Een schisis (vroeger hazenlip genoemd) is een verzamelnaam voor meerdere aangeboren misvormingen aan de lippen, kaak en/of het gehemelte, die in de 6e tot 9e week van de zwangerschap ontstaan.
Vroeg in de embryonale ontwikkeling wordt het gezicht gevormd uit twee gescheiden helften, met elk een oog, een oor en de helft van de mond. Rond week 7 worden de twee helften tegen elkaar geduwd en beginnen ze op de plek van het gehemelte, de lippen en de neus aan elkaar te groeien.
Na ca. 10 weken zijn de helften bij verreweg de meeste kinderen geheel vergroeid, maar als dat proces niet voltooid is, kan er een schisis ontstaan.
Schisis verschilt in grootte
Spleet stopt bij tandvlees
Een gehemeltespleet varieert in grootte: hij kan alleen door de huig of door een kleiner of groter deel van het gehemelte snijden, maar stopt altijd bij het tandvlees.
Spleet kan door lip gaan
Een lipspleet kan een klein kloofje in de lip zijn, maar ook een scheur die er volledig doorheen gaat. Het tandvlees kan ook in verschillende mate zijn gespleten.
Opening loopt van gehemelte tot lip
Een lip-gehemeltespleet loopt helemaal van het tandvlees tot de lip. Hoe groter de spleet, hoe schever de neus wordt.
0,2% van de kinderen wordt geboren met een schisis.
De misvormingen, waar rond de 0,2 procent van pasgeboren baby’s last van heeft, kunnen qua grootte zeer uiteenlopen. Wetenschappers kennen de precieze oorzaak niet, maar mutaties in 12 genen kunnen het risico verhogen.
Waarschijnlijk dragen die mutaties stuk voor stuk maar een beetje bij, dus zelfs als je met een schisis geboren bent, is de kans dat je de misvorming doorgeeft aan je kinderen minimaal.
Roken tijdens de zwangerschap verhoogt het risico met zo’n 50 procent doordat de zuurstoftoevoer naar het embryo belemmerd wordt.
Afhankelijk van waar de spleet zit en hoe groot hij is, kan borstvoeding lastig zijn voor de baby, en het kind heeft vaak last van oorontstekingen en kan slechthorend zijn.
Op latere leeftijd kunnen er spraakproblemen ontstaan. Een lipspleet is te opereren als het kind 3 tot 4 maanden oud is, terwijl gehemelteoperaties moeten wachten tot het kind 1 jaar is.
Als het kind naar school gaat, kan een keeloperatie spraakproblemem herstellen, maar cosmetische operaties aan lippen, neus en kaak kunnen pas na de puberteit uitgevoerd worden.