De giftigste stoffen ter wereld

Van kwik ga je trillen

Kwik is het 80e element in het periodiek systeem en werd vroeger gebruikt voor gebitsvullingen. In de tanden kan het weinig kwaad, maar afhankelijk van het type kan kwik een zeer dodelijk gif zijn.

Organisch kwik is het gevaarlijkst met een LD50-waarde van 1 mg/kg bij inname, terwijl anorganisch kwik een waarde van 100 mg/kg heeft.

Zenuwgif VX legt de ademhaling stil

VX is een synthetisch zenuwgif dat bij inhalatie een LD50-waarde van 25-30 mg/kg heeft. Bij aanraking met de huid is de LD50-waarde van VX nog maar 10 mg/kg.

Deze giftige stof werd uitgevonden in de jaren vijftig tijdens een onderzoek naar middelen tegen insecten. Al gauw bleek dat VX zo giftig was dat het niet in de landbouw kon worden gebruikt.

Het werd daarom aangemerkt als chemisch wapen en tientallen jaren lang hadden diverse landen grote voorraden van het gif voor militaire doeleinden. De meeste voorraden zijn echter vernietigd.

VX is vooral bekend omdat het vrij recent bij aanslagen werd gebruikt.

De Japanse doodscultus Aleph gebruikte deze giftige stof in de jaren negentig op mensen die werden verdacht van spionage en in 2017 werd de oudste zoon van Kim Jong-Il, Kim Jong-Nam, met het zenuwgif vermoord op een vliegveld in Maleisië.

VX doodt mensen door een speciaal enzym, dat ervoor zorgt dat spieren ontspannen, te blokkeren. Daardoor trekken de spieren zich steeds meer samen; als dat in het middenrif en de borstkas gebeurt, kun je uiteindelijk geen adem meer halen.

Ricine werd gebruikt bij paraplumoord

Ricine is afkomstig van de vruchten van de castorolieplant, ook wel castorbonen, en heeft een LD50-waarde van ongeveer 20 mg/kg als je het binnen krijgt. Als ricine echter wordt geïnhaleerd of direct in het lichaam wordt gespoten, dan daalt de dodelijke dosis naar slechts 0,022 mg/kg.

Arsenicum zorgt voor brandende vergiftiging

Arsenicum lijkt sterk op suiker, maar schijn bedriegt: arsenicum heeft een LD50-waarde van ruim 15 mg/kg als het wordt ingenomen.

Deze anorganische stof werd vroeger als rattengif gebruikt. Je kunt een arsenicumvergiftiging oplopen door water met arsenicum te drinken, en het eerste symptoom is een barstende hoofdpijn.

Het gif beschadigt de bloedvaten, wat tot hevige buikpijn, overgeven en diarree leidt. Daarna stopt je bloedsomloop ermee.

Slangengif schakelt je lichaam uit

Het gif van de meeste slangen is een dodelijke cocktail van allerlei eiwitten. Dat zijn vaak neurotoxinen die neuronen in de hersenen en het zenuwstelsel beïnvloeden, waardoor bijvoorbeeld de spieren uitgeschakeld worden.

De neurotoxinen in slangengif hebben vaak een LD50-waarde van minder dan 1 mg/kg als het in het lichaam wordt gespoten. De Inland taipan, de giftigste slang ter wereld, heeft bijvoorbeeld een LD50-waarde van 0,0225 mg/kg.

Batrachotoxine leidt tot hartfalen

De oorspronkelijke bewoners van Zuid-Amerika gebruikten gifpijlen om eten te vangen en tegenstanders te bestrijden. Een van de gifsoorten die ze gebruikten, was batrachotoxine dat ze oogstten door hun pijlen over de huid van de kikkers Phyllobates terribilis en Phyllobates bicolor te wrijven.

Als batrachotoxine in het lichaam wordt gespoten, heeft het een LD50-waarde van slechts 0,002 mg/kg. Op de huid is dit al 0,02 mg/kg.

Polonium-210 straalt dodelijke radioactiviteit uit

Polonium-210 is een radioactieve isotoop, waarmee onder anderen de Russische agent Aleksandr Litvinenko vermoord is. De stof is zelfs giftig in een dosis van een miljardste gram.

Polonium-210 is een van de stoffen waarvan de LD50-waarde misleidend is doordat het een mens doodt door middel van radioactiviteit dat de lichaamscellen vernietigt. Giftige metalen als kwik doden door met het lichaam te interageren.

Botulinetoxine is de meest giftige stof

Hoewel sommige botulinetoxinen in de cosmetische industrie gebruikt worden, bijvoorbeeld in botox, zijn ze zeer giftig.

Botulinetoxine is een eiwit waarvan extreem kleine hoeveelheden, zogeheten nanogrammen, dodelijk kunnen zijn. Zelfs een niet-dodelijke dosis van deze stof kan een muis een maand lang verlammen.

• Bij injectie is botulinetoxine dodelijk - 1,3-2,1 ng/kg (0,0000013-0,0000021 mg/kg)
• Bij inhalatie is botulinetoxine dodelijk - 10-13 ng/kg (0,000010-0,000013 mg/kg)
• Bij inname is botulinetoxine dodelijk - 1000 ng/kg (0,001 mg/kg)

Het gif wordt geproduceerd door een vrij onbeduidend organisme, de bacterie Clostridium botulinum, die onder meer hevige darminfecties veroorzaakt.

Botulinetoxine blokkeert, net als het zenuwgas VX, het enzym dat ervoor zorgt dat spieren kunnen ontspannen.

Daarom ontstaat er een ophoping van de stof acetylcholine in het zenuwstelsel, wat leidt tot verlamming, krampen en uiteindelijk verstikking.

Een team van onderzoekers heeft een methode gevonden die botulinumtoxine verwijdert nadat het het lichaam is gaan verwoesten en verlammen. Met dierproeven hebben ze aangetoond dat de verlamming verdwijnt als ze botulinumtoxines vol antistoffen van kamelen bij muizen inbrengen.

Dit betekent dat we op de lange termijn verlamming van botulinumtoxines kunnen genezen, wat ook kan helpen bij het herstellen van een mislukte botoxingreep.