Ecuador is het eerste land ter wereld dat wilde dieren rechten geeft.
Dit volgt uit het vonnis in hoger beroep in het proces rond het aapje Estrellita.
Eerst werd ze ontvoerd uit de jungle en vervolgens weggehaald door de overheid, waarna ze stierf, vermoedelijk aan stress.
In 2008 gaf het Zuid-Amerikaanse land als eerste de natuur zelf juridische bescherming, en het diervriendelijke vonnis komt daarbovenop.
Knuffelaapje wordt martelaar
Het wolaapje Estrellita was pas een maand oud toen ze werd weggehaald bij haar soortgenoten in het oerwoud. 18 jaar lang woonde ze als huisdier bij het gezin Burbano.
Volgens haar baasje was Estrellita zo tam en gewend aan mensen dat ze communiceerde met behulp van geluiden en gebaren.
Ze hoorde bij het gezin en volgde de tradities en gewoonten van haar huisgenoten.
Het Zuid-Amerikaanse Ecuador, waaronder ook de unieke Galapagoseilanden vallen, gaf in 2008 als eerste land ter wereld de natuur wettelijke bescherming. Nu krijgen wilde dieren ook grondrechten.
In 2019 haalde de lokale overheid het illegale huisdier weg bij het gezin. Estrellita werd overgedragen aan een dierentuin, en een maand later stierf ze aan een hartaanval.
Op dat moment had Estrellita’s baasje, de bibliothecaresse Ana Beatriz Burbano Proaño, al een verzoek ingediend om haar terug te krijgen.
Ze wees onder meer op recent onderzoek waaruit blijkt dat wolapen (Lagothrix) in de stress schieten van vreemde mensen.
Weghalen was onwettig
Na een juridische strijd van twee jaar belandde de zaak bij het hooggerechtshof van Ecuador, en een meerderheid van de rechters bepaalde dat Estrellita’s vrijheidsberoving onwettig was.
Ze gaven Burbano gelijk in het argument dat de overheid rekening had moeten houden met de speciale omstandigheden van Estrellita en haar gezondheid.
Wilde dieren, ook van niet-bedreigde soorten zoals wolapen, hebben het grondrecht om ‘te bestaan, te gedijen en zich te ontplooien’, zo stelt het vonnis.
En dat recht werd niet gerespecteerd toen de overheid Estrellita uit haar vertrouwde omgeving haalde.
Precies hetzelfde geldt echter ook voor het gezin Burbano, aldus de rechters. Ook zij schonden het recht op vrijheid van het jonge wolaapje toen ze haar bij haar familie in de jungle weghaalden.
Alle dieren hebben recht op vrijheid
In de uitspraak eist het hooggerechtshof dat het ministerie van Milieu van Ecuador nieuwe wetten maakt om andere dieren te beschermen.
Volgens de rechters zijn dieren een essentieel onderdeel van de ecosystemen die beschermd worden door de wet op de natuurrechten uit 2008. Het is schadelijk voor de ecosystemen als de mens wilde dieren weghaalt en domesticeert.
Alle dieren hebben dan ook het recht om ‘niet bejaagd, bevist, gevangen, verzameld, gewonnen, gehouden, achtergehouden, verkocht of geruild’ te worden, bepaalt het vonnis.
En dat recht hebben ze omdat elk dier een individuele, aangeboren waarde heeft en niet omdat dieren nuttig zijn voor de mens.
De uitspraak maakt het echter niet illegaal om te vissen of te jagen. De rechters hebben alleen bepaald dat de bestaande regels daarop van toepassing zijn.
Met dit belangwekkende vonnis erkent Ecuador als eerste land ter wereld dierenrechten op het hoogste juridische niveau.