Shutterstock
Antistoffen vallen een coronavirusdeeltje aan

Jonge, herbesmette mensen in ziekenhuis door Braziliaanse coronavariant

In Europese landen raken steeds meer mensen besmet met de Zuid-Amerikaanse variant. Nieuw bewijs laat zien waarom gezondheidsautoriteiten zo op hun hoede zijn voor de Braziliaanse mutatie.

Meer besmettingen, meer ernstig zieken en meer ziekenhuisopnamen en doden – onder wie jongeren – volgen in het kielzog van de coronavariant met de naam P1.

De mutatie is waarschijnlijk ontstaan in Manaus in het noordwesten van het door corona geteisterde Brazilië. Maar nu heeft het ook vaste voet gekregen in ten minste 15 Europese landen, waaronder Nederland en België.

In onder meer de VS zijn besmettingsketens ontstaan zonder dat de geïnfecteerden hebben gereisd of in contact zijn geweest met mensen die recentelijk zijn teruggekeerd.

Intussen zijn wetenschappers meer te weten gekomen over de nieuwe variant en slaan ze nu alarm vanwege de grote bedreiging.

Braziliaanse variant is in elk opzicht erger

Studies tonen onder andere aan dat P1:

Bevolking in Manaus in februari.

In Manaus midden in het Amazonegebied raakte circa 76 procent van de bevolking besmet tijdens de eerste golf van de pandemie. Daardoor dachten onderzoekers dat de bevolking groepsimmuniteit zou ontwikkelen. Maar in plaats daarvan heerst er nu een nieuwe golf – een ergere dan de eerste.

© Shutterstock

In Brazilië heeft P1 toegeslagen als een steppebrand. Het land telt bijna een kwart van alle dagelijkse coronadoden op aarde, ook al maken de Brazilianen slechts 3 procent uit van de wereldbevolking.

Uit een recente inventarisatie van de Braziliaanse autoriteiten blijkt zelfs dat jongere mensen in hogere mate aan COVID-19 sterven. Ongeveer 4150 mensen onder de 40 jaar stierven in maart aan het coronavirus, ruim drie keer zoveel als in januari.

Mutatie kan vaccinatieplan om zeep helpen

P1 werd ontdekt in november 2020 en gaf al snel aanleiding tot bezorgdheid omdat het enkele van dezelfde mutaties in het spike-eiwit heeft als de Britse en Zuid-Afrikaanse varianten.

Het eiwit is de sleutel die virusdeeltjes gebruiken om toegang te krijgen tot de lichaamscellen. Wanneer de sleutel drastisch verandert, herkent het lichaam het virus niet meer, ook niet als iemand eerder besmet is geweest.

Video: Zo vergaat het mensen die eerder besmet zijn geweest met corona

Gelukkig is uit voorlopige studies van Johnson & Johnson, Pfizer en AstraZeneca niet gebleken dat de doeltreffendheid van die vaccins afneemt. De vaccins lijken zelfs beter te beschermen dan de antistoffen van eerder besmette mensen.

Maar een nieuwe studie geeft reden tot bezorgdheid. Onderzoekers hebben een andere versie van de Braziliaanse variant gevonden die extra mutaties heeft in een deel van het spike-eiwit dat de N-terminus wordt genoemd.

Zo muteert het coronavirus

Coronavirus trænger ind i cellen med sin spikeproteine, der binder til receptoren
© Shutterstock/Lasse Alexander Lund-Andersen

1. Het virus dringt een cel binnen

Een virusdeeltje dringt de lichaamscellen binnen. In het virus zit een codestreng die bestaat uit genetisch materiaal, het RNA.

Viruspartikel bliver kopieret i celle, der danner mutation undervejs
© Shutterstock/Lasse Alexander Lund-Andersen

2. Code neemt het over

De RNA-code neemt de celkern over, die de code afleest en gebruikt als recept om nieuwe viruskopieën te vormen.

Coronavirus er muteret og har fået nye egenskaber i receptorbindingsdomænet på overfladeproteiner
© Shutterstock/Lasse Alexander Lund-Andersen

3. Bij het kopiëren ontstaan fouten

Bij het kopiëren kunnen er soms kleine foutjes in de code ontstaan, mutaties geheten, waarna virusdeeltjes bijvoorbeeld beter in cellen kunnen doordringen.

De mutaties zijn zogeheten deleties. Ze verwijderen enkele receptoren van het virus, die dan door de antistoffen van het lichaam kunnen worden aangevallen.

Wetenschappers vrezen dat dit het immuunsysteem minder resistent maakt tegen het virus.

Hoe de mutaties in P1 de route van de deeltjes in het lichaam precies veranderen, is nog niet vastgesteld. Maar onderzoekers concluderen dat P1 achter de tweede coronagolf in Brazilië zit.

De ontwikkelingen in Brazilië en de verspreiding van de infectie naar de rest van de wereld onderstrepen het belang van wereldwijde samenwerking bij inentingsplannen. Een coronamutatie in Brazilië wordt razendsnel een coronamutatie in Europa.