Op 16 maart werd de Amerikaanse Jennifer Haller als eerste persoon buiten China geïnjecteerd met een testvaccin tegen het coronavirus.
Een goedgekeurd vaccin is er echter nog lang niet en de meeste experts denken dat het nog wel één tot anderhalf jaar kan duren voordat het zover is.
Tot die tijd raak je waarschijnlijk geïnfecteerd als je in aanraking komt met een besmette persoon. Daarna is het aan je immuunsysteem om corona te bestrijden.
Coronasymptomen worden bepaald door je immuunsysteem
Als je jong en sterk bent, kun je in de asymptomatische groep terechtkomen. Deze mensen weten niet dat ze besmet zijn, maar ze kunnen zelf wel anderen besmetten. Vermoedelijk behoort ongeveer 25% van de mensen met corona tot de asymptomatische groep.
Naast de asymptomatische groep hebben we ook een groep mensen die op de intensive care terechtkomt en het risico loopt om te overlijden, ondanks alle mogelijke zorg. De ernst van de symptomen wordt namelijk bepaald door je immuunsysteem.
Een zogeheten 'spike-eiwit' op het oppervlak zorgt ervoor dat het virus onze cellen kan binnendringen en RNA kan verspreiden. Daardoor kan het virus deze cellen gebruiken om zichzelf razendsnel te vermenigvuldigen.
Immuunsysteem heeft twee verdedigingslinies
Na je hersenen is je immuunsysteem het meest complexe onderdeel van je lichaam. Het bestaat uit enkele honderden celtypen en signaalmoleculen, en meer dan 8000 van je genen spelen hun eigen rol.
De afweer bestaat uit twee linies. De eerste linie is het aangeboren aspecifieke immuunsysteem, terwijl het adaptieve systeem - een systeem dat zich aanpast aan de aanvaller - klaarstaat op de achtergrond.
Video: bekijk hoe het immuunsysteem virussen aanvalt
Het aangeboren immuunsysteem bestaat onder andere uit eetcellen, ook wel fagocyten. Deze trekken ten strijde tegen binnendringende bacteriën en cellen die met een virus zijn geïnfecteerd.
Het adaptieve immuunsysteem bestaat uit B- en T-cellen. Dit deel van het systeem heeft een geheugenonderdeel en zorgt voor immuniteit tegen ziekten die je al hebt gehad.
Vaccins maken gebruik van dit geheugen doordat ze het adaptieve immuunsysteem leren om ziekten te onthouden die je nog niet hebt gehad. De belangrijkste factor die bijdraagt aan de kracht van je immuunsysteem, is echter je leeftijd.
Leeftijd maakt het verschil
Tot je 60e jaar werkt het immuunsysteem bij de meeste mensen prima en je hebt dan ook niet zoveel last van algemene infecties - zoals griep en nu het coronavirus. Hierna wordt het systeem steeds zwakker.
Je immuunsysteem heeft echter niet per se dezelfde leeftijd als jij. Sommige 60-jarigen hebben het immuunsysteem van een 40-jarige, terwijl anderen het systeem van een 80-jarige hebben.
Een krachtig immuunsysteem is deels ook genetisch bepaald, maar het grootste verschil maken wij zelf.
Nooit te laat
Om verschillen tussen immuunsystemen te verklaren hebben onderzoekers diverse risicofactoren geïdentificeerd, waardoor je immuunsysteem ouder kan zijn dan je daadwerkelijke leeftijd.
Veel van deze risicofactoren zijn klassieke problemen die het gevolg zijn van je manier van leven: te weinig lichamelijke activiteit, slecht eten, te veel alcohol, roken en overgewicht.
Dit zijn allemaal dingen waar je iets aan kunt doen en het is nooit te laat om hiermee te beginnen. Bovendien wordt de kans groter dat je positief reageert op het coronavaccin - als het er eenmaal is.
Genen bepalen je risico
Maar niet alleen de staat van je immuunsysteem speelt een beslissende rol, zo blijkt uit onderzoeken in China en de VS: er zijn genetisch bepaalde verschillen in het vermogen om het nieuwe coronavirus te bestrijden.
Dit verschil komt onder meer tot uitdrukking in de bloedgroep. Mensen met bloedgroep A lijken een groter risico te hebben om ernstig ziek te worden, terwijl mensen met bloedgroep 0 minder risico lopen.
Bovendien zijn er aanwijzingen dat je biologische geslacht een rol speelt, en dat mannen vaker ernstig ziek worden dan vrouwen. De oorzaak daarvan is nog niet bekend, maar het feit dat welvaartsziekten meer voorkomen bij mannen kan een deel van de verklaring zijn.
Hou je snot bij je
Ook de hoeveelheid virus waarmee je besmet raakt, kan van belang zijn voor de manier waarop de ziekte zich ontwikkelt.
Onderzoeken naar de Spaanse griep in 1918 en 1919 wijzen namelijk op een hogere sterfte onder mensen die blootgesteld werden aan een hoge dosis griepvirus.
Bij het coronavirus, SARS-Cov-2, speelt vermoedelijk hetzelfde. Als iemand recht in je gezicht niest, ontwikkel je waarschijnlijk ernstigere klachten dan wanneer je een paar virussen meepikt van een deurklink en daarna aan je gezicht zit.
Een rechtstreeks verband tussen de infectiedosis en het ziekteverloop is voor het coronavirus nog niet aangetoond, maar volgens artsen ligt het voor de hand dat dat verband bestaat.