De Zwarte Dood ontrafeld
Het genoom van de bacterie die verantwoordelijk was voor de uitbraak van builenpest in de 14e eeuw is in kaart gebracht. De bacterie blijkt zich sindsdien nauwelijks veranderd te hebben.
Het erfelijk materiaal van een van de grootste killers ooit, de pestbacterie Yersinia pestis, is nu in kaart gebracht. De ziekte die zij overbrengt, ook bekend als ‘de Zwarte Dood’, heeft in de 14e eeuw naar schatting de helft van de Europese bevolking het leven gekost in slechts vijf jaar tijd.
Johannes Krause van de universiteit van Tübingen in Duitsland zocht samen met Britse collega’s naar restjes opgedroogd bloed en weefsel in 46 tanden en 53 botten van vier slachtoffers, die in 1348 en 1349 zijn begraven op de Londense begraafplaats East Smithfield.
Met moderne DNA-technologie konden ze voldoende DNA winnen om het genoom in kaart te brengen. Nu blijkt dat de bacterie de laatste 660 jaar vrijwel niet veranderd is, en dat zij mogelijk alle stammen van de huidige pestbacteriën heeft voortgebracht. Bij een vergelijking van het oude genoom met 17 huidige Yersinia pestis-stammen blijkt dat het slechts op 97 plekken van de 4,6 miljoen DNA-basen afwijkt.
Die verschillen verklaren nog niet waarom de pest zo dodelijk was, dus dat moet bijvoorbeeld ook gelegen hebben aan een slechte hygiëne. De kennis van historische genomen kan ons ook leren hoe besmettelijke ziekten in onze tijd kunnen ontstaan.