Afgelopen zomer werd een Amerikaanse kreeftduiker naar eigen zeggen opgeslokt door een bultrug en weer uitgespuwd.
Dit spectaculaire verhaal ging de wereld over, maar is het realistisch dat een walvis een mens inslikt?
Je past in een walvisbek
Walvissen komen in alle oceanen voor, en er bestaan twee ondersoorten:
- Baleinwalvissen
- Tandwalvissen
De Britse zeeman James Bartley zou in 1891 levend uit de maag van een potvis zijn gehaald, een tandwalvis, terwijl de bultrug die de Amerikaanse duiker zou hebben uitgespuwd, een baleinwalvis is.
Alleen de potvis heeft een slokdarm die lang genoeg is om een mens in te slikken. De gedeelde maag zal zo’n pechvogel snel vermalen en verstikken.
Baleinwalvissen eten vooral plankton en krill – kleine, garnaalachtige diertjes – door een grote hap water te nemen en dat te filteren met lange, hoornachtige platen: de baleinen.
De slokdarm kan uitzetten tot een diameter van 30 tot 38 centimeter – niet breed genoeg voor een volwassen mens.
Als het verhaal waar is, kreeg de bultrug bij de Amerikaanse kust een verrassing in zijn bek toen hij water opslokte en spuwde hij de duiker weer uit.
Zo eet een bultrug
Walvis slokt water op
De onderkaak opent zich in een hoek tot 90 graden, en er stroomt water met plankton en krill binnen. Een bultrug kan 20.000 liter water in zijn bek nemen.
De bek gaat dicht
De walvis laat zijn bovenkaak zakken, en de baleinen sluiten de boel af. Plankton en krill kunnen nu niet ontsnappen.
Water weggefilterd
Spieren in de buik en tong van de walvis leveren druk, waarmee het water door de baleinen naar buiten gestuwd wordt. Het voedsel blijft achter.
Tandwalvissen hebben echter een grotere slokdarm, want zij eten grotere prooien. De grootste tandwalvis, de potvis, verslindt reuzeninktvissen van een paar meter en kan best een mens doorslikken.
Maar ook het verhaal van de Engelsman James Bartley houdt geen steek. Net als koeien hebben tandwalvissen meerdere magen met verschillende functies.
De eerste maag heeft gespierde wanden die het voedsel vermalen, want walvissen kauwen niet. De tweede maag breekt het voedsel af en verteert het met zuur en enzymen.
In zo’n vijandig milieu houdt een mens het niet lang vol.