Je huid vernieuwt zich continu.
Al tijdens je jeugd wordt een langzaam verouderingsproces in gang gezet waarbij je cellen geleidelijk minder collageen en elastine produceren. En daar wordt je huid slap en rimpelig van.
Maar nu hebben onderzoekers van het Barbraham Instituut in Cambridge een methode gevonden die de veroudering 30 jaar terugdraait en misschien zelfs de behandeling van ernstige wonden drastisch kan veranderen.
Bekende cocktail draait de tijd terug
In de studie uit april 2022 gebruikten de onderzoekers een speciale cocktail van eiwitten die bekendstaan als de Yamanaka-factoren.
Het wondermiddel werd in 2007 ontdekt door de Japanse stamcelonderzoeker en Nobelprijswinnaar Shinya Yamanaka.
Hij liet destijds zien dat vier proteïnen onze volgroeide huidcellen kunnen veranderen in onvolgroeide en ongespecialiseerde cellen – zogeheten stamcellen.
Onlangs beschreven wij hoe de Yamanaka-eiwitten ouderdomstekenen in meerdere muizenorganen konden terugdraaien. LEES HET HIER!
In 2012 ontving de Japanse stamcelonderzoeker Shinya Yamanaka van de Universiteit van Kioto de Nobelprijs voor Geneeskunde na zijn ontdekking dat volgroeide huidcellen met vier eiwitten geherprogrammeerd kunnen worden tot stamcellen.
Het duurt 50 dagen om huidcellen te transformeren tot stamcellen. Maar met Yamanaka’s methode verliezen de cellen ook hun oorspronkelijke functie – ze gedragen zich dus niet meer als huidcellen.
En dat is wel een probleem als we het elixer willen gebruiken om mensen te behandelen.
13 dagen was al genoeg
Tijdens het experiment hebben de onderzoekers ontdekt hoe de Yamanaka-factoren gebruikt kunnen worden om huidveroudering tegen te gaan zonder dat de cellen hun functie verliezen.
De onderzoekers verzamelden huidcellen van drie proefpersonen van ongeveer 50 jaar. Vervolgens stelden ze de cellen 13 dagen lang bloot aan de eiwitcocktail, waarna de cellen zonder de eiwitten zelf verder moesten gaan.
Stamcellen zijn een celtype dat nog ongerijpt is en kan uitgroeien tot een van de 200 tot 300 gespecialieerde lichaamscellen, zoals huidcellen. Dit is een microscoopbeeld van een kolonie van zogeheten pluripotente stamcellen.
Stamcellen zijn transformatiemeesters
Stamcellen zijn een celtype dat nog ongerijpt is en kan uitgroeien tot een van de 200 tot 300 gespecialieerde lichaamscellen, zoals huidcellen. Op de afbeelding zie je een microscoopbeeld van zogeheten pluripotente cellen. Het rode deel bevat een van de vier eiwitten van de Yamanaka-factoren.
Toen de onderzoekers daarna de verschillende chemische markers in het cel-DNA maten, zagen ze dat de cellen opeens op huidcellen van 30 jaar jongere mensen leken.
De behandelde cellen gedroegen zich alsof ze jonger waren: zo maakten ze veel meer van het bindweefselproducerende eiwit collageen aan. En toen de onderzoekers ze loslieten op een nagemaakte wond in het lab, herstelde de opening veel sneller dan bij oude cellen.
De onderzoekers hopen dat de ontdekking een nieuwe behandeling van bijvoorbeeld brandwonden kan stimuleren, met onder meer als voordeel dat de cellen niet worden afgestoten omdat ze uit het eigen lichaam van de patiënt afkomstig zijn.