Je vindt ze overal, en voor een drukke dag zijn ze een snelle, makkelijke optie.
De consumptie van kant-en-klare sterk bewerkte voedingsmiddelen neemt toe. En cijfers uit Noorwegen, de VS en enkele andere Europese landen tonen aan dat ze op sommige plaatsen bijna de helft uitmaken van het voedsel dat we kopen.
Maar de gevolgen zijn groter dan gedacht: recente studies vonden een verband tussen bewerkt voedsel en een hoger risico op dementie, vroegtijdige dood en kanker.
Lage voedingswaarde verklaart niet alles
Voorbeelden van sterk bewerkte voedingsmiddelen zijn frisdranken, kant-en-klaarmaaltijden, chips en gebak. Maar ook lang houdbare broodproducten, kant-en-klare desserts, bepaalde worst en veel ontbijtgranen.
Veel van die producten bevatten additieven, zoals smaakversterkers, conserveringsmiddelen en kunstmatige kleurstoffen.
Verder ondergaan ze een aantal industriële bewerkingen die de natuurlijke structuur vernietigen en belangrijke voedingsstoffen, zoals vitaminen en vezels, uit het voedsel halen.
En dit kan verstrekkende gevolgen hebben voor onze gezondheid – en meer dan we denken. Zo tonen twee recente studies aan dat een lage voedingswaarde op zich nog niet verklaart waarom voedsel slecht voor ons is.
Groter risico op bepaalde soorten kanker
In de eerste studie keken de onderzoekers naar 22.895 Italiaanse volwassenen en ontdekten ze dat deelnemers die de meeste sterk bewerkte voedingsmiddelen consumeerden, ook een hoger risico hadden op hart- en vaatziekten en vroegtijdig sterven door welke oorzaak dan ook.
In de tweede studie concludeerden onderzoekers van Harvard University en Tufts University dat mannen die veel sterk bewerkte voedingsmiddelen innamen, een 29 procent hoger risico hebben op kanker in de dikke darm en endeldarm.
Interessant is dat het risico op zowel vroegtijdig overlijden als kanker hoog bleef, zelfs als de onderzoekers rekening hielden met de slechte voedingskwaliteit. Het is dus niet voldoende om wat voedzamer te gaan eten, want er staat meer op het spel dan voedingsstoffen.
In een derde studie keken onderzoekers naar 72.083 volwassenen in een grote Britse biobank en ontdekten ze een mogelijk verband tussen een verhoogd risico op dementie en sterk bewerkte voedingsmiddelen. Lees hier meer over de studie.
De precieze oorzaak van het verhoogde risico op dementie, vroegtijdig overlijden en kanker is niet bekend. Maar in de Italiaanse studie vonden de onderzoekers een verhoogd aantal witte bloedcellen bij mensen die veel sterk bewerkt voedsel aten.
En dit kan een teken zijn van chronische ontsteking in het lichaam, die weefsel kan beschadigen en de kans op een aantal chronische ziekten kan verhogen.