Waakvlam gaat aan bij de beer tijdens winterslaap
Dankzij een kurk in de endeldarm, veranderingen in het bloed en een waanzinnig lage hartslag kan een beer in winterslaap gaan zonder er ernstige complicaties aan over te houden.
Als een beer in winterslaap gaat, gaat de waakvlam aan met een paar slimme lichamelijke trucs.
Op het noordelijk halfrond checken de bruine beren op dit moment uit en gaan ze in winterslaap tijdens de koude maanden zonder voedsel. Maandenlang hebben ze zich volgestopt met planten, vis en bessen.
Met een vetlaagje alleen komen de beren echter niet heelhuids door de winterslaap. Daar is meer voor nodig.
Dankzij slimme mechanismen kunnen beren basale levensfuncties op een laag pitje zetten zonder er iets aan over te houden.
Cellen verbruiken minder zuurstof
Het dier beperkt zijn ademhaling tot één à twee keer per minuut. Als een mens zo langzaam adem zou halen, zouden de hersenen en andere organen wegens zuurstofgebrek worden aangetast.
Via bloedmonsters hebben wetenschappers sporen van zwavelwaterstoffen ontdekt bij slapende beren, wat wellicht hun manier is om met weinig zuurstof toe te kunnen. Zwavelwaterstoffen zetten de mitochondriën, de energiecentrales van de cel die zuurstof en voedingsstoffen omzetten in energie, op een laag pitje.
Zo wordt het zuurstofverbruik geminimaliseerd, maar krijgen de organen nog steeds voldoende zuurstof.
Bloedplaatjes worden gladder
Een beer kan wel 100 dagen in winterslaap doorbrengen. Als een mens zo lang in bed zou blijven liggen, wordt het bloed stroperig en ontstaan er bloedpropjes.
Maar ook hier weet de beer wel iets op.
Volgens de onderzoekers van het Scandinavische berenproject verandert de chemische samenstelling van de bloedplaatjes, waardoor het bloed gladder wordt en minder snel klontert – al slaat het hart maar vijf keer per minuut.
Om te voorkomen dat ze hun behoefte moeten doen, vormen beren een soort kurk van poep. Die maakt een einde aan de uitscheiding van afvalstoffen, en de beer vormt ook geen urine tijdens de winterslaap.