Coronavirus-UPDATE: Volg het nieuws hier

Donderdag 19 mei, 10.01 uur

Hetzelfde eiwit dat er bij mensen met astma voor zorgt dat de luchtwegen zich samentrekken, kan bescherming bieden tegen SARS-CoV-2. Dat blijkt uit nieuw onderzoek van de universiteit van Californië.

Normaal zijn astmapatiënten juist extra vatbaar voor luchtweginfecties en griep, maar tot de verbazing van de onderzoekers blijkt dat niet te gelden voor COVID-19 – althans bij patiënten met allergische astma, die veroorzaakt wordt door het inademen van allergenen.

De oorzaak van de betere bescherming van astmapatiënten schuilt in het eiwit interleukine-13 (IL-13).

Doorgaans beschermt IL-13 alleen tegen infecties, maar bij mensen met allergische astma denkt het eiwit dat onschuldige indringers als stuifmeelkorrels parasieten zijn.

Bij hen is het eiwit dus als het ware extra waakzaam. Als het coronavirus zich aandient, vormt het eiwit een soort schild.

Dit betekent echter niet dat mensen met astma zich helemaal geen zorgen hoeven te maken over corona, maar ze weten nu dat hun aandoening in ieder geval één voordeel oplevert.

Maandag 2 mei, 12.30 uur

Slechts drie maanden nadat de vierde golf uitgewoed is in het land, koerst Zuid-Afrika mogelijk af op de vijfde.

Dat meldde de Zuid-Afrikaanse minister van Volksgezondheid tijdens een persconferentie op vrijdag 29 april.

Sinds halverwege april zit er een stijgende lijn in de besmettingen in het land.

• Op 18 april zijn 1354 nieuwe besmettingen met COVID-19 gemeld (op basis van een gemiddelde over zeven dagen).
• Op 25 april waren er al 3251 dagelijkse besmettingen.

Het aantal ziekenhuisopnamen neemt ook toe, maar het aantal IC-opnamen en sterfgevallen is vrij stabiel.

Een toenemend aantal van de besmettingen is volgens wetenschappers toe te schrijven aan subvarianten van de omikronvarianten BA.4 en BA.5.

Vrijdag 22 april, 07.19 uur

Zelfs als je corona gehad denkt te hebben, kan het virus dieper in je lichaam door blijven werken. Dat blijkt uit nieuw onderzoek van Stanford University.

In een nieuwe studie bekeken onderzoekers de aanwezigheid van SARS-CoV-2 in de ontlasting van patiënten tot zeven maanden na het tijdstip van besmetting.

Een week na de infectie had bijna de helft van de proefpersonen sporen van corona in de ontlasting. Dit was na vier maanden gedaald tot 13 procent, maar zelfs na zeven maanden had 4 procent van de proefpersonen nog SARS-CoV-2 in de ontlasting.

Dit kan helpen verklaren waarom veel mensen nog lang na corona last houden van misselijkheid, diarree en buikpijn.

Zondag 27 maart, 14.30 uur

Een heel gewoon griepje, waar iedereen wel eens mee te maken krijgt, is dodelijk in combinatie met COVID-19.

Met een combinatie van griep en corona hebben volwassenen vier keer zo veel kans om aan de beademingsapparatuur te belanden, en ruim twee keer (2,4 keer om precies te zijn) zo veel risico op overlijden ten opzichte van patiënten die alleen COVID-19 onder de leden hebben.

Dit blijkt uit een omvangrijke studie onder meer dan 305.000 coronapatiënten in het ziekenhuis. De studie is uitgevoerd door een team van de universiteit van Edinburgh, de universiteit van Liverpool, de Universiteit Leiden en het Imperial College London, en werd gepubliceerd in The Lancet.

De studie – de grootste naar het effect van een SARS-CoV-2-infectie in combinatie met andere virussen – stelt ook vast dat geen enkel ander virus in combinatie met corona hetzelfde negatieve effect heeft als de gewone en wijdverspreide griep.

‘We verwachten dat COVID-19 samen met griep in de samenleving zal rondwaren, waardoor het risico op co-infectie toeneemt. Daarom moeten we de teststrategie veranderen, zodat ook coronapatiënten in ziekenhuizen snel en vaker op griep getest worden,’ zegt Kenneth Baillie, hoogleraar experimentele geneeskunde aan de universiteit van Edinburgh.

Het onderzoeksteam benadrukt ook het belang van volledige vaccinatie tegen corona én een voortdurende inenting tegen griep.

Je risico op het ontwikkelen van hart- en vaatziekten is een vol jaar na zelfs een mild verloop van COVID-19 stukken hoger dan anders.

Dat is de conclusie van een belangrijke nieuwe studie waarin onderzoekers gegevens analyseerden van meer dan 154.000 Amerikaanse volwassenen met corona over een periode van 12 maanden.

Ze ontdekten dat er na besmetting met het virus een akelig risico bestaat op hartinfarcten, hartspierontsteking, hartritmestoornissen en hartfalen.

Zelfs wanneer de ziekte mild verliep.

En dat is nog niet alles. Volgens de onderzoekers is het risico verhoogd of je nu jong bent, oud, een niet-roker, overgewicht hebt of al eerder hartproblemen had.

De studie, gepubliceerd in het prestigieuze tijdschrift Nature, concludeert onder andere:

• Het totale risico om in de loop van een jaar hartproblemen van welke aard dan ook te krijgen was 63 procent hoger bij mensen die met het coronavirus besmet waren geweest.

• Mensen die besmet waren met het coronavirus hadden 52 procent meer kans op een beroerte in de loop van een jaar, vergeleken met de controlegroep.

• Het risico om binnen een jaar hartproblemen te krijgen was 39 procent hoger bij mensen die een mild verloop van COVID-19 hadden gehad.

Vrijdag 11 maart, 14.05 uur

Britse onderzoekers ontdekten recent dat vooral de hersengebieden die in verband staan met reuk, geheugen en begripsvermogen krimpen na besmetting met COVID-19.

Ze onderzochten teken van veranderingen in de hersenen bij een groep van 785 mensen tussen de 51 en 81 jaar, die allemaal twee hersenscans kregen.

401 proefpersonen liepen corona op tussen de twee scans, en bij hen namen de onderzoekers de negatieve veranderingen waar.

De hersenen krimpen van nature met de jaren – circa 0,2 procent per jaar. Maar bij de 401 proefpersonen, van wie de meesten slechts milde coronaklachten ervoeren, zagen de onderzoekers dat de grijze stof in de hersenen 10 keer sneller afnam: tot 2 procent massaverlies per jaar.

De grijze stof of substantia grisea is van belang voor je begripsvermogen en intelligentie.

De onderzoekers weten nog niet hoe het precies komt dat de hersenen krimpen door corona, maar wel dat er een duidelijk verband is. Ze denken dat er mogelijk sprake is van een ontstekingstoestand.

Het onderzoek roept belangrijke vragen op. Zet de versnelde inkrimping door, en worden het geheugen, het begripsvermogen en de mentale gezondheid erdoor beïnvloed?

Ook willen de onderzoekers graag weten of het mogelijk is om de kwijtgeraakte cellen terug te krijgen.

De deeltjes van het coronavirus kunnen de cellen van het mannelijk geslachtsorgaan binnendringen. En dat kan verklaren waarom sommige mannen na corona erectieproblemen krijgen.

Dat is de conclusie van een nieuw onderzoek waarin Amerikaanse onderzoekers keken naar scans van het hele lijf van resusapen die met het virus besmet waren.

De onderzoekers hadden aanvankelijk verwacht het virus in en rond de longen te zien. In plaats daarvan deden ze een opvallende ontdekking.

Op de scans zagen ze hoe het hele gebied rond de geslachtsdelen van de mannelijke apen oplichtte, en dat de prostaat, penis, testikels en omliggende bloedvaten van de apen allemaal door het virus aangetast waren.

Het onderzoek, dat nog niet door collega’s getoetst is, is gebaseerd op slechts drie resusapen, maar de onderzoekers namen de nare ontwikkeling bij allemaal waar.

Eerdere onderzoeken tonen het volgende aan:

• 10-20 procent van de besmette mannen heeft problemen met de geslachtsorganen.

• Mannen die met het coronavirus besmet zijn geweest hebben 3-6 keer meer kans op erectieproblemen van korte of langere duur.

Maandag 28 februari, 15.03 uur

Amerikaanse onderzoekers bestudeerden het verband tussen een coronabesmetting en psychische stoornissen, en de resultaten zijn allesbehalve bemoedigend.

Het onderzoek toont aan dat zowel een mild als een ernstig geval van corona leidt tot een verhoogd risico op symptomen als depressie, angst, verslaving en concentratieverlies.

Wetenschappers van de universiteit van Washington stelden dit vast door 150.000 Amerikanen te onderzoeken die tussen maart 2020 en januari 2021 met COVID-19 besmet waren. Hun medische dossiers werden daarna vergeleken met een controlegroep van ruim 5 miljoen mensen.

Terwijl meer dan 18 procent van de met corona besmette mensen binnen een jaar na de besmetting minstens één geestesziekte ontwikkelde, was dat in de controlegroep ongeveer 12 procent.

Mensen die besmet zijn geweest met corona hebben dus 50 procent meer kans om psychische problemen te ontwikkelen.

