Hebben vissen slaap nodig?
Bij vrijwel alle diergroepen zijn tekenen van slaap waargenomen, ook bij een aantal vissoorten.
Wetenschappers vinden het nog steeds moeilijk om te definiëren wat slaap is en waarom zoveel diersoorten er behoefte aan hebben.
Een vaak gebruikte definitie van slaap luidt dat dieren slapen als ze met gelijke tussenpozen een soort rusthouding aannemen en daarbij minder op zintuiglijke invloeden reageren, zoals licht, geluid, elektriciteit en druk.
Op basis van die definitie hebben onderzoekers bij vrijwel alle diersoorten slapers gevonden – zelfs onder de bijen en wespen.
Over de slaapgewoonten van vissen is echter niet veel bekend. We weten bijvoorbeeld niet of alle vissensoorten slaap nodig hebben.
Zebravis vertoont duidelijke tekenen van slaap
De zebravis is echter duidelijk een slaapkop, waar dan ook veel onderzoek naar wordt gedaan.
Larven en volgroeide vissen zijn in een slaaptoestand minder gevoelig voor zintuiglijke indrukken.
De larven slapen met de kop naar beneden, maar volwassen vissen laten hun staartvin hangen.
Als het bedtijd is, zoeken de meeste slapende vissensoorten zonder verdere voorbereidingen de bodem op.
Blinde vissen slapen niet
|
Vissen die in donkere holen leven of blind geboren zijn (zoals de Mexicaanse Typhliasina pearsei) lijken nooit te slapen.
Volgens de onderzoekers hebben deze soorten geen slaap nodig omdat ze geen visuele prikkels krijgen, waardoor hun hersenen dus ook niet veel zintuiglijke informatie hoeven te verwerken.
Vissen die in een school zwemmen, hebben op vergelijkbare wijze minder behoefte aan slaap, omdat ze zich alleen maar hoeven te concentreren op het volgen van de dichtstbijzijnde dieren in de school. Ze gebruiken hun zicht daardoor minder dan vissen die niet in scholen leven.
Papegaaivis slaapt in een slijmzak
De papegaaivis is een uitzondering op die regel.
Voordat hij een uiltje knapt in het koraalrif, scheidt hij een slijmzak uit via zijn bek.
Na een half uur omsluit deze zak het hele dier, waarna de papegaaivis het zich gemakkelijk maakt in zijn slaapzak.
Vermoedelijk verhult hij zo zijn geur voor hongerige roofdieren.
De papegaaivis spuugt zijn slaapzak van slijm uit, die hem helemaal omhult en zijn geur verdoezelt. Foto: Reinhard Dirscherl/Getty Images