Een pandemie is een infectieziekte die zich snel en makkelijk onder mensen verspreidt over grote geografische gebieden.
Terwijl een epidemie beperkt kan blijven tot een land, treft een pandemie – in het uiterste geval – mensen overal ter wereld.
Een pandemie verspreidt zich snel
Voor zowel pandemieën als epidemieën geldt dat het aantal besmette mensen veel sneller stijgt dan voor een zekere periode verwacht wordt. In principe maakt het niet uit hoeveel mensen door de ziekte worden getroffen.
De jaarlijks terugkerende griep die over de hele wereld uitbreekt in het koude winterseizoen is nog niet meteen een epidemie of pandemie, want die wordt altijd verwacht en kan in veel gevallen zelfs zeer precies worden voorspeld.
Op dezelfde manier kan het extreem veel voorkomende virus type 1-herpes, dat 90% van de bevolking heeft besmet, ook geen pandemie of epidemie genoemd worden omdat het percentage besmette mensen niet noemenswaardig toeneemt maar vrijwel gelijk blijft.
En verder worden er geen specifieke eisen gesteld aan de ernst van de ziekte, dus in principe kan er bij een volkomen onschuldige infectie ook sprake van een pandemie zijn.
WHO bepaalt wat pandemie is
De Wereldgezondheidsorganisatie WHO bepaalt officieel wanneer een ziekte een pandemie is.
Het coronavirus (COVID-19) en de Mexicaanse griep (H1N1) werden in respectievelijk 2020 en 2009 betiteld als pandemie. Maar andere soorten griep zijn eerder ook uitgegroeid tot pandemie: in 1918-1919 de Spaanse griep, die een op de drie wereldburgers besmette en wel 40 miljoen mensen de dood in joeg, en in 1968-1969 de Hongkonggriep.