In 2015 wachtten er in Europa meer dan 143.000 mensen op een orgaantransplantatie, en naar schatting worden er elk uur vijf mensen aan de wachtlijst toegevoegd.
Voor veel mensen is de wachttijd lang – te lang. Iedere dag sterven er ongeveer 18 mensen die wachten op een nieuw orgaan, doordat er een groot tekort is aan organen.
Het komt echter ook voor dat beschikbare organen in te slechte staat zijn om naar een nieuw lichaam te worden getransplanteerd. Daarom worden ze weggegooid.
Daar komt nu voor levertransplantaties mogelijk een einde aan.
Machine blaast afgekeurde levers nieuw leven in
Zwitserse onderzoekers van de Universiteit Zürich hebben een machine ontwikkeld die de functies van het lichaam nabootst en het mogelijk maakt op ongekende schaal levers te herstellen en te bewaren.
Er is jaren gewerkt aan de zogeheten perfusiemachine, die de naam Liver4life heeft.
De perfusiemachine Liver4life is sinds 2015 in ontwikkeling en kon destijds een lever 12 uur bewaren. Nu, vijf jaar later, is de machine van een heel ander kaliber en betekent hij een grote medische doorbraak.
De perfusiemachine voorziet de lever van bloed via slangen, die zuurstofrijk bloed kunnen toevoegen en celafval zoals koolstofdioxide uit oud bloed kunnen verwijderen.
Daarnaast gebruikt de machine voedingsstoffen en hormonen zoals insuline om de cruciale chemische omstandigheden in de lever in stand te houden. Ook ‘wiegt’ de machine de lever, zodat deze niet beschadigd raakt door de druk die zou ontstaan als het orgaan stilligt.
Bij de eerste experimenten slaagde de machine erin zes van de tien afgekeurde levers in een week tijd hun volledige functionaliteit terug te geven.
Links zie je een lever die nog niet in de perfusiemachine is geweest, rechts een lever die wel in de machine is geweest.
Meer transplantaties in de toekomst
Doordat de machine de functionaliteit van de organen kan herstellen én ze een week lang kan bewaren, zullen er in de toekomst veel meer levers worden getransplanteerd.
Nu kan een lever maar 24 uur worden bewaard, en soms is dat niet genoeg om het orgaan te transplanteren naar de patiënt die erop wacht.
Bovendien kan de machine volgens de onderzoekers de weg banen voor nieuwe behandelwijzen voor gevallen waarin er überhaupt geen donororgaan beschikbaar is. Zo kan de technologie de katalysator zijn voor het herstellen van ernstige verwondingen of zelfs het regenereren van leverweefsel.
Tot dusver is geen van de herstelde levers nog gebruikt voor transplantatie. Dat is de volgende stap van het project.
Lever is chemische fabriek van het lichaam
De lever is te vergelijken met een chemische fabriek.
Naar schatting heeft hij ruim 500 functies, waaronder gal produceren voor het spijsverteringsstelsel, gifstoffen uit het bloed halen en onontbeerlijke aminozuren, vetten en hormonen vormen.
Met 1,5 kilo is hij het zwaarste orgaan van het lichaam – afgezien van de huid en het skelet.
Zo werkt de lever
Rechter leverkwab
De twee leverkwabben hebben een omvangrijk netwerk van kleine bloedvaatjes, die uiteindelijk samenkomen in de onderste holle ader. De twee leverkwabben zuiveren het bloed, waardoor andere organen geen last hebben van schadelijke stoffen.
Linker leverkwab
De twee leverkwabben hebben een omvangrijk netwerk van kleine bloedvaatjes, die uiteindelijk samenkomen in de onderste holle ader. De twee leverkwabben zuiveren het bloed, waardoor andere organen geen last hebben van schadelijke stoffen.
Onderste holle ader
De onderste holle ader brengt het gezuiverde bloed terug naar het hart.
Leverslagader
25 procent van het bloed dat door de lever gaat, komt van het hart. Het bloed is in de longen van zuurstof voorzien en gaat via de leverslagader naar de lever.
Poortader
Voedingsrijk bloed uit het spijsverteringsstelsel (maag en darmen) stroomt naar de lever via een systeem van haarvaten, die samenkomen in grotere vaten, die weer uitmonden in de poortader.