Cognitieve problemen, zoals concentratie- en geheugenverlies, kwamen het meest voor.

Bij de coronapatiënten was het risico op deze cognitieve problemen wel 80 procent hoger. Ter vergelijking: het risico om depressie en angst te ontwikkelen was respectievelijk 40 en 35 procent hoger.

Donderdag 17 februari 2022, 12.10 uur

Een derde van de ouderen die in 2020 COVID-19 opliepen, ontwikkelde na een of meer maanden nieuwe kwalen of klachten, van problemen met de longen, de nieren of het hart tot psychische aandoeningen.

Dat blijkt uit een nieuw Amerikaans onderzoek onder honderdduizenden ouderen boven de 65 jaar.

De kans om een nieuwe aandoening te ontwikkelen is maar liefst 32 procent, en een deel daarvan heeft een grote invloed op de vitale organen.

De onderzoekers troffen in 7-8 procent van de gevallen bronchitis, longontsteking of COPD aan.

Maar daarnaast kwamen ook leverproblemen, nierfalen, hoge bloeddruk, hartkwalen, chronische vermoeidheid, geheugenverlies, dementie en psychische aandoeningen voor bij de patiënten, die gedurende heel 2020 werden gevolgd.

De helft van degenen die 21 dagen nadat de eerste symptomen van corona zich openbaarden nieuwe aandoeningen kregen, ontwikkelde er zelfs meer dan één.

De cijfers laten ook zien dat de kans op restletsel groter is bij mannen, bij patiënten boven de 75 en bij patiënten die erg ziek werden door corona.

Donderdag 27 januari 2022, 10.30 uur

Er is geen verband tussen coronavaccins en de kans om zwanger te raken, maar een coronabesmetting bij ongevaccineerde mannen heeft mogelijk wel invloed op de vruchtbaarheid.

Dat concluderen onderzoekers van de Boston University School of Public Health in een nieuw onderzoek.

In het onderzoek keken de onderzoekers naar stellen die kinderen probeerden te krijgen en die met Pfizer-BioNTech, Moderna of Janssen waren gevaccineerd.

Het onderzoek duurde van december 2020 tot september 2021 en omvatte meer dan 2000 proefpersonen. De deelnemers moesten regelmatig vragenlijsten invullen over hun gezondheid, levensstijl en hun partner.

De onderzoekers kwamen tot de conclusie dat er bij gevaccineerde en ongevaccineerde vrouwen geen significant verschil in kans op zwangerschap is.

De resultaten wezen er echter wel op dat ongevaccineerde mannen in de periode na een coronabesmetting minder vruchtbaar kunnen zijn.

Op dat punt komen de resultaten overeen met eerder onderzoek op dit gebied.

Zaterdag 22 januari, 06.29 uur

Alleen al de verwachting dat je bijwerkingen krijgt van het coronavaccin zorgt ervoor dat je bijwerkingen krijgt. Het klinkt misschien gek, maar dat stellen onderzoekers uit Israël vast in een nieuw onderzoek.

Lees hier meer over het placebo-effect.

Onderzoekers uit Israël vergeleken 12 proeven waaraan in totaal 45.000 mensen deelnamen. Ongeveer de helft van de deelnemers aan de proeven kreeg een coronavaccin, de rest kreeg een placebo.

Na de tweede injectie meldde 32 procent van de placebopatiënten bijwerkingen te ondervinden zoals koorts, hoofdpijn en vermoeidheid.

Ter vergelijking: 61 procent van de gevaccineerden ondervond bijwerkingen na de tweede prik.

Omdat zo’n hoog percentage van de placebopatiënten bijwerkingen rapporteerde, denken de onderzoekers ook dat veel gerapporteerde bijwerkingen bij gevaccineerden te wijten zijn aan het placebo-effect.

Van de gerapporteerde bijwerkingen bij gevaccineerden kan 52 procent om precies te zijn worden verklaard door het placebo-effect – of liever het nocebo-effect, aldus de onderzoekers.

Het nocebo-effect is het tegenovergestelde van het placebo-effect, waarbij een negatieve verwachting van medicijnen symptomen kan veroorzaken of verergeren.

Volgens de onderzoekers zijn vooral symptomen als hoofdpijn en vermoeidheid een gevolg van het nocebo-effect.

De bevindingen duiden erop dat gevaccineerden zich zeer bewust zijn van en vaak speuren naar naar symptomen die kunnen passen bij de verwachte bijwerkingen.

Donderdag 20 januari 2022, 10.30 uur

Niet vaccineren tegen COVID-19 leidt met name bij hoogzwangere vrouwen tot een vier keer hoger risico dat het kind dood wordt geboren of vlak na de geboorte sterft. Dat blijkt uit een een nieuw groot onderzoek in Schotland.

Het onderzoek wijst ook uit dat het vooral gevaarlijk is voor het kind als de ongevaccineerde zwangere vrouw in de laatste vier weken van de zwangerschap corona krijgt.

Bij ongevaccineerde zwangere vrouwen die binnen 28 dagen na een COVID-19-diagnose bevielen, lag de kindersterfte op 22,6 per 1000 geboorten.

Ter vergelijking: tijdens de onderzoeksperiode – van 8 november 2020, toen in Schotland de eerste prik werd gezet, tot 31 oktober 2021 – was het sterftecijfer over het geheel genomen slechts 5,6 per 1000 zwangerschappen. Vier keer zo laag!

Van de 144.548 zwangere vrouwen die deelnamen aan de studie was er geen enkele gevaccineerde die haar kind verloor na corona.

Daarnaast werd er een drie keer grotere kans op te vroeg geboren kinderen geconstateerd bij ongevaccineerde vrouwen die in het derde trimester besmet raakten.

In december sloegen Deense verloskundigen alarm na 11 sterfgevallen als gevolg van corona bij de moeder tijdens de zwangerschap.

Het Schotse onderzoek omvat alle varianten van corona tot oktober 2021, waaronder de deltavariant.

Er zijn nog geen afzonderlijke cijfers voor omikron.

Vrouwen met een coronavaccinatie geven antistoffen tegen SARS-CoV-2 door aan hun baby via de borstvoeding. Dat blijkt uit een nieuwe studie van onderzoekers van de universiteit van Massachusetts Amherst.

Voor het eerst is hiermee aangetoond dat er zowel in de moedermelk als in de ontlasting van de baby’s antistoffen zitten.

Die antistoffen kwamen voor bij alle 30 zuigelingen in de studie, tussen de 1,5 maanden en 23 maanden oud.

De vrouwen in de proef werden begin 2021 allemaal ingeënt met een mRNA-vaccin. Hun moedermelk werd zowel voor als na de vaccinatie getest, dus de resultaten zijn onmiskenbaar.

Woensdag 12 januari, 11.59 uur

Volgens de Amerikaanse nieuwszender CNBC kondigt Pfizer aan dat in maart een variant van zijn coronavaccin beschikbaar komt die is aangepast aan de omikronvariant.

Het nieuwe vaccin biedt ook bescherming tegen oudere varianten, en hoewel het nog niet vaststaat dat een specifiek omikronvaccin echt nodig is, heeft een aantal landen Pfizer al laten weten een aangepast vaccin te willen inzetten.

Dat zegt de CEO van Pfizer, Albert Bourla, tegen CNBC.

Gegevens uit Groot-Brittannië laten zien dat de bestaande Moderna- en Pfizervaccins 20 weken na de tweede prik nog maar voor 10% beschermen tegen symptomen van de omikronvariant. Na een boosterprik neemt de effectiviteit toe tot 75%.

De Amerikaanse gezondheidsautoriteiten geven aan een vierde prik niet als noodzakelijk te beschouwen, en het is dan ook nog niet zeker op welke schaal het nieuwe vaccin van Pfizer ingezet zal worden als het in maart uit de fabriek komt.

Vrijdag 5 januari, 10.35 uur

In een nieuw onderzoek komen Chinese wetenschappers met bewijzen dat de nieuwe omikronvariant van SARS-CoV-2 in een muis is ontstaan.

Dit is de theorie van de onderzoekers:

• Een mens heeft een muis met COVID-19 besmet.
• In de muis ontwikkelde het virus 45 nieuwe mutaties, genoeg om een geheel nieuwe variant te vormen.
• De muis heeft een mens geïnfecteerd met de zeer besmettelijke omikronvariant.

Op moleculair niveau zien de mutaties van de omikronvariant er behoorlijk anders uit dan die van eerdere varianten, en de onderzoekers denken dat de mutaties wellicht een poging waren van het virus om zich aan een nieuwe soort aan te passen: de muis.

Het lijkt er gelukkig op dat de nieuwe variant mildere klachten geeft dan eerdere varianten die zijn rondgegaan.

Lees meer over de nieuwe omikronvariant.

Woensdag 5 januari, 09.20 uur

Omikron brengt de longen veel minder schade toe dan eerdere varianten van het coronavirus.

Dat concludeert een groep Amerikaanse en Japanse wetenschappers in een nieuwe studie naar de effecten van omikron op muizen en hamsters.

De nieuwe omikronvariant is ook in andere opzichten minder schadelijk: zo val je minder af en loop je minder risico om eraan te overlijden.

De onderzoekers denken dat omikron alleen milde klachten veroorzaakt omdat deze variant je longen niet op dezelfde manier aanvallen als de deltavariant.

