De film Jaws was in 1975 de eerste blockbuster aller tijden. Nadat de 7 meter lange, angstaanjagende haai Bruce op het witte doek was verschenen, leden mensen ineens massaal aan selachofobie: angst voor haaien.
Maar fictieve en echte witte haaien verbleken bij de grootste prehistorische haai, Otodus megalodon, die 15 meter lang kon worden.
Een nieuw onderzoek van de DePaul University in Chicago zet nu de omvang van de megalodon in perspectief en ontdekte wellicht het geheim achter de groei van deze oerhaai.
De megalodon stierf 3 miljoen jaar geleden uit en liet alleen tanden achter. Die kunnen 18 centimeter lang zijn: ruim drie keer zo lang als die van een witte haai.
Formule geeft omvang megalodon aan
Hoewel Hollywood ons wil doen geloven dat er nog megalodons schuilgaan in de diepte, zijn ze volgens de wetenschap al 3,6 miljoen jaar uitgestorven.
De enige overblijfselen zijn hun tanden, die zo’n 18 centimeter lang konden worden: bijna zo lang als een halveliterfles frisdrank.
De onderzoekers vergeleken de lengte van huidige leden van de familie van de haringhaaien en stelden een formule op om de afmetingen van uitgestorven soorten op basis van bekende eigenschappen te berekenen.
Naar aanleiding van de lengte van de tanden stelden ze vast dat de megalodon een maximale lengte van 15 meter had. Dat is minder dan eerdere schattingen, die uiteenliepen van 18 tot 30 meter, maar het staat nog steeds buiten kijf dat de megalodon de reus onder de haaien was.
De haringhaaien maken de zeeën al onveilig vanaf dat de dinosauriërs 250 tot 65 miljoen jaar geleden rondliepen (groene achtergrond) en vervolgens uitstierven, tot op de dag van vandaag (gele achtergrond). De grijze haaien zijn huidige soorten (de witte haai is de grootste), en de megalodon is met zijn 15 meter ruim twee keer zo lang als de op een na grootste haringhaai.
Reuzenhaai at broertjes en zusjes op
Volgens het nieuwe onderzoek is kannibalisme de oorzaak van de omvang van de megalodon. De eerste haai die in de baarmoeder uitkwam, at de overige bevruchte en onbevruchte eitjes op en werd daardoor al vóór de geboorte groot.
Haaien houden hun hele leven dezelfde proporties, waardoor een groot geboren haaienjong ook een grote volwassen haai wordt.
Kannibalisme is ook bekend van een andere haringhaai, de zandtijgerhaai. Volgens het onderzoek moet het vrouwtje op zoek naar meer voedsel om het ongeboren jong te kunnen voorzien van voedzame eitjes.
En om een betere jager te worden, moest de stofwisseling omhoog. Dit proces heeft de haaien warmbloedig gemaakt, wat volgens eerdere onderzoeken in verband staat met gigantisme.