Als jij een van de vele mensen bent die alleen woont en nu niet meer naar je opleiding of werk kunt, dan ligt eenzaamheid op de loer.
Een beperkte hoeveelheid tijd voor jezelf in een druk bestaan komt onder andere je concentratie en creativiteit ten goede. Maar langere perioden met gedwongen sociale isolatie hebben het tegenovergestelde effect en zijn schadelijk.
Hele lichaam lijdt schade door sociale isolatie
Zo kan eenzaamheid depressie, slaapproblemen en angst tot gevolg hebben. De symptomen doen denken aan die van een posttraumatische stressstoornis, een aandoening die onder andere veel militairen treft die uitgezonden zijn geweest.
Daarnaast vergroot sociale isolatie de kans op allerlei andere aandoeningen, waaronder kanker en een verzwakt afweersysteem. En een verzwakt afweersysteem is wel het laatste wat je nodig hebt nu het coronavirus rondwaart.
De vele negatieve effecten leiden alles bij elkaar tot een levensbedreigende situatie.
In de zeven jaar voorafgaand aan 2018 volgden Britse en Finse onderzoekers 480.000 Britten tussen de 40 en 69 jaar. Hun onderzoek wees uit dat mensen die eenzaam zijn en daarnaast ook hartproblemen hebben, 50 procent meer risico hebben om vroegtijdig te overlijden.
Je hormonen raken uit balans
Sociale isolatie heeft onder andere invloed op je hormoonspiegel. Zo is wetenschappelijk aangetoond dat eenzame mensen een verhoogde hoeveelheid van het stresshormoon cortisol hebben.
Stresshormonen zijn onderdeel van je vecht-of-vluchtsysteem. Daarmee kan eenzaamheid echter niet worden opgelost, met als gevolg dat de stoffen in je bloedbaan blijven.
Tegelijkertijd maken eenzame mensen minder oxytocine aan. Oxytocine wordt ook wel het ‘knuffelhormoon’ genoemd en is een van de gelukshormonen van het lichaam, samen met serotonine, dopamine en endorfine.
Oxytocine helpt stress tegengaan en komt onder andere vrij bij seks en als je een knuffel krijgt van iemand van iemand die je dierbaar is. In isolatie zit dat er even niet in.
Chemie remt negatieve effecten
De effecten van een gebrek aan fysiek contact hebben geleid tot het begrip ‘huidhonger’. Huidhonger is geen klinische diagnose, maar de effecten zijn wel degelijk reëel.
Onderzoek bij andere sociale soorten duiden er echter op dat eenzaamheid in de toekomst mogelijk met medicijnen kan worden behandeld.
Moriel Zelikowsky van het California Institute of Technology en haar collega’s toonden in 2018 aan dat 14 dagen sociale isolatie de concentratie tachykinine in de muizen van hersenen deed stijgen.
Door de tachykininen chemisch te blokkeren, konden de onderzoekers de negatieve effecten voor een groot deel afremmen. De proeven werden op muizen gedaan, maar de betreffende stoffen komen ook voor bij mensen.
Wees thuis toch sociaal
In afwachting van de pil tegen eenzaamheid kun je zelf ook een aantal dingen doen.
- Houd contact met je vrienden en familie, het liefst via videobellen met bijvoorbeeld FaceTime, Skype of Zoom.
- Praat live met andere mensen als je je dagelijkse frisse neus haalt. Dat kan prima zolang je voldoende afstand houdt.
- Ga een stuk wandelen met de hond van een vriend of leen iemands kat. Dat kan je stressniveau verlagen en de effecten van sociale isolatie tegengaan.