In het ergste geval laat het coronavirus het immuunsysteem in de longen overreageren, waardoor ook gezonde cellen gedood worden. Daarnaast kan het virus vanuit de longen in de bloedbaan terechtkomen en bloedproppen veroorzaken.

Dinsdag 7 december, 7.19 uur

Een boosterprik tegen COVID-19 versterkt je immuunsysteem aanzienlijk. Dat concludeert een nieuw Brits onderzoek, waarin zeven verschillende boosters zijn getest.

In dit onderzoek, dat is gepubliceerd in The Lancet, kregen de proefpersonen een vaccin van Pfizer-BioNTech, Moderna, Janssen, CureVac, Novavax, AstraZeneca, Valneva of een placebo.

Voor alle bijna 3000 deelnemers gold dat ze de boosterprik 10-12 weken na hun tweede prik met Pfizer-BioNTech of AstraZeneca kregen. Doordat het onderzoek plaatsvond in Groot-Brittannië, zijn mensen die met Moderna zijn gevaccineerd niet onderzocht.

Het effectiefste boostervaccin bleek Moderna te zijn. Bij mensen die Pfizer-BioNTech hadden gehad, was het aantal antistoffen na de derde prik elf keer zo groot.

De nummer twee was de boosterprik van Pfizer. Mensen die eerder Pfizer hadden gekregen, hadden na de boosterprik acht keer zo veel antistoffen.

Valneva deed het het slechtst. Hierbij was het aantal antistoffen na de boosterprik slechts 1,3 keer hoger.

Hoewel de twee mRNA-vaccins het effectiefst waren, werkten alle vaccins naar behoren. De proefpersonen hadden slechts milde bijwerkingen, zoals hoofdpijn en vermoeidheid.

Vrijdag 26 november, 13.06 uur

Een nieuwe coronavariant uit Zuid-Afrika, die donderdag werd gemeld door de Zuid-Afrikaanse zorgautoriteiten, wordt door meerdere onderzoekers ‘de ergste variant tot nu toe’ genoemd.

De coronavariant wordt aangeduid met B.1.1.529 en kent in totaal tien mutaties. Ter vergelijking: de deltavariant heeft twee mutaties en de bètavariant drie.

In Zuid-Afrika zijn er officieel zo’n 100 besmettingen met de nieuwe coronavariant geregistreerd, maar de variant is ook opgedoken in Botswana en Hongkong, en bij mensen die in Zuid-Afrika geweest zijn.

Nederland, Groot-Brittannië, Israël, Singapore en India hebben al een inreisverbod ingesteld vanuit Zuid-Afrika en vijf andere landen in zuidelijk Afrika. En in een bericht op het sociale medium Twitter schrijft voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen dat de EU als geheel overweegt dat voorbeeld te volgen.

Vrijdag komt de top van de WHO bijeen om te bepalen hoe alert we moeten zijn. Er wordt gevreesd dat de nieuwe coronavariant door de vele mutaties resistenter voor de bestaande vaccins is.

Maandag 22 november, 15.20 uur

De eerste coronapatiënt ter wereld was een koopvrouw op de vleesmarkt in Wuhan. Dat blijkt uit een nieuw onderzoek, gepubliceerd in Science.

Tot nu toe werd gedacht dat ‘patiënt 0’ een 41-jarige man was die niets met de markt te maken had. Maar nu blijkt dat de symptomen van deze man aan kiespijn toe te schrijven waren.

Dat betekent dat de eerste geregistreerde besmetting plaatsvond op 11 december 2019 en niet op 8 december zoals eerder aangenomen.

Deze ontdekking blaast de theorie dat het virus van een levend dier afkomstig is, nieuw leven in.

Volgens Michael Worobey, evolutiebioloog aan de universiteit van Arizona, is de helft van de eerste coronagevallen rechtstreeks aan de vleesmarkt in Wuhan te relateren:

‘Het is heel moeilijk om het patroon (besmettingspatroon, red.) te verklaren als de uitbraak niet op de markt begon,’ zegt Worobey in The New York Times.

Vrijdag 8 oktober 2021, 13.30 uur

Goed nieuws in de strijd tegen corona: hoewel we onze mondkapjes allang hebben afgedaan en onze samenleving weer open is gegaan, wordt een groot deel van de wereld nog steeds geteisterd door de pandemie.

Maar het aantal nieuwe besmettingen wereldwijd daalt nu voor de vierde week op rij. Dat blijkt uit een inventarisatie van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO).

In de week van 27 september tot 3 oktober zijn wereldwijd 3,1 miljoen mensen besmet geraakt met corona. Dat is 9 procent minder dan de week ervoor.

Sinds eind augustus is het aantal nieuwe besmettingen wereldwijd gemiddeld gedaald. Dit is de derde keer dat het aantal besmettingen over een lange periode is gedaald, nadat de infectiecijfers piekten in januari en april 2021.

Vooral Afrika gaat erop vooruit, waar het aantal nieuwe besmettingen maar liefst 43 procent is gedaald ten opzichte van de week ervoor. Een op de drie landen op het Afrikaanse continent heeft nu ook de tussentijdse doelstelling van de WHO bereikt om een tiende van de bevolking te vaccineren.

Alleen in Europa stijgt het aantal nieuw geïnfecteerden nog – 5 procent meer dan de week ervoor. Vooral in Groot-Brittannië, Roemenië en de Baltische staten woedt de pandemie nog op grote schaal.

Nieuwe besmettingen tussen 27 september en 3 oktober:

• Europa: 1.164.750
• Noord- en Zuid-Amerika: 1.120.999
• Westelijke Stille Oceaan: 338.603
• Zuidoost-Azië: 278.657
• Midden-Oosten: 166.068
• Afrika: 49.333

Donderdag 23 september 2021, 16.50 uur

Afgelopen dinsdag – 21 september – werd het totale dodental van de coronapandemie in de Verenigde Staten vastgesteld op 676.200, waarmee COVID-19 een griezelige plaats inneemt in de Amerikaanse medische geschiedenis en zelfs meer levens op zijn geweten heeft dan de Spaanse griep.

Naar schatting heeft de grieppandemie die bekendstaat als de Spaanse griep, die ruim 100 jaar geleden in 1918-1920 de wereld teisterde, in totaal 675.000 levens in de VS geëist, en COVID-19 heeft dus niet alleen zijn fatale voorganger overtroffen, maar lijkt ook nog veel verder te komen.

Onderzoekers van de Universiteit van Washington schatten bij persbureau AP – deels gebaseerd op het huidige dagelijkse dodental in de VS van ongeveer 1900, en deels op de lage vaccinatiegraad in een aantal staten – dat tegen het einde van 2021 nog eens 100.000 Amerikanen aan corona zullen zijn gestorven.

Wereldwijd is het dodental van de Spaanse griep, die een eeuw geleden hele regio’s van een veel minder dichtbevolkte wereld verwoestte en tussen de 50 en 100 miljoen mensen doodde, echter nog lang niet bereikt.

Op 22 september registreerde de WHO 4.705.111 coronadoden.

Maandag 13 september 2021, 09.30 uur

Een stof uit het gif van een Zuid-Amerikaanse slang lijkt een effectieve bescherming te bieden tegen het coronavirus. Dat concluderen onderzoekers van de universiteit van São Paulo in Brazilië.

Het gaat om een zogeheten peptide, een keten van aminozuren, gewonnen uit het gif van de slang Bothrops jararacussu. Het werkt door een eiwit te remmen dat belangrijk is voor het coronavirus, en uit tests is gebleken dat het vermogen van het virus om zichzelf te reproduceren met 75 procent afneemt.

De wetenschappers willen nu onderzoeken welke dosis het beste werkt, waarna ze de stof mogelijk op mensen kunnen uitproberen.

Als het onderzoek er uiteindelijk toe leidt dat de stof in gebruik genomen kan worden als middel tegen corona, betekent dat niet dat er wilde slangen gevangen en gemolken hoeven te worden.

Het peptide is al bekend vanwege zijn bacteriedodende werking en kan synthetisch in het laboratorium worden gemaakt.

Dinsdag 7 september 2021, 15.59 uur

Als je besmet wordt met corona, is het risico op langdurige klachten twee keer zo groot wanneer je niet volledig gevaccineerd bent.

Dat blijkt uit een nieuwe studie met gegevens van meer dan 1,2 miljoen Britten.

Ruim 10 procent van de niet-gevaccineerden vertoonde 28 dagen na de positieve test nog steeds symptomen, terwijl dit bij slechts iets meer dan 5 procent van de volledig gevaccineerden het geval was.

Langdurige klachten kunnen per patiënt verschillen, maar vaak gaat het om vermoeidheid, pijn, benauwdheid, spierpijn, een verminderd smaak- en reukvermogen en/of concentratieproblemen.

Eerder hebben onderzoekers aangetoond dat vaccins ook sterfte en ernstige symptomen in de vroege stadia van de ziekte voorkomen, en dat er minder gevaccineerden in het ziekenhuis belanden.

Donderdag 2 september 2021, 12.00 uur

Wereldwijd waren moeders bezorgd dat hun pasgeboren baby besmet zou raken met het coronavirus. Maar een nieuw onderzoek beschrijft hoe antistoffen tegen COVID-19 via borstvoeding kunnen worden doorgegeven van moeder op kind, waardoor de baby weerstand opbouwt tegen de ziekte.

