James Gathany/CDC

Gentechnologie kan de malariamug uitroeien

Onderzoekers hebben een genetisch wapen ontwikkeld dat de malariamug totaal kan uitroeien. De vraag is of ze het moeten gebruiken.

Onderzoekers van het Britse Imperial College London hebben met de zogeheten CRISPR-techniek malariamuggen genetisch veranderd, met het resultaat dat de hele populatie waartoe de muggen behoorden, te gronde is gegaan.

De wetenschappers manipuleerden een gen bij de muggen, doublesex geheten, dat een cruciale rol speelt in de ontwikkeling van de mug tot mannetjes en vrouwtjes.

Door de genetische verandering die de onderzoekers introduceerden, groeien de vrouwtjes uit tot mannetjes, waardoor ze geen bloed kunnen zuigen en eitjes kunnen leggen.

Defect gen is achilleshiel van de mug

In twee kooien voerden de wetenschappers twee identieke experimenten uit, waarbij ze 300 normale vrouwtjes, 150 normale mannetjes en 150 genetisch gemodificeerde mannetjes bij elkaar zetten.

In de ene kooi droegen de muggen al na zeven generaties twee kopieën van het defecte doublesex-gen, waardoor de populatie uitstierf. In de andere kooi duurde dat iets langer, maar was de populatie na 11 generaties toch ook weggevaagd.

De Britse onderzoekers denken dan ook dat ze de genetische achilleshiel van de malariamug hebben gevonden.

©

In twee experimenten roeiden wetenschappers muggenpopulaties uit door een gen te manipuleren

Aan de grafiek is af te lezen dat de muggen minder eitjes leggen wanneer de wetenschappers hun genen hebben gemanipuleerd. De groene lijn (experiment 1) en de rode lijn (experiment 2) wijzen uit dat de genetisch gemanipuleerde muggen na 8 en 12 generaties geen eitjes meer produceren.

Het nieuwe wapen tegen de malariamug roept grote principiële vraagstukken op. Want nu hebben we de mogelijkheid om opzettelijk een soort op aarde uit te roeien.

Volgens sommige onderzoekers is het onethisch om het wapen niet in te zetten, want malaria kost jaarlijks 400.000 mensen het leven.

Andere onderzoekers zijn bang dat de defecte genen zich naar andere insectensoorten kunnen verspreiden, waarvan de gevolgen niet te overzien zouden zijn.