Een geheel nieuwe benadering om zwangerschap te voorkomen, waarbij alleen natuurlijke, niet-hormonale ingrediënten worden gebruikt, ligt mogelijk in het verschiet.
Dat stelt althans een studie van Zweedse onderzoekers, die erin slaagden de slijmbarrière in de baarmoederhals van een aantal schapen te versterken met behulp van een speciale gel.
Ze hopen dat de methode een veelbelovend alternatief kan worden voor zaaddodende crèmes en hormonale preparaten met veel bijwerkingen, zoals de anticonceptiepil.
Versterking van de natuurlijke slijmbarrière
De gel bevat de natuurlijke stof chitosan, die wordt gewonnen uit natuurlijke sponzen of krabbenschalen.
De stof bindt zich aan speciale eiwitten die worden afgescheiden in het slijm van de baarmoederhals en die de smerende eigenschappen van de afscheiding bevordert.
De binding tussen chitosan en de eiwitten in de baarmoederhals maakt de natuurlijke slijmwand dikker, waardoor zaadcellen niet door de baarmoederhals heen kunnen om naar de eileiders te gaan, waar de bevruchting plaatsvindt.
Zo apen de onderzoekers het afscheidingsproces na dat al plaatsvindt in de 2-3 centimeter lange baarmoederhals, waarbij slechts een klein percentage van de zaadcellen wegkomt uit de kleverige substantie.
Spermacellen houden 72 uur durende ultraloop
Bij een zaadlozing vertrekken 200.000.000 spermacellen voor een loodzware zwemtocht. Ze hebben twee of drie dagen om de finish te halen, wat maar een enkeling lukt. En dat moet rond de eisprong zijn.
Vagina valt het zaad aan – 200.000.000 spermacellen
Het zure milieu van de vagina, waar de spermacellen binnenkomen, bestrijdt bacteriën – en zaad. De sterkste cellen gaan door, dankzij hun zweepstaart en de samentrekkingen van de vagina.
Door een flessenhals – 1.000.000 spermacellen
Ruim 99 procent van de zaadcellen blijft vastzitten aan het slijm in de 2 à 3 centimeter lange baarmoederhals. Maar de sterksten worden door de lange slijmmoleculen naar de baarmoeder geleid.
En nu: links of rechts – 100.000 spermacellen
In de baarmoeder moeten de cellen kiezen naar welke eileider ze willen – maar slechts één van de twee bevat een rijp eitje. Ritmische bewegingen aan de kant van het eitje helpen bij de juiste keuze.
Ingang eileider gaat dicht – 100 spermacellen
Om in de eileider te komen, moeten de zaadcellen door zo’n smalle opening dat ze er maar met één tegelijk door kunnen. Alleen de cellen met de beste zwemstijl zijn nog in de race.
Eileider rijpt het sperma – 3 spermacellen
De spermacellen rijpen in de wand van de eileider. Als het eitje loskomt, zwemmen ze ernaartoe. Ze worden op weg geholpen door stijgende temperaturen en door geurstoffen die het eitje uitscheidt.
Eitje wordt verzegeld – 1 spermacel
Als de eerste spermacel het eitje bereikt, scheidt hij enzymen af die het vlies van het eitje oplossen. Zodra de kop van de cel binnen is, wordt het eitje verzegeld en hebben rivalen het nakijken.
Slechts twee komen erdoor
In de Zweedse studie gebruikten de onderzoekers een spuitapplicator om de gel in te brengen in de vagina van acht ovulerende ooien. Een uur later insemineerden ze de schapen met een miljard zaadcellen.
Zo konden ze zien hoe de gel een effectieve muur vormde, waarbij er in de baarmoederhals van slechts één van de acht schapen zwemmers wisten binnen te dringen. Dus twee van de miljard zaadcellen kwamen door het bolwerk van slijm.
De onderzoekers constateerden ook dat het middel geen ontsteking van de vaginawanden veroorzaakte, wat een risico kan zijn bij andere niet-hormonale anticonceptiemiddelen.
De volgende stap is nu om te kijken of de slijmwand ook tijdens de geslachtsgemeenschap niet lekt, en om het middel op mensen te testen.