Spaanse onderzoekers analyseerden de melk van een groep vrouwen die het mRNA-vaccin van Pfizer/BioNTech hadden gekregen en borstvoeding gaven. Elke vrouw leverde drie melkmonsters in: een van twee weken na de eerste prik, een van twee weken na de tweede prik en een van vier weken na de tweede prik.

In de melk uit het eerste monster, dat dus twee weken na de eerste prik was genomen, werden al antistoffen aangetroffen tegen corona, en in de twee volgende monsters waren dat er nog meer. Dat betekent dat borstvoeding naast de reeds bekende gunstige effecten ook bescherming kan bieden tegen COVID-19 als de moeder is gevaccineerd.

De onderzoekers wijzen erop dat het onderzoek onder een relatief kleine groep vrouwen is uitgevoerd en met slechts één type vaccin. Een vergelijkbaar Amerikaans onderzoek, dat vrijwel tegelijkertijd werd gepubliceerd, kwam echter tot dezelfde conclusies.

Als je nog niet volledig gevaccineerd bent, moet je oppassen: de deltavariant is dominant, en vergeleken met de alfavariant verdubbelt de nieuwe variant je risico om in het ziekenhuis te worden opgenomen.

Dat blijkt uit de tot nu toe grootste analyse van coronagevallen, namelijk 40.000, uitgevoerd door onderzoekers van de universiteit van Cambridge en de Britse zorgautoriteiten.

De onderzoekers keken naar alle positieve gevallen in Engeland tussen 29 maart en 23 mei 2021.

Circa een op de 50 besmetten werd binnen 14 dagen na de eerste positieve test opgenomen. 2,2 procent van de patiënten met alfa en 2,3 procent van de patiënten met delta werd opgenomen.

Maar toen de onderzoekers andere factoren die tot ziekte leiden meewogen, zoals leeftijd, vaccinatiestatus en onderliggende gezondheidsproblemen, bleek het risico om met de deltavariant in het ziekenhuis te belanden meer dan twee keer zo hoog.

De deltavariant kan dan ook potentieel tot grotere problemen in de zorg leiden dan de alfavariant, vooral in gebieden met een hoog percentage ongevaccineerden of kwetsbare groepen.

De Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA) heeft het vaccin van het Pfizer/Biontech definitief goedgekeurd. Het is nu goedgekeurd voor iedereen van 16 jaar en ouder.

Voor mensen van 12 tot en met 15 jaar is het vaccin vooralsnog voorwaardelijk goedgekeurd, omdat voor definitieve goedkeuring meer onderzoek is vereist.

Het Pfizer-vaccin wordt voortaan verkocht onder de merknaam Comirnaty.

Het is de bedoeling om, net als bij alle andere medicijnen, voortdurend onderzoek te blijven doen naar het vaccin, bijvoorbeeld naar de invloed op zwangere vrouwen en hun baby’s.

Woensdag 11 augustus 2021, 9.42 uur

In twee nieuwe studies blijkt dat het mRNA-vaccin van Moderna beter werkt dan dat van de concurrenten – waaronder de aartsrivaal Pfizer.

De vaccins van de twee geneesmiddelenproducenten laten al enige tijd een betere bescherming zien tegen de bijzonder besmettelijke deltavariant dan Janssen, het laatste vaccin dat in de EU nog op grote schaal wordt gebruikt, nadat AstraZeneca het veld moest ruimen in onder meer Duitsland, Nederland, Noorwegen en Denemarken.

Maar nu wordt in een Amerikaanse studie, die nog door vakgenoten moet worden getoetst, het vaccin van Moderna uitgeroepen tot de absolute koploper op dit gebied.

In een studie naar 50.000 patiënten in de VS – allen ouder dan 18 jaar en niet eerder besmet – vergeleken de onderzoekers hoevelen er besmet raakten met COVID-19 na vaccinatie met Moderna of Pfizer vóór en na de komst van de deltavariant.

Aan het begin van het jaar wist Pfizer infectie te voorkomen bij 76 procent van de gevaccineerden, terwijl het zes maanden later – met een nieuwe, besmettelijke variant – slechts 42 procent beschermde.

De cijfers van Moderna zijn beter – het vaccin bood 86 procent bescherming aan het begin van het jaar, en slechts 10 procent minder met de deltavariant. De bescherming ligt met 76 procent op het niveau van Pfizer vóór de deltavariant.

Uit een nieuwe Canadese studie is ook gebleken dat het vaccin van Moderna over het algemeen een sterkere immuunrespons oproept dan dat van Pfizer, vooral bij ouderen.

Woensdag 21 juli 2021, 12.53 uur

98,8 procent van de mensen die corona krijgen, hebben 9 maanden later nog antistoffen in hun lichaam. Dat is de conclusie van een nieuw onderzoek van de universiteit van Padova en het Imperial College London.

De wetenschappers onderzochten 85 procent van de 3000 inwoners van het Italiaanse dorp Vo’, in februari en maart 2020 en nogmaals in november 2020.

Het bleek ook dat mensen met klachten niet meer antistoffen aanmaken dan mensen zonder klachten.

Toch werden er bij een deel van de testgroep meer antistoffen aangetroffen. Dat duidt erop dat een aantal mensen meerdere keren met corona besmet is geweest en dat dit hun immuunsysteem heeft versterkt.

Vrijdag 16 juli 2021, 13.00 uur

Een nieuwe besmettingsgolf met de gevreesde deltavariant trekt momenteel door de Amerikaanse staat Californië.

Maar achter de hoge infectiecijfers gaat ook bemoedigend nieuws schuil: de vaccins lijken te werken.

‘Tot nu toe hebben de openbare ziekenhuizen geen patiënten binnengekregen die volledig waren gevaccineerd met de vaccins van J&J, Pfizer of Moderna,’ verklaarde dr. Christina Ghaly, directeur gezondheidszorg van Los Angeles County, op dinsdag 13 juli.

Op die dag registreerde de zonovergoten staat aan de westkust van de VS voor de vijfde dag op rij meer dan 1000 nieuwe besmettingen. De afgelopen maand is het dagelijkse aantal besmette mensen in Californië met wel 500 procent gestegen.

Al kunnen volledig gevaccineerden besmet worden, vooral met de deltavariant, de vaccins lijken ernstige ziekte en ziekenhuisopname te voorkomen.

Tot nu toe is iets meer dan de helft van de bijna 40 miljoen inwoners van Californië volledig gevaccineerd.

Vrijdag 9 juli 2021, 12.00 uur

Het Chinese vaccin CoronaVac heeft in juli 2020 een noodgoedkeuring gekregen in onder meer China, Brazilië en Turkije. Het farmaceutische bedrijf erachter, Sinovac Biotech, heeft net de voorlopige resultaten van een fase 3-studie in Turkije bekendgemaakt.

Bij de studie waren meer dan 10.000 Turken betrokken, en uit de voorlopige resultaten blijkt dat het vaccin veilig is en bescherming biedt tegen het coronavirus.

Het vaccin heeft een werkzaamheid van 83,5 procent tegen het coronavirus, en tot dusver zijn geen ernstige bijwerkingen gemeld.

Verwacht wordt dat het vaccin ter goedkeuring aan het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) zal worden voorgelegd zodra de klinische proeven van fase 3 zijn afgerond.

Aangezien de studie is uitgevoerd voordat de deltavariant werd geïntroduceerd, is niet bekend hoe goed het vaccin daartegen beschermt. De deltavariante is in bijna 100 landen waargenomen en deskundigen verwachten dat deze binnenkort de dominant variant zal zijn.

Woensdag 7 juli, 13.18 uur

Het Israëlische ministerie van Volksgezondheid heeft onderzocht hoe effectief het Pfizer-vaccin is tegen de deltavariant, en de resultaten zijn teleurstellend.

De studie wijst uit dat het vaccin besmetting met de deltavariant in slechts 64 procent van de gevallen voorkomt. Dat is aanzienlijk lager dan de eerdere beschermingsgraad van 94 procent.

Lees ook: Deltavariant verhoogt kans op ernstig verloop van corona

Dat is zorgwekkend nu het nog slechts een kwestie van tijd is voor de deltavariant wereldwijd de dominante coronavariant is.

Wel blijkt dat het Pfizer-vaccin nog steeds in 93 procent van de gevallen een ernstig ziekteverloop voorkomt.

Uit eerdere Britse onderzoeken bleek dat het Pfizer-vaccin voor 88 procent beschermt tegen ziektesymptomen van de deltavariant. Als de Israëlische onderzoekers gelijk hebben, is dat volgens experts echter zeer zorgwekkend.

Woensdag 30 juni - 10.00 uur

In het najaar van 2020 bleek uit voorlopige gegevens dat de Deense nertsmutatie, cluster 5, een risico vormde voor de ontwikkeling van vaccins tegen het coronavirus.

Dit komt doordat de variant bijzondere opeenhopingen van mutaties vertoonde op het spike-eiwit, dat het voornaamste doelwit van vaccins is. Er was daarom bezorgdheid dat de variant resistentie tegen antistoffen – en dus vaccins – zou kunnen veroorzaken.

Nu blijkt uit peer-reviewed onderzoek dat is gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift Frontiers in Microbiology dat die bezorgdheid terecht was.

