Waarom krijgt iemand diabetes?

Diabetes type 2 kan worden voorkomen

Diabetes type 2 houdt in dat de cellen in het lichaam niet voldoende reageren op het hormoon insuline.

Insuline zorgt ervoor dat cellen glucose uit het bloed kunnen opnemen. Als cellen dat niet doen, hoopt de glucose zich op in het bloed, wat in het ergste geval flinke schade kan veroorzaken aan de bloedvaten.

Genetische factoren spelen een belangrijke rol bij diabetes type 2, maar ook overgewicht en weinig fysieke activiteit dragen bij aan het ontstaan van de ziekte.

Gezond eten en voldoende beweging kunnen de ziekte daarom helpen voorkomen.

Diabetes type 1 brengt onderzoekers in verwarring

Diabetes type 1 ontstaat als de alvleesklier niet in staat is om voldoende insuline te produceren. Het gevolg is een verhoogd suikergehalte in het bloed.

Bij de ontwikkeling van diabetes type 1 speelt voornamelijk erfelijkheid een belangrijke rol, maar er komen meestal nog andere factoren aan te pas die ervoor zorgen dat de ziekte zich manifesteert.

Het begint er waarschijnlijk mee dat het immuunsysteem cellen aanvalt en doodt die insuline aanmaken in de alvleesklier.

Onderzoekers weten echter niet precies wat deze aanval in gang zet. Het vermoeden bestaat dat er meerdere oorzaken zijn die ieder een kleine bijdrage leveren aan het ontstaan van de ziekte.

Er is nu een aantal factoren geïdentificeerd die mogelijk een rol spelen bij diabetes type 1.

Zeven factoren die mogelijk bijdragen aan diabetes type 1

1. Infecties

Diverse onderzoeken concluderen dat infecties met zogenaamde enterovirussen bijdragen aan het ontstaan van diabetes type 1. Er is echter verder onderzoek nodig om het verband te bevestigen.

Het virus heeft vermoedelijk invloed op cellen in de alvleesklier die insuline produceren en het blijkt dat een groot deel van patiënten met diabetes type 1 drager is van het virus.

2. Voeding

Er is in diverse onderzoeken een verband aangetoond tussen diabetes type 1 en het eten van vast voedsel, zoals graanproducten, wortelgroenten of fruit door zuigelingen.

De invloed van deze voedingsmiddelen kan wellicht worden beperkt als het kind nog steeds moedermelk drink en begint met vast voedsel.

Het drinken van koemelk tijdens de vroege jeugd zou ook kunnen bijdragen aan het ontstaan van diabetes type 1.

Uit een groot Zweeds onderzoek is bovendien gebleken dat kinderen een grotere kans op diabetes type 1 hebben als de moeder tijdens de zwangerschap weinig groenten eet (minder dan één keer per dag).

3. Tekort aan Omega 3

Sommige onderzoeken hebben aangetoond dat voedingssupplementen met vitamine D voor zwangere vrouwen of kinderen ervoor kunnen zorgen dat kinderen minder kans hebben op diabetes type 1.

Uiteraard zijn er ook weer onderzoeken die dit verband niet aantonen of zelf afwijzen.

Er is daarnaast een Amerikaans onderzoek verschenen waaruit blijkt dat de kans op het ontstaan van diabetes type 1 een stuk lager is als kinderen voldoende Omega 3-vetzuren binnenkrijgen tijdens hun jeugd. Er is echter meer onderzoek nodig om dit verband met bewijzen te staven.

4. Chemische stoffen

Er wordt een aantal chemische stoffen, waaronder nitraten in drinkwater, in verband gebracht met het ontstaan van diabetes type 1, maar er is nog geen goed onderbouwd bewijs geleverd voor deze bewering.

5. Gewicht van een kind

Een hoog geboortegewicht en een snelle gewichtstoename in de eerste levensjaren worden in sommige onderzoeken in verband gebracht met diabetes type 1, maar het bewijs is vooralsnog flinterdun.

6. Leeftijd en gewicht van de moeder

Uit een grote meta-analyse bleek dat het risico van diabetes type 1 bij kinderen licht toeneemt naarmate de leeftijd van de moeder bij de geboorte hoger is.

Een groot Zweeds onderzoek wijst er bovendien op dat de BMI van de moeder tijdens de zwangerschap ook wel eens een grote rol zou kunnen spelen bij het ontstaan van diabetes type 1 bij kinderen. Dit geldt voor zowel een hoge als een lage BMI.

7. Overbelasting van de alvleesklier

Sommige onderzoekers wijzen erop dat overbelasting van de cellen die insuline aanmaken in de alvleesklier, wel eens een belangrijke reden zou kunnen zijn voor het ontstaan van diabetes type 1.

Er zijn meerdere factoren die ten grondslag kunnen liggen aan deze overbelasting, waaronder een snelle groei, overgewicht, de pubertijd, weinig fysieke activiteit, infecties, grote hoeveelheden suiker, heftige ervaringen en stress.

De overbelaste cellen maken vermoedelijk een bepaald type eiwit aan dat ervoor zorgt dat het immuunsysteem in de aanval gaat.

Onderzoekers hopen dat meer kennis over dit proces leidt tot nieuwe en effectieve behandelingen.