Mensenvlo bracht pest naar Europa
Nieuw onderzoek duidt erop dat mensen- en niet rattenvlooien in de 14e eeuw de dragers van de pestbacterie waren.
Toen halverwege de 14e eeuw de dodelijke pest huishield in Europa, waren ratten niet verantwoordelijk voor de verspreiding.
Tot nu toe was de gangbare theorie dat de pestbacterie Yersinia pestis werd verspreid via de vlooien van de zwarte rat.
Deze theorie is echter getest door onderzoekers van de Universiteit van Oslo in Noorwegen. Zij maakten computersimulaties van de verspreiding van de pest in diverse scenario’s.
Verrassende resultaten
In een ervan was de rat de drager van de ziekte, maar de simulatie leek totaal niet op de ontwikkeling die we kennen uit historische bronnen en archeologisch onderzoek.
Als rattenvlooien de dragers van de ziekte waren geweest, had deze zich veel langzamer verspreid.
Daarom testten de onderzoekers ook een simulatie waarbij de pest werd verspreid door menselijke luizen en vlooien. Daaruit kwam een weergave van de ontwikkeling naar voren die veel beter aansloot bij de historische documentatie.
De rat is vrijgesproken
Ander onderzoek steunt de nieuwe theorie, die ratten vrijpleit van de verspreiding van de Zwarte Dood. Waren zij de boosdoeners geweest, dan hadden we hopen resten van dode ratten gevonden in de gebieden met de pest.
Meer onderzoekers denken daarom dat de pestbacterie werd overgedragen van mens op mens, waarschijnlijk via ons eigen ongedierte.
De nieuwe kennis heeft niet alleen een historisch belang, maar kan ons ook helpen de verspreiding van toekomstige epidemieën te voorspellen.