Meer besmettingen, meer ernstig zieken en meer ziekenhuisopnamen en doden – onder wie jongeren – volgen in het kielzog van de coronavariant met de naam P1.
De mutatie is waarschijnlijk ontstaan in Manaus in het noordwesten van het door corona geteisterde Brazilië. Maar nu heeft het ook vaste voet gekregen in ten minste 15 Europese landen, waaronder Nederland en België.
In onder meer de VS zijn besmettingsketens ontstaan zonder dat de geïnfecteerden hebben gereisd of in contact zijn geweest met mensen die recentelijk zijn teruggekeerd.
Intussen zijn wetenschappers meer te weten gekomen over de nieuwe variant en slaan ze nu alarm vanwege de grote bedreiging.
Braziliaanse variant is in elk opzicht erger
Studies tonen onder andere aan dat P1:
- twee keer zoveel mensen besmet
- de virusproductie in het lichaam vertienvoudigt
- zes keer minder gevoelig is voor antilichamen
- meer jonge mensen besmet
- jonge mensen zieker maakt
- waarschijnlijk niet vatbaar is voor vaccins – althans niet het Chinese.
In Manaus midden in het Amazonegebied raakte circa 76 procent van de bevolking besmet tijdens de eerste golf van de pandemie. Daardoor dachten onderzoekers dat de bevolking groepsimmuniteit zou ontwikkelen. Maar in plaats daarvan heerst er nu een nieuwe golf – een ergere dan de eerste.
In Brazilië heeft P1 toegeslagen als een steppebrand. Het land telt bijna een kwart van alle dagelijkse coronadoden op aarde, ook al maken de Brazilianen slechts 3 procent uit van de wereldbevolking.
Uit een recente inventarisatie van de Braziliaanse autoriteiten blijkt zelfs dat jongere mensen in hogere mate aan COVID-19 sterven. Ongeveer 4150 mensen onder de 40 jaar stierven in maart aan het coronavirus, ruim drie keer zoveel als in januari.
Mutatie kan vaccinatieplan om zeep helpen
P1 werd ontdekt in november 2020 en gaf al snel aanleiding tot bezorgdheid omdat het enkele van dezelfde mutaties in het spike-eiwit heeft als de Britse en Zuid-Afrikaanse varianten.
Het eiwit is de sleutel die virusdeeltjes gebruiken om toegang te krijgen tot de lichaamscellen. Wanneer de sleutel drastisch verandert, herkent het lichaam het virus niet meer, ook niet als iemand eerder besmet is geweest.
Video: Zo vergaat het mensen die eerder besmet zijn geweest met corona
Gelukkig is uit voorlopige studies van Johnson & Johnson, Pfizer en AstraZeneca niet gebleken dat de doeltreffendheid van die vaccins afneemt. De vaccins lijken zelfs beter te beschermen dan de antistoffen van eerder besmette mensen.
Maar een nieuwe studie geeft reden tot bezorgdheid. Onderzoekers hebben een andere versie van de Braziliaanse variant gevonden die extra mutaties heeft in een deel van het spike-eiwit dat de N-terminus wordt genoemd.
Zo muteert het coronavirus
1. Het virus dringt een cel binnen
Een virusdeeltje dringt de lichaamscellen binnen. In het virus zit een codestreng die bestaat uit genetisch materiaal, het RNA.
2. Code neemt het over
De RNA-code neemt de celkern over, die de code afleest en gebruikt als recept om nieuwe viruskopieën te vormen.
3. Bij het kopiëren ontstaan fouten
Bij het kopiëren kunnen er soms kleine foutjes in de code ontstaan, mutaties geheten, waarna virusdeeltjes bijvoorbeeld beter in cellen kunnen doordringen.
De mutaties zijn zogeheten deleties. Ze verwijderen enkele receptoren van het virus, die dan door de antistoffen van het lichaam kunnen worden aangevallen.
Wetenschappers vrezen dat dit het immuunsysteem minder resistent maakt tegen het virus.
Hoe de mutaties in P1 de route van de deeltjes in het lichaam precies veranderen, is nog niet vastgesteld. Maar onderzoekers concluderen dat P1 achter de tweede coronagolf in Brazilië zit.
De ontwikkelingen in Brazilië en de verspreiding van de infectie naar de rest van de wereld onderstrepen het belang van wereldwijde samenwerking bij inentingsplannen. Een coronamutatie in Brazilië wordt razendsnel een coronamutatie in Europa.