Ondanks zijn naam is de walvishaai geen walvis, maar een haai – en een enorme bovendien. De walvishaai is zelfs de grootste haai op aarde en dus ook de grootste vis die er is.
Lees in dit artikel meer over deze reus.
Hoe groot kan een walvishaai worden?
De walvishaai kan 18 meter lang worden, maar de gemiddelde lengte is circa 12 meter
Behalve om zijn grootte is de walvishaai bekend om zijn witte vlekken, die lijken op het patroon op een schaakbord.
De kop van de walvishaai is plat, en met zijn naar opzij geplaatste ogen ziet hij er wat sullig uit.
Zelfs als hij zijn enorme bek opent, ziet hij er even ongevaarlijk uit als hij is. De walvishaai is eigenlijk alleen gevaarlijk voor de vissen en het plankton waarmee hij zich voedt.
Een duiker krijgt de kans om naast een walvishaai te zwemmen.
Feiten over de walvishaai
- Wetenschappelijke naam: Rhincodon typus
- Afmetingen: Gemiddeld 12 meter lang en 15 ton zwaar
- Habitats: Hoofdzakelijk in tropische zeeën
- Menu: Plankton en kleine visjes
- Levensverwachting: 60-100 jaar
Als hij honger heeft, zoekt de walvishaai de zeespiegel op met zijn rijke verscheidenheid aan plankton en andere kleine organismen.
Hier filtert hij visjes en plankton uit het zeewater.
De walvishaai vangt zijn voedsel door water in zijn bek te zuigen, zodat de kleine visjes geen kans hebben weg te zwemmen.
De walvishaai is niet kieskeurig en eet dierlijk plankton als garnalen, plantaardig plankton als algen, en kleine visjes als sardines en ansjovis.
Hvor lever hvalhajen?
Walvishaaien trekken de hele wereld rond, maar zwemmen bij voorkeur in de tropische zeeën rond de evenaar.
Tijdens een studie uit 2018 naar de habitats van walvishaaien werd ontdekt dat de kustgebieden waar walvishaaien het talrijkst zijn, ondiep water hebben maar dicht bij gebieden met zeer diep water liggen.
Volgens de onderzoekers zijn de walvishaaien zo graag in deze bijzondere gebieden omdat ze er toegang hebben tot veel prooidieren.
Ook geven ze aan dat de walvishaaien hun verblijf in het warme, ondiepe water gebruiken om hun warmte te reguleren na een duik in het koude, diepe blauwe water.
Geschiedenis van de walvishaai
Het geslacht van de walvishaai gaat meer dan 65 miljoen jaar terug naar de jura en het krijt
Toen liepen er dinosauriërs rond op de continenten op aarde, die dichter bij elkaar lagen – en daardoor was er een gigantische zee zonder land in zicht, waarin de walvishaaien gedijden.
Hier zie je de continenten in het krijt, 50 miljoen jaar geleden (l) en de continenten nu.
Ondanks de langdurige aanwezigheid van de walvishaai op aarde ontdekte de mens de walvishaai pas in 1828 voor de kust van Zuid-Afrika.
Datzelfde jaar concludeerde wetenschapper dr. Andrew Smith dat het wel ’s werelds grootste haai moest zijn – en hij had geen ongelijk. De walvishaai ís de grootste haai ter wereld.
Mens is grootste vijand van de walvishaai
Als ’s werelds grootste haai heeft de walvishaai niet veel natuurlijke vijanden. De omvang van de walvishaai is voldoende om de meeste dieren af te schrikken – maar niet de mens.
Hoewel de grote haai er op het eerste gezicht gevaarlijk uitziet, is de walvishaai helemaal niet gevaarlijk voor mensen.
Mensen zijn echter wel gevaarlijk voor de walvishaai.
Hier zie je een ploeg duikers dicht bij een walvishaai zwemmen.
De laatste jaren wordt het leefgebied van de walvishaai bedreigd door kustontwikkeling, vervuiling vanaf het land door plastic en andere bronnen, geluidsoverlast door de scheepvaart en overbevissing rond de koraalriffen waar de walvishaai zich voedt.
Door zijn ongevaarlijke karakter wordt de walvishaai massaal bekeken door toeristen, maar ook bejaagd om zijn vinnen, wat geleid heeft tot tal van aanvaringen tussen walvishaaien en scheepsschroeven.
Een walvishaai is een vin kwijtgeraakt na een aanvaring met een boot.
Daardoor zijn wetenschappers het zelfgenezend vermogen van de walvishaai nader gaan bekijken, en ditmaal waren ze eens optimistisch in hun bevindingen.
Uit het onderzoek bleek dat walvishaaien een indrukwekkend vermogen hebben om levensbedreigende wonden in extreem korte tijd te genezen.
In slechts enkele weken tijd was 90 procent van de wonden van de geobserveerde walvishaaien genezen, en bij één walvishaai werd geconstateerd dat een ontbrekende vin na jaren weer was aangegroeid.
De indrukwekkende overlevingskansen van de walvishaai lijken te danken te zijn aan een combinatie van een zeer actief immuunsysteem en veel herstelgenen.
Hoe groot is de populatie walvishaaien?
Er zijn geen nauwkeurige schattingen van het totale aantal walvishaaien in de wereldzeeën, maar de bovenstaande factoren vormen ongetwijfeld een uitdaging voor de leefomstandigheden van ’s werelds grootste haai.
Via foto-identificatie krijgen wetenschappers echter inzicht in de walvishaaienpopulatie in bepaalde gebieden.
In een studie uit 2017 in het midwesten van de Atlantische Oceaan wordt de populatie op 2167 walvishaaien geschat.