In het lab worden duizenden potentiële geneesmiddelen getest. Daarvan komen er maar enkele in aanmerking om op mensen te worden getest.
Maar het selectieproces is niet optimaal. Stoffen die nooit op mensen getest hadden mogen worden, zijn erdoor geglipt, terwijl therapieën die levens hadden kunnen redden zijn verworpen.
Het probleem is dat experimenten met kankercellen in petrischalen of op tumoren bij dieren worden gedaan, en er is weinig menselijks aan die omstandigheden.
Kanker werkt anders bij dieren
De petrischaal is geen nabootsing van het milieu van celtypen, bloedvaten en chemische stoffen van het lichaam. En met hun eigen stofwisseling, immuunsysteem en weefselstructuur hebben dieren andere soorten tumoren dan mensen.
Geneesmiddelen doen in het lab iets anders dan bij mensen, en de kans dat ze bij mensen hetzelfde werken als in de dierproeven is daardoor niet al te groot.
Medicijnen worden vaak net onder de huid van muizen gespoten.
Honderden kunstmatige tumoren waarop onderzoekers medicijnen kunnen testen – dat is het doel van het project onder leiding van de hoogleraren Hans Clevers (KNAW) en Hans Bos (UMC Utrecht).
Ze willen tumoren in het lab kweken door kankercellen af te nemen bij patiënten en te voeden met bepaalde stoffen. En die methode werkt: de tumoren krijgen dan vrijwel dezelfde eigenschappen als bij de patiënten en reageren hetzelfde op medicijnen.
Over enkele jaren zullen kunstmatige tumoren nog meer op die van de patiënten lijken. Ze zullen uit allerlei celtypen bestaan en kunstmatige bloedvaten bevatten die voedingsstoffen, hormonen en immuuncellen naar de kankercellen voeren.