Varken kan ons zijn hart geven
Er zijn twee manieren waarop we het varken kunnen gebruiken als donor: we kunnen zijn organen aanpassen of menselijke organen in het dier opkweken.
Veel organen van varkens lijken qua vorm en grootte op die van mensen, en daarom onderzoeken wetenschappers de mogelijkheden om bij mensen voor wie geen donor gevonden kan worden, varkensorganen in te brengen.
Maar het menselijk lichaam stoot dierlijke organen af. In het geval van varkensorganen komt dat door de antigenen in het dierlijke genoom.
De nieuwe gentechnologie CRISPR-Cas9 biedt echter mogelijkheden om dit probleem te omzeilen.
Onderzoekers kunnen nu bij varkens de genen deactiveren die coderen voor de vorming van antigenen.
Antigenen van varken gedeactiveerd
Een alternatief voor het modificeren van varkensorganen is het kweken van menselijke organen in varkens.
Dat kan met behulp van ‘geïnduceerde pluripotente stamcellen’: een cel van de patiënt wordt hergeprogrammeerd tot stamcel, die zich tot alle celtypen kan ontwikkelen.
De stamcellen gebruiken de genetische informatie van de patiënt om een kopie van zijn hart in het varken te maken.
Een varkenshart (l) lijkt zo op dat van een mens (r) dat het aan te passen is aan het menselijk lichaam.
Het varkenshart (l) lijkt zo op dat van mensen dat het aangepast kan worden aan het menselijk lichaam.
Varken krijgt stamcellen ingespoten
Eerst worden de stamcellen in een varkensembryo gespoten.
Het embryo is zo genetisch gemodificeerd dat het orgaan in kwestie níét wordt aangelegd, waardoor het dier afhankelijk is van de informatie van de menselijke stamcellen.
Zo kan er geen hybride orgaan (een menselijk varkenshart) ontstaan.
Daarna wordt het embryo bij een zeug in de baarmoeder ingebracht, en haar biggen groeien nu op met een hart of ander orgaan op basis van het DNA van de patiënt.
Varken kan belangrijke donor worden
Wel sterft het varken als we hem dit orgaan afnemen.
Wetenschappers zijn optimistisch over de methode, die met succes is getest op muizen en ratten: in 2010 slaagden onderzoekers erin om de alvleesklier van een rat in een muis te kweken.
Als de methode werkt, dan stoot het immuunsysteem het orgaan niet af, want het donororgaan heeft het DNA van de patiënt.