De strijd tegen kanker: Gentechnologie bewapent het immuunsysteem

Al eeuwen lang probeert de mens kanker te bestrijden. En hard ook. Toch doodt de agressieve ziekte jaarlijks meer dan 8 miljoen mensen. In onze serie artikelen over de strijd tegen kanker gaan we in op de belangrijkste ‘veldslagen’. Je leest hoe wetenschappers wereldwijd de ziekte te lijf gaan met antistoffen, gentechnologie en kunstmatige tumoren.

Kanker

De wetenschap neemt de strijd op tegen kanker.

© Shutterstock & Claus Lunau

Je leven lang roeit je immuunsysteem potentiële kankercellen uit. Dat betekent dat het risico op kanker ondanks alles vrij klein is. Maar weten de kankercellen het immuunsysteem af te remmen, dan kan een tumor alsmaar blijven groeien.

Het immuunsysteem bestaat uit een aantal verschillende typen cellen. Sommige herkennen de kankercellen en andere doden ze, en weer andere houden hun mede-immuuncellen in het gareel.

Vooral dat laatste type is een voor de hand liggend doelwit voor de manipulatie van de kankercellen. Met behulp van bepaalde signaalstoffen haalt de tumor de immuuncellen over om de aanval te staken.

De manipulatie stopt echter niet bij het immuunsysteem. Uit nieuw onderzoek blijkt dat kankercellen in de alvleesklier vaak bacteriën gebruiken om de chemomedicijnen in de tumor te vernietigen, waardoor de therapie de kanker niet klein krijgt.

Verdediging laat niet met zich sollen

Onderzoekers kunnen de immuuncellen al wapenen tegen de manipulatieve signaalstoffen van de tumor: medicijnen kunnen voorkomen dat signaalstoffen zich hechten aan immuuncellen, en in heel nieuwe experimenten worden de genen van de immuuncellen met de gentechnologie CRISPR zodanig veranderd dat ze de signalen van kanker niet oppikken.

Kanker

Een immuuncel (rood) valt een kankercel (blauw) aan.

© Alex Ritter, Dr. Bi-Chang Chen, Dr. Wesley Legant & Dr. Liang Gao

De immuuncellen vallen dan de tumor aan zonder zich iets aan te trekken van de verdediging van de kankercellen.

Gemuteerde cellen kunnen binnenkort ook gebruikt worden om andere ziekten te behandelen, waaronder blindheid.