Het coronavirus begon bij één patiënt en groeide in een paar maanden uit tot een pandemie met miljoenen besmettingen en honderdduizenden doden. Wij geven een overzicht van een dramatisch jaar waarin een horrorscenario werkelijkheid werd en onderzoekers alles op alles zetten om een vaccin te ontwikkelen tegen het killervirus.
Patiënt nul krijgt koorts
Een oudere man in de Chinese miljoenenstad Wuhan wordt ziek. Hij heeft symptomen van een longontsteking, maar het is veel erger. Hij is gastheer van een virus dat een paar maanden later een ongekende gezondheidscrisis veroorzaakt.
Een artikel in het medische tijdschrift The Lancet wijst een paar maanden later deze man aan als ‘patiënt nul’: de eerste patiënt die aantoonbaar is besmet met het Severe Acute Respiratory Syndrome Coronavirus 2 – SARS-CoV-2 of kortweg coronavirus. Later blijkt dat het mogelijk verder terug te voeren is.
Virus grijpt om zich heen in Wuhan
De zorgautoriteiten in Wuhan maken gewag van een mogelijke longontsteking, veroorzaakt door een onbekend virus. Ze verzoeken ziekenhuizen in de omgeving aan de bel te trekken als ze patiënten met symptomen binnenkrijgen, en de volgende dag blijken 27 personen besmet te zijn. Een aantal van hen werkt op de vismarkt Huanan, waar ook delicatessen als gordeldieren, vleermuizen en stekelvarkens te koop zijn.
Op 31 december waarschuwen ziekenhuizen via het sociale medium Weibo voor een virus. Er wordt gemeld dat er een team experts onderweg is om de ziekte te bestrijden. Buitenlandse persbureaus pikken het nieuws op, en de eerste verhalen over een nieuwe, besmettelijke ziekte in China duiken op.
Het eerste slachtoffer
Een oudere man die inkopen had gedaan op de vismarkt Huanan sterft als eerste aan het coronavirus. Vier dagen later bevestigen Thaise autoriteiten dat het virus is overgeslagen uit China: een 61-jarige Chinese vrouw wordt ziek tijdens een verblijf in Bangkok. Zij was ook op de markt. De Wereldgezondheidsorganisatie WHO roept China op zo snel mogelijk de oorsprong van het nieuwe virus op te sporen. Het is nog niet zeker of het van mens op mens kan overgaan.
Ziekenhuis in rap tempo gebouwd
Om de druk op de zorg in Wuhan weg te nemen, besluiten de autoriteiten een noodziekenhuis met 1000 bedden te bouwen. De Chinezen trekken 10 dagen uit voor dit project.
🎬 Kijk hoe het ziekenhuis uit de grond wordt gestampt:
(Video: New China TV)
Volksgezondheid wordt bedreigd
Wetenschappers hebben vastgesteld dat het om een coronavirus gaat, net als SARS, en dat de ziekte zeker van mens op mens overgaat. Met meer dan 7818 bevestigde besmettingen in 19 landen, waaronder Frankrijk, Duitsland en de VS, noemt directeur-generaal dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus van de WHO het virus ‘een bedreiging voor de volksgezondheid van internationaal belang’ en roept hij alle landen op verdere verspreiding tegen te gaan.
Nederland gaat in lockdown
Met 118.319 besmettingen en 4292 doden in ruim 100 landen is het virus niet meer beheersbaar. Directeur-generaal Ghebreyesus van de WHO spreekt voor het eerst van een pandemie.
In Nederland, waar meer dan 500 besmettingen zijn, wordt een gedeeltelijke lockdown afgekondigd. Mensen worden opgeroepen thuis te blijven met klachten en zo veel mogelijk thuis te werken. Een paar dagen later gaan de scholen dicht, en op 23 maart worden de maatregelen aangescherpt. De intelligente lockdown is een feit. België gaat op 18 maart in lockdown.
Het RNA van het coronavirus is al bekend, en het kan gekweekt worden in het lab.
Vaccin is in de maak
De eerste tests met een nieuw coronavaccin beginnen in de VS. Het vaccin, mRNA-1273 genoemd, wordt ontwikkeld door de Amerikaanse zorgautoriteiten en het farmaceutische bedrijf Moderna. Het preparaat is al met goede resultaten op dieren getest, en nu begint een experiment met 45 vrijwillige proefpersonen.
Het ontwikkelen en goedkeuren van vaccins duurt normaliter jaren, maar met 227.000 besmettingen en 9300 doden heeft een vaccin de hoogste prioriteit.
President geeft gevaarlijk advies
Tijdens een persconferentie in het Witte Huis stelt de Amerikaanse president Trump voor de werking van het drinken of injecteren van ontsmettingsmiddelen tegen het coronavirus te testen.
In de dagen daarna krijgen ziekenhuizen in het hele land patiënten binnen die bleekmiddel hebben gedronken, en in meerdere staten waarschuwen artsen en autoriteiten tegen het innemen van schoonmaakmiddelen. Dat kan levensgevaarlijk zijn.
🎬 Trump geeft advies over de behandeling van het coronavirus:
(Video: Associated Press)
Het geneesmiddel remdesivir wordt veel gebruikt om COVID-19 te behandelen.
