Volgens de VN worden 1 miljoen planten- en diersoorten bedreigd met uitsterven.
Eén daarvan is de noordelijke witte neushoorn, waarvan het bestand op dit moment slechts bestaat uit twee vrouwtjes die in gevangenschap leven – namelijk Najin en Fatu, die moeder en dochter zijn. Vorig jaar stierf het enige overgebleven mannetje, Sudan, en velen dachten dat daarmee het uitsterven van deze diersoort een feit was.
Maar met een ambitieus reddingsplan zijn wetenschappers nu bezig deze soort weer nieuw leven in te blazen.
Op 19 maart 2018 stierf Sudan – het laatste mannetje van de noordelijke witte neushoorn. Hij werd 45 jaar.
Ingevroren sperma, 10 eicellen en verwante draagmoeders
Met behulp van kunstmatige bevruchting kunnen de wetenschappers de eicellen van de vrouwtjes insemineren met het sperma van Sudan en andere mannetjes. Dit sperma is namelijk na hun dood ingevroren met behulp van een techniek die cryopreservatie wordt genoemd.
Daarnaast willen de wetenschappers de eicellen plaatsen in de vrouwtjes van een nauw verwante neushoornsoort, namelijk de zuidelijke witte neushoorn, en hen als draagmoeder voor nieuwe neushoornbaby’s gebruiken.
Naast het probleem dat er geen mannetje meer is, is het namelijk ook problematisch dat men in 2014 heeft ontdekt dat de nog resterende vrouwtjes niet in staat zijn om een zwangerschap te voldragen.
De beste overlevingskans van de neushoorn ligt daarom bij de wetenschap en de eerste doorbraak heeft nu eindelijk plaatsgevonden.
Nadat er eicellen waren afgenomen – een ingreep die nog nooit op de noordelijke witte neushoorn was uitgevoerd –, hadden de wetenschappers tien bruikbare eicellen tot hun beschikking – vijf van Fatu en vijf van Najin. En het is ze nu gelukt om zeven van die tien eitjes te bevruchten met behulp van de ICSI-techniek, waarbij één zaadcel direct in één eicel wordt aangebracht.
Of deze bevruchte eicellen zich ook echt gaan ontwikkelen tot levensvatbare foetussen oftewel embryo’s, valt nog te bezien.
Maar mocht dat lukken, dan is de volgende stap die moet worden gezet: het ontwikkelen van een techniek om ze op een veilige manier in de draagmoeders te plaatsen. En totdat deze techniek voorhanden is, worden de embryo’s ingevroren.
De wetenschappers die aan het project meedoen zijn echter optimistisch en geloven dat er over drie jaar weer noordelijke witte neushoornbaby’s ter wereld kunnen worden gebracht.
Je kunt meer lezen over de noordelijke witte neushoorn, andere bedreigde diersoorten en hoe de wetenschap de strijd aanbindt met het uitsterven van planten- en diersoorten in Wetenschap in Beeld nummer 1 van januari 2020.
