Het ene moment zat de Australiër Martin Kane hoog en droog op zijn surfski voor de Australische westkust. Zijn vriend zat een paar meter verderop op een andere surfki. Het volgende moment werd de surfski met een enorme kracht omvergeworpen en dobberde Kane in het water terwijl een witte haai zijn vaartuigje te lijf ging.
Haaienaanval kwam vanuit het niets
Kane zei later dat hij ervan overtuigd was dat zijn laatste uurtje had geslagen. De haaienaanval leek vanuit het niets te komen. Kanes vriend kwam hem echter snel te hulp en trok hem op zijn eigen surfski – en de circa 3 meter lange witte haai was weer verdwenen.
Martin Kane kwam met de schrik vrij. Maar lang niet iedereen kan een haaienaanval navertellen.
Wat is de gevaarlijkste haai ter wereld?
Haaienaanvallen van een witte haai zijn het meest gevreesd. De haai kan tot acht meter lang worden, heeft een bek van een meter lang en meerdere rijen tanden met gezaagde randen, waarmee hij met gemak een mens doormidden kan bijten of een arm of been kan afrukken.
De grote witte haai is een van de meest gevreesde roofdieren van de zee – en met reden. Deze haai heeft namelijk de meeste haaienaanvallen op zijn geweten – op enige afstand gevolgd door de agressieve tijgerhaai en stierhaai.
Volgens een onderzoek naar haaienaanvallen uit 2013 hebben witte haaien 279 keer mensen aangevallen. 78 van deze aanvallen hadden een dodelijke afloop. Ter vergelijking: de tijgerhaai heeft 28 mensen gedood en de stierhaai 26.
De statistieken kennen echter een aantal onzekere factoren. In armere gebieden worden haaienaanvallen bijvoorbeeld helemaal niet geregistreerd. En vaak gaat een aanval zo snel, dat het slachtoffer of een getuige niet kan zien om welke haai het gaat.
Waar vinden haaienaanvallen plaats?
Hoewel er haaien in de Noordzee voorkomen, is op onze breedtegraad het risico om door een haai te worden aangevallen erg klein. Haaien leven namelijk voornamelijk in warmer water. In de Middellandse Zee kun je bijvoorbeeld witte haaien tegenkomen.
Voor de andere twee mensenetende haaien, de tijgerhaai en de stierhaai, moet je echter nog een stuk zuidelijker zijn.
De afgelopen jaren is er meerdere keren een witte haai waargenomen voor de zuidkust van Schotland en Engeland. Een ongebruikelijke plek voor een witte haai.
De meldingen zijn niet officieel bevestigd, maar marien biologen achten het niet onmogelijk dat avontuurlijke witte haaien wel eens afdwalen naar het noorden.
Het zal echter eerder gaan om een eenling dan om een vast bestand witte haaien. De grote roofdieren zijn namelijk erg gehecht aan hun vaste jachtgebieden, bijvoorbeeld bij Zuid-Afrika, Australië en de VS.
Haaienaanvallen: het grote misverstand
In Jaws en veel andere Hollywoodfilms wordt de witte haai voorgesteld als een killer, die vaak en zonder aanleiding mensen aanvalt.
In werkelijkheid valt een witte haai mensen echter vaak niet bewust aan, maar ziet het dier de zwemmer aan voor een prooidier, zoals een zeehond of zeeleeuw.
Vliegtuigongelukken leiden tot veel ongeregistreerde haaienaanvallen
De Franse avonturier en wetenschapper Jacques Cousteau denkt niet dat de witte haai het gevaarlijkst is voor de mens. Volgens hem zijn de meeste haaienaanvallen op de mens afkomstig van de oceanische witpunthaai. De meeste van deze haaienaanvallen zijn echter nooit geregistreerd.
De oceanische witpunthaai leeft in diep water en komt daardoor zelden in contact met mensen. Maar als er een vliegtuig neerstort of een schip zinkt, is hij er als de kippen bij om zich te goed te doen aan het mensenbuffet.
Vooral tijdens de twee wereldoorlogen, toen veel schepen tot zinken werden gebracht en vliegtuigen boven zee uit de lucht werden geschoten, sloeg de oceanische witpunthaai vaak toe. Toen de kruiser USS Indianapolis in de Tweede Wereldoorlog werd getorpedeerd, zouden zo'n 80 bemanningsleden zijn verslonden door witpunthaaien.