Waarom verouderen sommige mensen sneller dan andere? En hoe kunnen we veroudering uitstellen en de ziekten en gebreken die ermee gepaard gaan, vermijden?
Met die vragen worstelen wetenschappers momenteel.
Maar mogelijk is de code voor een deel gekraakt in een nieuwe studie, waarbij met behulp van gentherapie het leven van muizen met maar liefst 41 procent werd verlengd.
Je cellen bepalen je leeftijd
Om te begrijpen hoe de natuurlijke veroudering van muizen kon worden vertraagd, moeten we inzoomen op de kern van onze cellen.
Hier wordt ons erfelijk materiaal, ons DNA, opgerold tot lange chromosomen. Aan de uiteinden daarvan zit een soort beschermende kap van stukjes DNA, zogeheten telomeren. En die ‘kapjes’ spelen een cruciale rol bij de veroudering.
Telkens als de cel zich deelt en het DNA gekopieerd wordt, wordt de buitenste stomp van de telomeren iets korter – een beetje als een strippenkaart. Op den duur raken de ‘strippen’ op en kan de cel zich niet meer delen. Deze grens, de hayflicklimiet, ligt op circa 50-70 delingen.
Als dit in meerdere cellen tegelijk gebeurt, kan dat veroudering in gang zetten en krijg je bijvoorbeeld meer rimpels en word je vatbaarder voor ziekten.
Virus drong cellen binnen
Maar er is een speler in ons lichaam die de telomeren lang houdt en veroudering tegengaat: het enzym telomerase.
Dit onsterfelijkheidsenzym, zoals het weleens genoemd wordt, wordt geproduceerd door het gen TERT (telomerase reverse transcriptase).
In de studie werd een zogeheten cytomegalovirus gebruikt om de cellen van de muizen binnen te dringen en meer TERT-gen te introduceren. En dat had een cruciaal effect op de veroudering van de muizen.
Volg deze vijf tips op en leef 13 jaar langer
Een groot Amerikaans onderzoek wijst uit dat vijf levensstijlfactoren een grote invloed hebben op de levensverwachting van 50-jarigen. Gemiddeld leven mensen die alle vijf de tips opvolgen 13,1 jaar langer dan mensen die er geen opvolgen. De vijf tips zijn:
De onderzoekers zagen onder andere dat de strippenkaarten, de telomeren dus, in de nieren van de muizen langer werden. Ook verminderde de haaruitval bij de muizen en werden hun motoriek en coördinatie beter.
En de levensduur van de muizen werd met 41 procent verlengd vergeleken met onbehandelde muizen.
Bovendien verhoogde de gentherapie de kans op kanker bij de muizen niet – wat wel een mogelijkheid is als de telomeren worden gewijzigd. Daarom denken de onderzoekers dat als de ontdekking op mensen kan worden overgebracht, deze een grote invloed kan krijgen op onze levenskwaliteit en gezondheid.