Stel je voor dat je naar een opticien kunt gaan voor een oogtest die je vertelt of je een bril nodig hebt – maar ook of je op het punt staat een hartinfarct te krijgen.
Dit zou werkelijkheid kunnen worden dankzij een nieuw hulpmiddel, dat met behulp van kunstmatige intelligentie het risico op een hartinfarct binnen een jaar kan opsporen – slechts door naar beelden van het netvlies te kijken.
Het werd ontwikkeld in het kader van een studie die onlangs gepubliceerd werd in het wetenschappelijke tijdschrift Nature. En volgens de onderzoekers kan het het risico inschatten met een nauwkeurigheid van 70 tot 80 procent.
Het dunne netvlies zit achter in het oog en bestaat uit cellen waarmee we licht en kleur zien. Nu weten we dat de piepkleine, fijne bloedvaatjes van het netvlies bijvoorbeeld hart- en vaatziekten aan het licht kunnen brengen.
Achterkant van het oog
De onderzoekers richtten zich vooral op het dunne membraan achter in het oog, het netvlies. Dat bestaat uit lichtgevoelige cellen die ons in staat stellen licht en kleuren te zien en uit een fijnmazig netwerk van bloedvaten die zuurstof en voedingsstoffen aanvoeren.
Van deze bloedvaten wordt al lang vermoed dat ze een directe spiegel zijn van de toestand van het hart. En vooral veranderingen in de dichtheid van de bloedvaten en de manier waarop ze kronkelen, kunnen een waarschuwingssignaal zijn van een beginnende hartziekte.
Daarom bouwden de onderzoekers een complex systeem van algoritmen dat beelden van gewone oogscans kan doornemen en risicopatiënten kan aanwijzen – een zogeheten deep learning-technologie.
Sporen op duizenden afbeeldingen
Om de technologie te creëren, stopten de onderzoekers beelden van de netvliezen en het hart van 5663 mensen in een computer en programmeerden die om verbanden op te sporen.
Na enige tijd was de kunstmatige intelligentie slim genoeg om veranderingen in het hart van een patiënt op te sporen op basis van beelden van het netvlies.
De technologie is vooral goed in het opsporen van veranderingen in de pompfunctie en de grootte van de linker hartkamer, die samenhangen met een verhoogd risico op hartziekten.
Een revolutie in de geneeskunde
Onderzoek van de linker hartkamer is momenteel kostbaar en vereist talrijke tests in een ziekenhuis.
De onderzoekers denken dat de nieuwe ontdekking een revolutie teweeg kan brengen in de behandeling van hartziekten door uitvoerige tests te vervangen door een bezoekje aan de opticien.
Ook hopen ze dat de vondst preventieve behandeling makkelijker zal maken en zo de 17,9 miljoen jaarlijkse sterfgevallen aan hart- en vaatziekten kan beperken. Daarvan wordt 85% veroorzaakt door hartinfarcten en bloedstolsels in de hersenen.