Medicijn helpt – mogelijk – tegen COVID-19
Artsen kennen nog geen effectief medicijn tegen het coronavirus, maar uit proeven met het preparaat remdesivir blijkt dat het werkzaam is. Dat middel was oorspronkelijk ontwikkeld tegen hepatitis C (besmettelijke leverontsteking), en de eerste experimenten tonen aan dat coronapatiënten die remdesivir krijgen, een korter ziekteverloop hebben en minder risico lopen te sterven.
Later bevestigen proeven deze resultaten, terwijl uit andere onderzoeken blijkt dat remdesivir geen effect heeft. Ook nu nog is het niet zeker of en hoe goed remdesivir werkt, maar het is goedgekeurd in Europa en de VS.
Luftforureningen er særligt slem i Sydasien og Østasien. Her er det i den kinesiske hovedstad, Beijing.
China is virusvrij
Voor het eerst meldt China een dag zonder besmettingen. Ook in Europa is het virus terrein aan het verliezen, en de autoriteiten heffen een aantal beperkingen op die werden ingevoerd om de verspreiding tegen te gaan.
Op andere plaatsen gaat de pandemie door, en wereldwijd zijn er nu 5 miljoen besmettingen bekend. Rusland, Zuid-Amerika en de VS zijn het zwaarst getroffen, en de Amerikaanse president Trump heeft gezegd dat hij zelf het malariamedicijn hydroxychloroquine gebruikt om te voorkomen dat hij besmet raakt met COVID-19.
Er is geen wetenschappelijk bewijs dat hydroxychloroquine werkt tegen corona, en het middel kan ernstige bijwerkingen hebben, zoals hartfalen.
Tests met vaccin afgebroken
In de laatste fase van klinische proeven met een coronavaccin wordt een van de proefpersonen ziek, en de tests worden meteen stilgelegd. Het vaccin is van het farmaceutische bedrijf AstraZeneca en de universiteit van Oxford en was lange tijd een van de meest veelbelovende. Zo heeft de EU al 400 miljoen doses besteld.
Enige tijd later stellen artsen vast dat de symptomen van de proefpersoon niets met het vaccin te maken hadden, en de tests worden hervat.
Vaccin beschermt voor 95%
Het farmaceutische bedrijf Pfizer meldt dat zijn nieuwe vaccin 19 op de 20 patiënten beschermt tegen het coronavirus. Het verwacht de eerste doses voor het eind van het jaar te kunnen leveren, en daarmee lijkt het erop dat de pandemie eindelijk gestopt kan worden.
Moderna, dat al in maart ver was met een vaccin, heeft ook een preparaat klaar, net als AstraZeneca en de universiteit van Oxford, die in september hun tests moesten stilleggen omdat een proefpersoon ziek werd.
EU keurt eerste coronavaccin goed
De Europese Commissie geeft groen licht aan Pfizer en BioNTech, die samen een coronavaccin hebben ontwikkeld.
Commissievoorzitter Ursula von der Leyen laat weten dat de goedkeuring voor alle EU-landen geldt en dat naar verwachting binnen enkele dagen kan worden begonnen met vaccineren.
Een jaar met corona
Een jaar nadat de eerste patiënt symptomen kreeg in Wuhan, zijn er 78 miljoen besmettingen vastgesteld en 1,7 miljoen coronapatiënten gestorven.
Vanwege drie eigenschappen heeft het coronavirus een wereldwijde catastrofe kunnen veroorzaken:
- Het virus is zeer besmettelijk.
- Het veroorzaakt een ernstige, soms dodelijke ziekte.
- Het is onbekend voor onze afweer, waardoor iedereen de besmetting kan doorgeven.
Niemand weet hoe lang het nog duurt voor SARS-CoV-2 de wereld uit is, maar de dreiging zal komend voorjaar hopelijk afnemen wanneer er op grote schaal wordt gevaccineerd.
De kosten – zowel in mensenlevens als in geld – zijn onvoorstelbaar hoog, maar dankzij de ervaringen van de coronapandemie zijn we beter voorbereid als een nieuw virus op een dag muteert en er weer een dodelijke ziekte over de aarde rondwaart.
Eerste Nederlander wordt gevaccineerd
In de ochtend krijgt de eerste Nederlander een vaccin tegen COVID-19. Het vaccin is van Pfizer/BioNTech en werd op 21 december goedgekeurd door de EU.
De prik vormt het startschot voor een nieuwe fase in de pandemie en de grootste logistieke uitdaging in de geschiedenis. Miljoenen mensen in heel Europa moeten tegelijkertijd worden gevaccineerd.
Zuid-Afrikaanse coronamutatie vastgesteld in Nederland
De Zuid-Afrikaanse variant van het coronavirus, ook wel B.1.351/501Y genoemd, wordt voor het eerst vastgesteld in Nederland. De persoon was al op 22 december 2020 getest.
Veel mensen schrikken hiervan, want de Zuid-Afrikaanse variant is besmettelijker en minder gevoelig voor de vaccins dan de variant die we kennen.
Braziliaanse variant aangetroffen in Nederland
De Braziliaanse variant, P.2, die overeenkomsten heeft met de Zuid-Afrikaanse coronamutatie, wordt vastgesteld in Nederland.
Experts vrezen onder meer dat de Braziliaanse mutatie herbesmettingen kan veroorzaken.