De combinatie van mutaties in het spike-eiwit leidde tot een aanzienlijke toename van de antistofresistentie bij verschillende besmette personen. Dit zou van invloed kunnen zijn geweest op de werkzaamheid van de vaccins.

De onderzoekers achter de cluster-5-studie wijzen er ook op dat het coronavirus bleef muteren in besmette nertsen. Zo ontstond er een extra gemuteerde cluster-5-variant, die nog niet volledig is onderzocht.

Na het ruimen van alle Deense nertsen daalde het aantal mensen dat met cluster 5 was besmet enorm, en begin 2021 was de ziekte niet langer aantoonbaar in Deense nertsenmonsters. In week 41, iets minder dan een maand voor het begin van de ruiming, werd 60 procent van alle besmettingsgevallen in de regio Noord-Jutland in verband gebracht met cluster 5.

Maandag 28 juni, 15.00 uur

Nu de zomervakantie voor de deur staat en veel mensen niet kunnen wachten om op reis te gaan, heeft bijna een op de twee inwoners van de EU ten minste één dosis van een COVID-19-vaccin gekregen.

Aan kop gaat Malta, waar ruim 80 procent van alle inwoners is geprikt. De hekkensluiter is Bulgarije met een vaccinatiepercentage van 14.

Nederland en België liggen met respectievelijk 55 en 60 procent boven het EU-gemiddelde.

Traditionele vakantielanden als Italië, Frankrijk, Spanje en Griekenland staan eind juni 2021 rond de 50 procent geheel of gedeeltelijk gevaccineerden, maar wereldwijd is het beeld een stuk minder positief.

Slechts 23 procent van de wereldbevolking is één keer gevaccineerd, en in Afrika is dat nog geen 3 procent.

Uit een nieuw onderzoek blijkt dat vrouwen en ouderen vaker hun reuk en smaak verliezen na een besmetting met corona.

Zo’n 30 procent van alle coronapatiënten raakt de reuk en smaak kwijt.

Dat blijkt uit een nieuw onderzoek van een team van de universiteit van Aarhus in Denemarken, dat 200 besmetten en 630 niet-besmetten 90 dagen lang volgde.

Elke dag moesten alle proefpersonen hun symptomen melden.

Het onderzoek laat eveneens zien dat vrouwen vier keer zo veel kans lopen nog lang klachten te ondervinden en hun reuk en smaak kwijt te raken als mannen.

Ook ouderen hadden een groter risico op langdurige klachten, maar dat komt doordat ze over het algemeen zwaarder getroffen worden dan jongere mensen.

Volgens de onderzoekers reageren mannen en vrouwen anders op de ziekte blijkt dat vrouwen er langer last van hebben.

Bij mannen verloopt de ziekte meestal kort, maar hevig, terwijl vrouwen mildere klachten hebben die langer aanhouden.

Maandag 21 juni, 16.10 uur

Vanwege een tekort aan vaccins hebben veel mensen de tweede prik met een ander vaccin gekregen. Maar dat hoeft niet nadelig te zijn, blijkt uit nieuw onderzoek. Vaccins combineren blijkt zelfs zo effectief dat een land als Spanje het nu toestaat om je met twee verschillende vaccins te laten inenten.

Dat combineren een betere bescherming biedt, komt volgens de onderzoekers doordat de vaccins op verschillende manieren werken. mRNA-vaccins zoals dat van Pfizer en Moderna hebben andere kwaliteiten dan het traditionelere AstraZeneca- en Janssen-vaccin.

Lees ook: Zo werkt het coronavaccin

Volgens onderzoekers van het Charité-ziekenhuis in Berlijn wekken mRNA-vaccins beter bescherming op in de vorm van antistoffen, terwijl een vaccin als dat van AstraZeneca voordeliger is wat betreft de T-cellen van het immuunsysteem.

De eerste resultaten suggereren dan ook dat een combinatie van Pfizer en AstraZeneca minstens even goed beschermt als twee prikken met Pfizer. Of andere combinaties even effectief zijn, moet nog blijken.

Een nieuw onderzoek naar het vaccin van het Duitse farmaceutische bedrijf CureVac laat teleurstellende resultaten zien. De studie omvatte meer dan 40.000 tests op ten minste 13 varianten van het coronavirus.

Uit de voorlopige resultaten blijkt dat het vaccin slechts 47 procent bescherming biedt tegen COVID-19, wat statistisch gezien geen succes is. Ter vergelijking: de vaccins van Moderna en Pfizer hebben een effectiviteit van circa 90 procent.

CureVac, dat de laatste hand legt aan het onderzoek naar het vaccin, heeft nog geen goedkeuring aangevraagd.

Het feit dat de resultaten teleurstellend zijn, betekent niet dat het vaccin van de baan is. Sommige landen zullen het vaccin nodig hebben, ondanks de geringe mate van bescherming.

Vrijdag 11 juni, 09.00 uur

Onderzoekers hebben lang gedacht dat mensen die zware corona hebben gehad, een langdurige immuniteit hebben. Ze hebben namelijk een sterke immuunreactie tegen het coronavirus waargenomen nadat deze patiënten zijn hersteld.

Of dit ook geldt voor mensen die een mild coronaverloop hebben gehad, was echter onduidelijk, aangezien bij eerder onderzoek over het algemeen niet dezelfde sterke immuunreacties zijn waargenomen.

Maar nu duidt een studie erop dat milde corona ook langdurige immuniteit kan geven.

Onderzoekers hebben in het beenmerg van patiënten met milde corona immuuncellen gevonden die voor een langdurige immuniteit zorgen. Hier sluimeren ze, produceren lage niveaus van antistoffen, totdat ze het virus weer tegenkomen.

In principe kunnen deze immuuncellen antistoffen blijven produceren tot de dood, maar het is nog niet duidelijk of dit het geval is met het coronavirus.

Wetenschappers zetten hun onderzoek voort om dichter bij een antwoord te komen.

Maandag 7 juni 2021, 14.32 uur

Onderzoekers van de Swansea University in Wales hebben een superstof in groene thee gevonden die mogelijk kan helpen bij de bestrijding van COVID-19.

Met behulp van een computerprogramma met kunstmatige intelligentie bestudeerden de onderzoekers diverse natuurlijke stoffen om nieuwe manieren te vinden om het coronavirus te bestrijden.

Ze ontdekten dat de stof epigallocatechine, die in groene thee zit, heel effectief is in het bestrijden van SARS-CoV-2.

Het is nog niet duidelijk hoeveel epigallocatechine er nodig is en of de stof het beste preventief of curatief kan worden ingezet.

Eén ding is zeker: als toekomstige onderzoeken succesvol blijken, is epigallocatechine een goedkoop én makkelijk verkrijgbaar middel tegen corona.

Donderdag 3 juni, 13.00 uur

Een proef met massavaccinatie in een Braziliaanse provinciestad heeft aangetoond dat de ziekte uitsterft als de meeste volwassenen worden gevaccineerd. En het vaccin hoeft niet eens een van de meest effectieve op de markt te zijn.

Op een persconferentie in Serrana in Centraal-Brazilië meldden de autoriteiten dat circa drie op de vier volwassenen dit voorjaar twee doses van het Chinese vaccin CoronaVac kregen.

Het effect is overweldigend: sinds het begin van het vaccinatieprogramma is het aantal besmette personen met 80 procent gedaald, het aantal ziekenhuisopnamen met 86 procent en het sterftecijfer met 95 procent.

Dankzij de vaccinatieproef leven de ruim 45.000 inwoners van Serrana nu in een coronavrije oase midden in een van de zwaarst getroffen gebieden ter wereld.

Het resultaat is bijzonder interessant omdat het gebruikte vaccin in klinische studies een effectiviteit van ‘slechts’ 65 procent liet zien. Voor de vaccins van Moderna en Pfizer-BioNTech ligt de effectiviteit rond de 95 procent.

Daarom zal massavaccinatie met deze vaccins waarschijnlijk nóg doeltreffender zijn.

Woensdag 26 mei 2021, 11.00 uur

Overdracht binnen gezinnen is een van de grootste besmettingsbronnen, omdat het nauwe contact het moeilijk maakt het coronavirus te vermijden.

Maar uit nieuw onderzoek blijkt dat als je drie weken na de eerste vaccinatieprik besmet raakt, de kans dat je je niet-gevaccineerde huisgenoten besmet, 50 procent kleiner is dan daarvoor.

Het onderzoek is gebaseerd op meer dan 57.000 mensen uit 24.000 huishoudens in Engeland waarvan een gevaccineerd gezinslid positief testte. De controlegroep met niet-gevaccineerde mensen die corona opliepen, bestond uit een miljoen personen.

Het was al bekend dat de eerste prik voorkomt dat mensen ziek worden en overlijden, en dit is mogelijk een van de eerste studies die aantonen dat de vaccins ook verspreiding voorkomen.

Woensdag 19 mei 11.34 uur

Na COVID-19 is er bijna zes keer zo veel kans op erectieproblemen. Dit is de conclusie van een nieuwe studie van de Tor Vergata-universiteit in Rome, waarin het verband tussen impotentie en corona werd onderzocht.

Volgens de onderzoekers kunnen erectieproblemen zowel een tijdelijk probleem als een langdurige bijwerking van corona zijn.

