Nieuw vaccin moet drie jaar werken – ook tegen mutaties
Op 15 maart 2021, ruim een jaar nadat de wereld door COVID-19 op slot ging, bereikten Deense onderzoekers een mijlpaal.
Ze testten hun nieuwe vaccin voor het eerst op mensen.
Dat klinkt misschien gek, want de EU heeft al vier coronavaccins goedgekeurd en er zitten er nog 22 in de afsluitende fase III.
Maar de ambities met het nieuwe vaccin zijn groter dan die met de goedgekeurde van AstraZeneca, Pfizer/BioNTech, Moderna en Johnson & Johnson.
Het vaccin, dat is ontwikkeld aan de universiteit van Kopenhagen, moet SARS-CoV-2 volledig uitroeien.
Het vaccin is ontwikkeld in een internationale samenwerking tussen onderzoekers en farmaceuten.
Het project krijgt EU-subsidie, en het Deense Bavarian Nordic verwacht in 2022 te kunnen beginnen met massaproductie.
100 keer sterker
De onderzoekers streven naar een vaccin dat de concurrenten in vrijwel alles de baas is. En het ziet er goed uit.
Het vaccin bleek al extreem effectief in het creëren van antistoffen bij apen, muizen en konijnen: de immuunrespons was 100 keer sterker dan bij andere vaccins.
Het Deense vaccin, ABNCoV2, is ontwikkeld met cVLP-technologie (capsid virus-like particle).
Met een zelfontwikkelde bacteriële superlijm plakken de onderzoekers onschadelijk gemaakte virusmoleculen op virusachtige deeltjes. Zo leert het immuunsysteem zich te wapenen tegen het echte coronavirus.
Er zijn eerder al dergelijke technieken gebruikt voor vaccins tegen malaria en baarmoederhalskanker.
Zo werkt het krachtige vaccin
Het virus is ontwikkeld met cVLP-technologie. Daarbij wordt een eiwitmantel volgeplakt met oppervlakte-eiwitten van het coronavirus. De eiwitmantel lijkt op het coronavirus, maar bevat niet het genetische materiaal van SARS-CoV-2 dat de lichaamscellen infecteert.
Daarom is de combinatie onschadelijk. Maar het lichaam ziet de mantel als een krachtig SARS-CoV-2-virusdeeltje.
Tweede generatie in strijd tegen corona
De eerste generatie vaccins, die nu wordt ingezet, kan de pandemie waarschijnlijk alleen afremmen. De tweede generatie, zoals dit vaccin, moet het virus zo veel mogelijk wegvagen. Net zoals eerdere vaccins dat deden met bijvoorbeeld de pokken.
Om het proces te versnellen worden testfase I en II gelijktijdig uitgevoerd.
In eerste instantie krijgen 42 proefpersonen het vaccin. Ze krijgen verschillende doses, sommigen met adjuvanten – hulpstoffen die de immuunreactie op het vaccin versterken – en anderen zonder. Het doel is te testen op bijwerkingen en te zien of het vaccin bij mensen even effectief is als bij dieren.
In fase III wordt het vaccin op meer proefpersonen getest. Dan moet blijken of het veilig is voor algemeen gebruik zonder constant toezicht.
Als alles volgens plan verloopt, kan het vaccin in 2022 klaar zijn – tegen die tijd zijn we volgens de WHO nog steeds niet van corona af.
