COVID-19, beter bekend als corona, is zeer effectief als mensen dicht op elkaar zitten.
Het vermogen van een ziekte om mensen zonder immuniteit te besmetten wordt door wetenschappers aangeduid met het basale reproductiegetal R0.
De besmettingsgraad moet omlaag
Verschillende ziekten hebben een verschillende R0.
Voor de mazelen is dit getal torenhoog. Iedere besmette persoon kan tussen de 16 en 18 anderen besmetten. Voor griep ligt dat getal een stuk lager. Iedere besmette persoon kan twee of drie andere besmetten.
De R0 voor COVID-19 ligt vermoedelijk rond 3,5 als we kijken naar de eerste fasen van de ziekte in China.
Totdat de overheid daar ingreep verspreidde COVID-19 zich effectief, maar gelukkig niet explosief.
Als de maatschappij reageert op een ziekte, zien we in de praktijk dat er veranderingen optreden in het reproductiegetal of de besmettingsgraad. Een goede manier om de besmettingsgraad omlaag te brengen is goede hygiëne en afstand bewaren tot anderen.
In landen waar dit de nieuwe realiteit werd, nam de verspreiding zienderogen af. Voordat de ziektecurve afvlakt of zelfs daalt, moet de besmettingsgraad eerst lager zijn dan 1.
De immuniteit van anderen beschermt jou
Als de besmettingsgraad lager is dan 1, sterft de ziekte vanzelf uit. Als het middel om dit te bereiken zelfisolatie is, dan moet je er rekening mee houden dat je dit heel lang moet volhouden en misschien wel meerdere keren. Dit heeft enorme consequenties voor de maatschappij en de wereldeconomie.
Een andere manier om de verspreiding af te stoppen is door ervoor te zorgen dat een groot deel van de bevolking immuun is. Wetenschappers noemen dit ook wel groepsimmuniteit.
Video: Zo werkt groepsimmuniteit
Om een besmettingsgraad lager dan 1 te bereiken moet een bepaald percentage van de bevolking immuun zijn. Hoe hoog dit percentage is, hangt af van de R0.
Als de R0 van een ziekte 2 is, dan moet 50% van de bevolking immuun zijn om groepsimmuniteit te bereiken. Als de R0 tussen de 16 en 18 ligt, zoals bij mazelen, moet ongeveer 94% van de bevolking immuun zijn om groepsimmuniteit te bereiken.
Vaccinatie is de beste aanpak
Als COVID-19 inderdaad een R0 van 3,5 heeft, dan moet ruim 70% van de bevolking immuun zijn, wil je groepsimmuniteit bereiken.
De meest eenvoudige manier om groepsimmuniteit te bereiken is door middel van vaccinaties. Zo werd de gevreesde ziekte pokken afgeremd en uiteindelijk uitgeroeid.
Op een vaccin tegen COVID-19 dat in grote aantal kan worden geproduceerd, moeten we vermoedelijk nog wel een jaar wachten.
Intussen loopt de besmettingsgraad vanzelf ook langzaam terug.
Dat komt doordat steeds meer mensen besmet raken met COVID-19 en vervolgens weer opknappen. Naar alle waarschijnlijkheid zijn ze dan immuun, al zijn wetenschappers het hier nog niet helemaal over eens.