Het verband tussen impotentie en corona heeft te maken met het vermogen van het virus om de bloedvaten van het lichaam aan te vallen. Een erectie is afhankelijk van de bloedtoevoer vanuit goed werkende bloedvaten.

Om na te gaan hoe lang impotentie een probleem kan zijn, bestudeerden onderzoekers van de universiteit van Miami de aanwezigheid van SARS-COV-2 in het penisweefsel.

Tot dusver hebben de onderzoekers sporen van SARS-CoV-2 gevonden tot acht maanden na de besmetting.

Maandag 10 mei, 14.47 uur

Voor drie Italianen met dikkedarmkanker bleek corona een geluk bij een ongeluk.

Tegen alle verwachting in slonken de tumoren van de drie kankerpatiënten nadat ze besmet waren geweest met SARS-CoV-2. Dat blijkt uit nieuw onderzoek van het Italiaanse ministerie van Volksgezondheid.

Het precieze verband tussen corona en de gekrompen tumoren is nog niet duidelijk. De onderzoekers veronderstellen echter dat het virus kankercellen heeft geïnfecteerd, waardoor het immuunsysteem deze cellen ging aanvallen.

Ze hopen dat de resultaten kunnen leiden tot meer inzicht in ons immuunsysteem en in de manier waarop SARS-CoV-2 het lichaam infecteert.

Vrijdag 7 mei 2021, 14.00 uur.

Een nieuwe COVID-19-vaccinbooster van Moderna kan beschermen tegen de coronamutaties uit Brazilië en Zuid-Afrika, blijkt uit voorlopige proeven in een nieuwe studie.

Aangezien meerdere mutaties de huidige vaccins kunnen omzeilen, heeft Moderna getracht een booster te ontwikkelen om nieuwe mutaties tegen te houden.

De eerste proeven op muizen waren veelbelovend en nu is de booster voor het eerst op mensen getest.

Moderna heeft de booster getest op 40 mensen die zes tot acht maanden geleden volledig met het Moderna-vaccin zijn ingeënt. De helft van de groep had eerder antilichamen ontwikkeld tegen de Zuid-Afrikaanse B.1.351-mutatie en de Braziliaanse P1.

De proefpersonen kregen ofwel een nieuwe injectie met het oorspronkelijke vaccin, ofwel met de vaccinbooster. Uit de resultaten bleek dat beide groepen meer antilichamen hadden tegen de mutaties, maar degenen die de booster kregen, hadden 150 procent meer antilichamen dan degenen die het oorspronkelijke vaccin hadden gekregen.

De booster bevindt zich echter nog in de testfase, en er is dus nog veel meer onderzoek nodig voordat de onderzoekers eindconclusies kunnen trekken.

Donderdag 29 april, 14:11 uur

Houd 1,5 meter afstand. Die richtlijn van de overheid is glashelder. Maar volgens nieuw onderzoek van het Massachusetts Institute of Technology (MIT) is zelfs 2 meter niet genoeg om besmettingen binnenshuis te voorkomen.

De studie wijst uit dat drie factoren binnenshuis belangrijker zijn dan afstand houden: een mondkapje dragen, ventileren en de lucht filteren.

De onderzoekers benadrukken dat afstand houden nog steeds verstandig is, maar dat het een vals gevoel van veiligheid kan geven in een slecht geventileerde ruimte.

Want hoe langer je in een slecht geventileerde ruimte verblijft, hoe groter de kans op besmetting. In een slecht geventileerde ruimte kun je volgens onderzoekers al op 20 meter afstand besmet raken – zelfs met mondkapje.

Woensdag 28 april, 14.00 uur

Ruim een jaar geleden was de Chinese stad Wuhan het epicentrum van COVID-19. Onderzoekers bestudeerden alle geregistreerde besmettingsgevallen in de stad tussen 2 december 2019 en 18 april 2020 om in kaart te brengen hoe het virus zich verspreidde. Het blijkt dat kinderen de grootste verspreiders waren.

Het onderzoek bestrijkt 27.101 huishoudens met in totaal 87.159 besmette personen. Als kinderen onder de één jaar buiten beschouwing worden gelaten, hadden kinderen tot 13 jaar het minst vaak symptomen van COVID-19.

Tegelijk blijkt dat mensen tot 20 jaar het vaakst anderen besmetten. De kans dat iemand onder de 20 iemand anders besmet, is ruim 60 procent groter dan de kans dat iemand van boven de 60 dit doet.

De verklaring is dat jongere mensen vaker dragers zijn die zelf geen klachten hebben, maar wel anderen besmetten met wie ze in contact komen.

In de meeste delen van de wereld worden kinderen en adolescenten niet gevaccineerd omdat de beschikbare vaccins niet in deze leeftijdsgroep zijn getest en omdat ze zelden ernstig ziek worden. Die aanpak moet misschien worden herzien als deze leeftijdsgroep onevenredig bijdraagt tot de verspreiding.

Vrijdag 23 april, 10.00 uur

Een goede mondhygiëne voorkomt gaatjes, tandvleesontsteking en een slechte adem – en kan ernstige klachten voorkomen als je corona krijgt.

Een studie van Britse, Amerikaanse en Zuid-Afrikaanse onderzoekers toont aan dat als je een slecht gebit en bloedend tandvlees hebt, het virus direct vanuit je mond in de bloedbaan kan komen, in plaats van via de luchtwegen naar de longen te gaan.

Vanuit de mond kan het coronavirus met het bloed naar de longen reizen en de kans op een ernstig – mogelijk dodelijk – ziekteverloop vergroten.

Onderzoekers denken dat hun ontdekking levens kan redden. Goedkope, eenvoudige remedies als goed poetsen en spoelen met mondwater kunnen het aantal coronaslachtoffers wereldwijd verminderen.

Eerder dit jaar publiceerden Egyptische wetenschappers een onderzoek dat ook een verband suggereerde tussen slechte mondhygiëne en ernstige gevallen van COVID-19.

Donderdag 15 april 2021, 12.00 uur

Als eerste land ter wereld ziet Denemarken volledig af van het gebruik van het goedgekeurde AstraZeneca-vaccin. Dit besluit volgt op een aantal gevallen van trombose, waardoor één vrouw van 60, die geen onderliggende aandoeningen had, is overleden. Het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) constateerde een verband tussen het vaccin en trombose.

Denemarken stopt helemaal met het vaccin, omdat het land een lage besmettingsgraad heeft en over een grote hoeveelheid andere vaccins beschikt. Daarom heeft de Deense gezondheidsautoriteit geconcludeerd dat het vaccin een groter gezondheidsrisico vormt dan het coronavirus.

Dit betekent echter dat de vaccinatie van de oudste burgers naar verwachting een paar weken vertraging zal oplopen.

De gezondheidsautoriteit denkt wel dat het vaccin opnieuw zal worden geïntroduceerd als de besmettingsgraad aanzienlijk stijgt.

In andere Europese landen, waaronder Nederland, wordt het vaccin nog steeds gebruikt en vormt het een belangrijk onderdeel van de bestrijding van de epidemie.

Woensdag 14 april 2021, 08.51 uur

Vorig jaar meldden wetenschappers dat het coronavirus drie dagen kon overleven op diverse oppervlakken.

In veel landen werd dan ook aanbevolen oppervlakken meerdere keren per dag grondig te desinfecteren om te voorkomen dat virusdeeltjes hun weg zouden vinden naar je handen en vervolgens naar je gezicht en je slijmvliezen.

Een nieuwe Amerikaanse studie duidt er echter op dat het risico op overdracht via besmette oppervlakken zeer klein is – minder dan één op 10.000.

Naar aanleiding daarvan hebben de Amerikaanse Centers for Disease Control (CDC) hun aanbevelingen herzien. Ze adviseren nu om slechts één keer per dag normaal schoon te maken.

Er zijn echter uitzonderingen waarbij grondiger en vaker reinigen wordt aanbevolen. Onder andere als de infectiegraad in een gebied hoog is of als een besmette persoon in contact is geweest met de oppervlakken.

De aanbevelingen voor schoonmaken in de gezondheidszorg blijven ongewijzigd.

Vrijdag 9 april, 16.51 uur

Het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) stelt zijn mening over het omstreden AstraZeneca-vaccin bij. Nu erkent de EU-instantie dat er een verband bestaat tussen het vaccin en de gemelde gevallen van trombose.

De EMA noemt trombose nu een ‘zeer zeldzame bijwerking’, maar blijft erop wijzen dat er meer risico is om te sterven aan corona dan aan het vaccin. Volgens het nieuwste onderzoek zijn er 222 gevallen van trombose bekend onder 34 miljoen gevaccineerden.

De mensen die trombose krijgen, zijn vooral vrouwen onder de 60 jaar. Meestal gebeurt dat binnen twee weken na vaccinatie. Volgens de EMA is het belangrijk om medische hulp in te roepen als je een of meer van deze symptomen ondervindt:
• Ademnood
• Pijn op de borst
• Opgezwollen benen
• Aanhoudende buikpijn
• Hevige, terugkerende hoofdpijn
• Verminderd gezichtsvermogen
• Kleine bloedingen op andere plaatsen dan waar de prik is gezet

De EMA beveelt nog steeds aan om te blijven vaccineren met AstraZeneca, maar meerdere landen hebben het gebruik van het omstreden vaccin beperkt. Groot-Brittannië belooft mensen onder de 30 een ander vaccin, en Nederland, Italië en Spanje dienen het op dit moment alleen toe aan mensen boven de 60.

