Als je aan je gezicht zit, vergroot je het risico om ziek te worden. Vingers in je gezicht is eigenlijk even erg als je handen niet wassen voordat je gaat eten.
Bacteriën als stafylokokken en virussen als het coronavirus krijgen via de slijmvliezen van je mond, neus en ogen namelijk toegang tot je lichaam.
Maar je zit niet zomaar aan je gezicht. In 2015 toonde een Australische studie onder geneeskundestudenten aan dat ze gemiddeld wel 23 keer per uur hun gezicht aanraakten.
Aanraken is een teken van gevoel
Niet meer aan je gezicht komen is dan wel goed voor je gezondheid, maar je verliest er een sociaal instrument mee.
Als je verbijstering laat zien – echt of fake – breng je je handen naar je wangen. Een gebaar dat onsterfelijk werd gemaakt door Macaulay Culkin in de filmklassieker Home alone.
Maar er zijn nog betere redenen om je gezicht aan te raken.
Hoogleraar psychologie Dacher Keltner van de universiteit in Californië, Berkeley, bestudeert gezichtsaanraking als lichaamstaal. De handen spelen bijvoorbeeld een belangrijke rol als je verlegen wordt.
Verlegenheid brengt een hele reeks hoofd- en handbewegingen voort, die woordeloos een verontschuldiging communiceren. Het aanraken van je gezicht is hierin een van de laatste elementen.
Handen wakkeren liefdeshormoon aan
Het aanraken van je gezicht speelt ook een hoofdrol bij het flirten. Vrouwen strijken hun haar uit hun gezicht of winden een lok om hun vinger, en raken zacht hun hals, gezicht en lippen aan. Mannen pakken het wat minder subtiel aan en gaan bijvoorbeeld met hun hand onder hun hoofd zitten.
Je raakt ook je gezicht aan omdat het gewoon een prettig gevoel geeft.
Net als een streling van iemand van wie we houden, maakt zelfaanraking oxytocine vrij. Oxytocine is een hormoon dat wordt aangemaakt in de hypothalamus. Het helpt de zenuwcellen onder meer met het signaleren naar elkaar.
Oxytocine wordt wel het liefdeshormoon of knuffelhormoon genoemd. Eén shotje maakt je zekerder, invoelender, guller en coöperatiever.
Het hormoon werkt zo goed dat het zelfs te koop is als neusspray.
Het brein reageert positief
Wetenschappers hebben bovendien aangetoond dat zelfaanraking je hersenen stimuleert – maar alleen als je het onbewust doet.
In 2014 ontdekte Martin Grunwald van de universiteit van Leipzig samen met drie collega’s in een test hoe 14 proefpersonen een moeilijke geheugentaak oplosten terwijl ze aan stress onderworpen werden.
Vervolgens stelden de wetenschappers op basis van metingen vast dat we ons gezicht spontaan en onbewust aanraken om gedachten in het kortetermijngeheugen vast te houden.
Bij een controle-experiment werd een groep mensen gevraagd om dezelfde opgaven op te lossen. Tegelijkertijd moesten ze af en toe hun gezicht aanraken. Deze keer bleek uit de metingen dat het geheugen niet werd gestimuleerd.
Normaal zijn er dus net zo veel redenen om wel je gezicht aan te raken als er nu zijn om het niet te doen. Dus houd er nu mee op, maar begin er weer mee zodra het besmettingsrisico weer terug is naar normaal.