt, maar ook in rottend materiaal als fruit, planten en dierlijke uitwerpselen.
De sporen van broodschimmel verspreiden zich via de lucht naar de keel en luchtwegen. Ze kunnen ook open wonden besmetten.
Broodschimmel komt als schimmelsporen overal voor en er is vrijwel niet aan te ontkomen. Maar vooral diabetici en mensen met een verzwakt immuunsysteem lopen het risico er ziek van te worden.
De sporen kunnen zich in de bijholten nestelen en zich verspreiden naar neus, ogen, mond en, in het ergste geval, de hersenen. Op weg door het lichaam breekt de schimmel weefsel af, met blindheid en uiteindelijk de dood tot gevolg.
Daarom zijn artsen vaak genoodzaakt delen van het gezicht operatief te verwijderen.
COVID-19 en killerschimmel werken samen
Het ziektebeeld is hetzelfde voor de meeste Indiase patiënten: enkele weken na de behandeling voor COVID-19 komen ze – meestal jongeren, en 80 procent is diabetespatiënt, – terug met symptomen van een schimmelinfectie in hun gezicht.
Waarschuwing: confronterende foto!
Aan deze patiënt is duidelijk te zien dat hij een infectie met zwarte schimmel heeft gehad.
8848 Indiërs zijn getroffen en de toename is explosief. In normale jaren zijn het er maar zo’n 20.
De oorzaak van de plotselinge stijging is onbekend, maar twee factoren kunnen een rol spelen:
- In 76,3 procent van de gevallen hebben de COVID-patiënten bijnierhormonen gekregen. De steroïden remmen de COVID-19-infectie in de longen doordat ze het immuunsysteem van de patiënt in toom houden. Maar dit geeft zwarte schimmel vrij spel.
- Sommige artsen vertelden Al-Jazeera dat zij vermoeden dat onhygiënische zuurstofapparatuur in ziekenhuizen de bron van de infecties is. Seizoensvarianten in de verspreiding van de schimmelsporen kunnen mogelijk verklaren waarom de uitbraak juist nu plaatsvindt.
Als mucormycose op tijd wordt ontdekt, kan het worden behandeld met antischimmelmedicatie.
Zwarte schimmel gaat niet van mens op mens over.