Het AstraZeneca-vaccin, dat onlangs de nieuwe naam Vaxzevria kreeg, wordt al sinds begin maart verdacht van het veroorzaken van een zeldzame vorm van trombose. Denemarken zette toen als eerste land het vaccineren stop.

Dinsdag 30 maart, 15.07 uur

Een nieuw nanovaccin krijgt extra kracht van microscopisch kleine gouddeeltjes. Het vaccin heeft goede resultaten laten zien bij de eerste proeven met muizen, zo schrijven onderzoekers van de Autonomous University of San Luis Potosí in een verslag.

De nieuwe technologie zou moeten resulteren in een vaccin dat volledige immuniteit tegen COVID-19 biedt, aldus de Mexicaanse onderzoekers.

De nanotechnologie werkt door onschadelijke spike-eiwitten van het coronavirus vast te lijmen op de gouddeeltjes die ze in de cellen brengen. Hier zet het immuunsysteem een reactie in gang die het lichaam in staat stelt zich tegen het echte virus te verdedigen.

De volgende stap voor het Mexicaanse goudvaccin is het testen op grotere dieren, waarna het hopelijk wordt goedgekeurd voor proeven op mensen.

Donderdag 25 maart 11.56 uur

In twee studies van onderzoekers uit Frankrijk en de VS is voor het eerst een van de wijdverbreide coronavarianten aangetroffen bij honden en katten. De dieren waren besmet met B.1.1.7 ofwel de Britse variant.

De onderzoekers kwamen de besmette huisdieren op het spoor toen een dierenkliniek nabij Londen een sterke stijging meldde van patiënten met ontstekingen in het hartweefsel. In het ergste geval kan dit leiden tot een hartstilstand.

Er is echter onvoldoende bewijs dat het virus de oorzaak is van de hartproblemen.

In de VS vonden onderzoekers van Texas AM University de Britse variant bij een hond en een kat uit hetzelfde huishouden. Het baasje was ook besmet – wat eveneens het geval was bij 5 van de 11 besmette huisdieren in Londen.

De studies zijn nog niet collegiaal getoetst, en de onderzoekers willen nog geen uitspraken doen over de vraag of B.1.1.7 makkelijker wordt overgedragen tussen soorten en over de rol van huisdieren bij de verspreiding van het coronavirus.

Dinsdag 23 maart 14.17 uur
Ademnood, hoesten en vermoeidheid zijn bekende symptomen van corona. Maar nu is er een nieuwe aan toegevoegd: gehoorverlies.

Een onderzoek van de universiteit van Manchester en het biomedische onderzoekscentrum (BRC) van die stad, waarbij 56 studies zijn bekeken, stelt het verband tussen COVID-19 en gehoorverlies vast.

Uit het onderzoek blijkt dat 7,6 procent van de ondervraagden gehoorverlies ervoer in verband met corona. Ook had 14,8 procent last van oorsuizen en 7,2 procent van duizeligheid.

De duur van de klachten en de invloed van andere factoren, zoals de levensstijl van de patiënten, zijn nog onduidelijk.

Woensdag 17 maart 13.00 uur

Mondkapjes zijn een effectief middel in de strijd tegen COVID-19, omdat ze de verspreiding van het virus voorkomen. Burgers overal ter wereld zijn er inmiddels aan gewend om ze dagelijks te gebruiken, maar nu waarschuwen onderzoekers van de Zuid-Deense universiteit en Princeton University in de VS dat het succes op gezondheidsgebied een keerzijde heeft.

Wegwerpmondkapjes bestaan voornamelijk uit microplasticvezels, en te vaak komen weggegooide mondkapjes in de natuur terecht, waar ze worden afgebroken tot microplastics. Aangezien er dagelijks ruim 4 miljard mondkapjes worden gebruikt betekent dit dat we voor een potentieel mondiaal vervuilingsprobleem staan. En in tegenstelling tot veel ander plastic wordt plastic uit mondkapjes niet gerecycled.

De oplossing is niet om geen mondkapjes meer te dragen. De onderzoekers stellen voor de inzameling van weggegooide mondkapjes te verbeteren, nieuwe, effectieve wasbare mondkapjes te ontwikkelen en milieuvriendelijkere materialen te gebruiken.

Woensdag 10 maart, 11.53 uur
Vind je het vervelend om met een naald in je arm geprikt te worden? Dan is er goed nieuws. Finse wetenschappers hebben een neusspray ontwikkeld die je niet alleen vaccineert tegen COVID-19, maar ook andere gunstige gezondheidseffecten heeft.

Onderzoekers van de universiteit van Helsinki en de Oost-Finse universiteit maakten het neusvaccin, dat al met succes op dieren is getest.

Het vaccin maakt gebruik van het soort gentherapie waarmee ook halskanker en hart- en vaatziekten worden behandeld.

Het vaccin, dat uit mRNA-moleculen bestaat, wordt in de neus gespoten. De moleculen bevatten genetische instructies om eiwitten van het coronavirus aan te maken. Zo leert het immuunsysteem het virus herkennen, waardoor je immuun wordt voor de ziekte.

Volgens de onderzoekers biedt de neusspray een betere bescherming dan de bestaande vaccins omdat het neusvaccin daarbij nog antistoffen produceert die de slijmvliezen extra goed beschermen.

Het neusvaccin is bovendien ontwikkeld om te beschermen tegen de Zuid-Afrikaanse, Braziliaanse en Britse coronavarianten.

Volgens plan wordt het neusvaccin de komende maanden op mensen getest en vervolgens in productie genomen.

Woensdag 3 maart 10.53 uur

Voor verreweg de meeste ouderen is één prik genoeg om een ziekenhuisopname te voorkomen. Dat blijkt uit nieuw Engels onderzoek.

Het nieuwe onderzoek van Public Health England, het Engelse RIVM, wijst uit dat één vaccinatie met Oxford-AstraZeneca of Pfizer-BioNTech de kans op ziekenhuisopname met meer dan 80 procent verlaagt.

Lees hier meer over de verschillende vaccins.

Het onderzoek is gedaan onder Engelsen van boven de 80 die hun eerste prik hebben gehad.

Ook blijkt dat het volledige effect van het vaccin drie tot vijf weken na de vaccinatie wordt bereikt.

Hoewel één prik volgens de Engelse onderzoekers dus effectief is, benadrukken ze ook de noodzaak van twee prikken om de best mogelijke bescherming tegen het virus te garanderen.

Dinsdag 2 maart 12.15 uur

Toen COVID-19 zich een jaar geleden over de hele wereld verspreidde werd gedacht dat het virus afkomstig was van de Huanan-vismarkt in de Chinese miljoenenstad Wuhan. Daarvoor is echter nog geen bewijs gevonden, en experts zijn nog steeds op zoek naar de bron van de pandemie.

Een van deze teams van virusjagers staat onder leiding van Supaporn Wacharapluesadee van de Chulalongkorn University in Thailand. Het team onderzocht vleermuizen en schubdieren in het zuiden van Thailand, 4800 km van Wuhan, en het bleek dat de dieren een coronavirus bij zich droegen dat zeer sterk lijkt op het virus dat de pandemie bij mensen heeft veroorzaakt.

Dat is slecht nieuws voor de virusjagers. Als zo ver van de eerste, hevige uitbraak in Wuhan een vrijwel identiek virus kan worden gevonden, moet er in een veel groter geografisch gebied naar de bron van COVID-19 worden gezocht.

Donderdag 25 februari 11.00 uur

Heb je corona gehad – en ben je misschien zelfs je reukvermogen verloren?

Dan volgen hier een paar wetenschappelijke tips om het terug te krijgen.

De beste manier om je reukvermogen te herstellen, is door te oefenen.

Zo train je je reukvermogen:

• Zoek 4 sterke geuren die je altijd makkelijk kon herkennen, zoals sinaasappel, vanille, munt en kruidnagel.
• Houd de geuren dicht bij je, zodat je ze altijd kunt ruiken. Kijk hier hoe.
• Breng een van de geuren naar je neus en snuif de geur grondig op. Doe dit ook met de andere geuren.
• Herhaal het proces minstens 8 à 12 keer per dag. Hoe meer je eraan ruikt, hoe beter.
• Als er geen snelle resultaten zijn, ga dan door met trainen. Onderzoek toont aan dat hoe meer weken je traint, hoe beter de resultaten zijn.
• Verander elke 12 weken de geuren.
• Bij aanhoudende symptomen: raadpleeg een arts.

Vrijdag 19 februari 12.00 uur

De EU-lidstaten hebben in de periode maart-november vorig jaar 450.000 meer doden geregistreerd dan normaal.

Dat blijkt uit nieuwe cijfers van Eurostat.

De sterftecijfers zijn vergeleken met die in dezelfde periode van 2016 tot en met 2019.

De oversterfte laat de invloed van het coronavirus in Europa goed zien, want de cijfers zijn uitgerekend op basis van alle geregistreerde overlijdens.

Het ergst was het in Polen, waar in november een oversterfte van 97 procent werd gemeld.

Woensdag 17 februari, 10.30 uur

De Britse coronavariant, B.1.1.7, is naar schatting 30 tot 50 procent besmettelijker dan oudere varianten.

Nu lijkt het erop dat de Britse variant ook dodelijker is.

