Vrouwtjes zijn de baas
Gecastreerde mannetjes en agressieve vrouwtjes met een penis. Bij sommige diersoorten zijn de vrouwtjes aan de macht. Lees meer over drie van de dominantste dames van het dierenrijk.
Mannetje is draagbare spermabank
Vrouwtjes in het voordeel: Voortplantingsvermogen
In de diepzee duurt het lang en kost het veel energie om iemand van je eigen soort te vinden. Daarom ontwikkelde de diepzeehengelvis een techniek die ervoor zorgt dat vrouwtjes en mannetjes die elkaar eenmaal gevonden hebben, nooit meer uit elkaar gaan.
Als de mannetjes uit het eitje komen, hebben ze een gestroomlijnde vorm, een rij vlijmscherpe tanden, een grote snuit en gigantische reukorganen. Hun enige taak is om afgaand op hun neus zo snel mogelijk een vrouwtje te vinden. En als dat niet binnen een paar dagen lukt, verhongeren ze.
Wanneer het mannetje een vrouwtje vindt, bijt hij zich vast in haar zij. Hierbij komen speciale enzymen vrij die ervoor zorgen dat zowel zijn als haar huid oplost. Het mannetje groeit aan het vrouwtje vast, en hun bloedvatenstelsels gaan een geheel vormen. Zijn inwendige organen verschrompelen terwijl zijn testikels juist groeien, tot dat het enige is wat van hem overblijft.
De vrouwtjes zijn niet erg kritisch en er is geen bovengrens voor het aantal mannetjes dat aan haar kan vastzitten.
Vrouwtje baart via neppenis
Vrouwtjes in het voordeel: Agressie
Hyena's werden vroeger beschouwd als de enige hermafrodieten onder de zoogdieren. Dat kwam doordat onderzoekers keer op keer zagen dat de jongen gebaard werden door hyena's met een penis en testikels. Pas later ontdekten zoölogen dat hyena's wel degelijk twee geslachten kennen, maar dat de vrouwtjes zich op slinkse wijze verkleden als mannetjes.
De clitoris van het hyenavrouwtje is extreem verlengd en vormt een pseudopenis die zich kan oprichten, net als bij een erectie. Het vrouwtje urineert, copuleert en baart haar jongen via haar neppenis. De schaamlippen liggen bovendien over elkaar heen gevouwen zodat het lijkt alsof ze een balzak heeft. Deze testikels zijn echter, net als de schaamlippen, uitsluitend gevuld met bindweefsel.
Recenter onderzoek naar het sociale gedrag van hyena's toont aan dat de vrouwtjes de mannetjes volledig domineren. Zelfs het vrouwtje met de laagste rang staat hoger in de hiërarchie en is agressiever dan het mannetje met de hoogste positie in de rangorde.
LEES MOORDDADIG GOEDE ARTIKELEN OVER DIEREN. Neem een abonnement op Wetenschap in Beeld.
Vrouwtjes 50 keer zo groot als mannetjes
Vrouwtjes in het voordeel: Grootte
De vrouwtjes van de spin Nephila kunnen een pootspanwijdte van wel 10 centimeter bereiken en hebben een groot, sterk lijf. De mannetjes daarentegen zijn piepklein, ze meten slechts 1/50 van de vrouwtjes.
Normaal gesproken doet een mannetje alles om uit de buurt van een vrouwtje te blijven. Maar als het tijd wordt om te paren, moet hij zich dicht bij haar in de buurt wagen en riskeren dat zij hem verorbert voor de lunch. Als hij geluk heeft, is het vrouwtje bezig met het binnenhalen van een grotere buit. Dan ziet ze hem niet staan en kan hij haar stiekem bevruchten.
Het paren gebeurt met behulp van ledematen die hij voor de gelegenheid heeft aangepast en die in haar geslachtsopening passen. Als het lukt om seks te hebben, castreert het mannetje zichzelf na afloop en laat hij zijn paringsorganen ter plekke achter. Dan kan hij niet meer paren, maar andere mannetjes kunnen er ook niet bij.
GA ELKE MAAND MEE NAAR HET FASCINERENDE DIERENRIJK als abonnee van Wetenschap in Beeld.