In een Brits rapport waarin voorlopige conclusies over B.1.1.7 op een rijtje gezet worden, staat dat de variant vermoedelijk tot meer ernstig zieke patiënten en sterfgevallen leidt.

Onderzoekers zijn echter nog niet klaar met het verzamelen van gegevens over de variant, dus de conclusie kan nog worden bijgesteld.

Dinsdag 9 februari 12.00 uur

Met behulp van kunstmatige intelligentie kan een computer met 90% zekerheid voorspellen of je aan het coronavirus zult overlijden, ook al ben je nog niet besmet.

Dit blijkt uit een nieuwe studie van de universiteit van Kopenhagen, waar onderzoekers patiëntgegevens van 3944 Deense COVID-19-patiënten door een computer hebben laten doornemen.

Met behulp van kunstmatige intelligentie kon de computer voorspellen wie er hoogstwaarschijnlijk aan het virus zal overlijden en wie aan de beademing zal moeten. Artsen kunnende computerberekeningen gebruiken om snel in te grijpen.

De kunstmatige intelligentie ontdekte dat vooral deze factoren het grootste risico op overlijden geven:

• Hoge BMI
• Hoge leeftijd
• Verhoogde bloeddruk
• Een ​​man zijn
• Neurologische aandoeningen
• COL
• Astma
• Diabetes
• Hartziekte

Donderdag 4 februari, 15.00 uur

Meer dan 100 miljoen mensen zijn besmet geweest met het coronavirus, maar de pandemie heeft wel voorkomen dat de gewone griep toesloeg.

Het laatste rapport van de Europese gezondheidsautoriteiten meldt een daling van het aantal vastgestelde griepgevallen van 98 procent vergeleken met dezelfde periode vorig jaar, en in de VS is de teruggang zelfs 99 procent.

In een normaal jaar loopt zo’n 5 tot 10 procent van de wereldbevolking griep op: ongeveer 400 tot 800 miljoen mensen. Tot 5 miljoen van deze patiënten worden zo ziek dat ze in het ziekenhuis belanden, en er vallen circa 500.000 doden.

De daling van het aantal besmettingen betekent dat tot 790 miljoen mensen in een jaar niet getroffen worden door de griep.

De verklaring is dat de voorschriften rond mondkapjes, afstand houden en handen wassen die de verspreiding van het coronavirus moeten voorkomen, ook de griep binnen de perken houden.

Donderdag 28 januari, 12.00 uur

Amerikaanse wetenschappers van de University of Alabama onderzochten coronapatiënten met diabetes, want die ziekte verhoogt het risico op ernstige klachten en overlijden bij COVID-19.

Uit hun resultaten bleek enigszins verrassend dat diabetici met corona die het geneesmiddel metformine gebruikten, een veel lagere sterfte kenden dan degenen die andere medicijnen gebruikten.

Van degenen die metformine namen, overleed 11 procent, terwijl 24 procent van de patiënten die dat middel niet innamen het niet overleefde. En dat was ongeacht geslacht, leeftijd, ras, gewicht en andere onderliggende aandoeningen als een verhoogde bloeddruk.

Volgens de onderzoekers bezit metformine mogelijk bijzondere ontstekingsremmende en antitrombotische eigenschappen. Er zijn echter meer proeven nodig voordat er conclusies getrokken kunnen worden.

Woensdag 27 januari, 10.15 uur

Een virus is na mutatie vaak óf dodelijker, óf besmettelijker.

Het ergste scenario is natuurlijk als een virus dodelijker én besmettelijker wordt.

De nieuwe coronavarianten uit Groot-Brittannië, Roemenië en Zuid-Afrika zijn over het algemeen besmettelijker, en dat is een groot probleem, want meer besmettingen betekent uiteindelijk meer doden.

Aan de hand van een wiskundige berekening kun je zien hoeveel mensen er na een maand aan corona zullen sterven als de besmettelijkheid en dodelijkheid van het virus veranderen.

Voorbeeld:

Als er 10.000 besmettingen zijn, leiden die binnen zes dagen tot meer besmettingen. Dat komt omdat je na 4 tot 6 dagen anderen kunt besmetten met corona.

Dat houdt in dat er in één maand vijf ‘besmettingsronden’ zijn: vijf gevallen per maand waarin nieuwe besmettingen zich uitbreiden.

Volgens de WHO heeft het coronavirus een sterfte van tussen de 0,3 en 1 procent, en als het R-getal 1,1 is (één besmette persoon besmet gemiddeld 1,1 anderen), leidt dat tot de volgende som:

(Aantal oorspronkelijke besmettingen x R-getal ^ aantal besmettingsronden per maand x sterfte)

In dit geval: (10.000 x 1,1^ 5) x 0,8%

Dat geeft 129 doden na een maand.

Maar wat gebeurt er als de sterfte toeneemt of het R-getal verdubbelt?

Hoeveel mensen overlijden er dan?

Reken het zelf uit:

R-getal tussen de 0 en 10:

1.1

Sterfte tussen de 0% en 10%:

0.8 %

Aantal doden na een maand:

129

Vrijdag 22 januari 2021 - 11.30 uur

Het gebrek aan vaccindoses heeft ertoe geleid dat verschillende landen de richtlijnen van de vaccinfabrikanten niet zo nauw nemen, wat zou kunnen betekenen dat er nieuwe, gevaarlijkere mutaties in het coronavirus optreden.

De vaccins die nu beschikbaar zijn, moeten in twee doses worden toegediend met drie weken ertussen, maar om het vaccin bij zoveel mogelijk mensen te krijgen, kiezen de gezondheidsautoriteiten in onder meer Groot-Brittannië ervoor om de beschikbare doses onder zoveel mogelijk mensen te verspreiden.

Als alle doses worden gebruikt voor de eerste vaccinatieronde, betekent dit dat niemand de aanbevolen tweede dosis na drie weken krijgt, wat wel een voorwaarde is voor een goede werking van het vaccin.

Die aanpak kan buitengewoon gevaarlijk zijn. Dit vindt onder andere de viroloog Paul Bieniasz van de Rockefeller University in de VS, die benadrukt dat de half-ingeënte mensen een soort wandelende virusfabrieken worden, die zelf misschien niet ziek zijn, maar virussen de optimale condities geven om te muteren tot nieuwe varianten – die niet in toom gehouden kunnen worden door de bestaande vaccins.

De vrees van de viroloog wordt ondersteund door een studie waarin artsen virussen hebben waargenomen bij iemand met een langdurig – en dodelijk – COVID-19-verloop. Het virus bleek bij de patiënt met een ongekende snelheid te muteren.

Donderdag 14 januari, 9.00 uur

Bij een Deens onderzoek is een significant lager niveau van vitamine K ontdekt bij patiënten die worden opgenomen met en overlijden aan COVID-19. In augustus 2020 suggereerde een Nederlands onderzoek hetzelfde.

De Denen onderzochten 138 opgenomen coronapatiënten en een controlegroep van 140 gezonde personen. De opgenomen personen bleken een significant lager gehalte vitamine K te hebben dan de controlegroep. De 43 patiënten die aan COVID-19 stierven, hadden een nóg lager niveau van de vitamine.

Het is nog niet duidelijk hoe het komt dat vitamine K in verband staat met het verloop van de ziekte. De Nederlandse en Deense onderzoekers wijzen er echter op dat de vitamine mogelijk bepaalde vezels in het longweefsel beschermt die het coronavirus aanvalt.

Volgens de wetenschappers is het niet zeker of er al sprake was van een gebrek aan vitamine K voordat de patiënten de ziekte opliepen, of dat COVID-19 het gebrek veroorzaakt. Daarom raden ze niet aan om extra vitamine K te slikken, want te veel daarvan kan schadelijk zijn.

Vitamine K komt van nature voor in groenten als spinazie, rucola, boerenkool, broccoli, peterselie, kikkererwten en witte kool.

Het Deense onderzoek is nog niet collegiaal getoetst.

Woensdag 13 januari 2021

Stamcellen uit navelstrengweefsel kunnen het risico op overlijden door een verminderde longfunctie verminderen bij zwaar getroffen COVID 19-patiënten.

In een klein experiment påonder 24 verzwakte coronapatiënten, verspreid over twee ziekenhuizen in Florida, wisten onderzoekers van de universiteit van Miami 91% van de patiënten te redden, die elk 200 miljoen stamcellen kregen. In de controlegroep overleefde slechts 42%.

Tegelijkertijd herstelden de met stamcellen behandelde patiënten sneller dan andere coronapatiënten die het zwaar te pakken hadden.

Van stamcellen uit navelstrengweefsel – zogeheten mesenchymale stamcellen – is bekend dat ze een ontstekingsremmende en immuunregulerende werking hebben. De onderzoekers denken dat de stamcellen een cytokinestorm hebben voorkomen bij de COVID-19-patiënten: een hyperinflammatie waarbij het immuunsysteem op hol slaat en te veel hormonen aanmaakt.

Hoofdonderzoeker en hoofd van het Cell Transplant Center aan de universiteit van Miami, dr. Camillo Ricordi, vermeldt at één navelstreng genoeg stamcellen bevat om 10.000 patiënten te behandelen.

De volgende stap is om het experiment uit te breiden naar patiënten die nog niet ernstig ziek zijn, maar daar wel grote kans op hebben.