Onderzoekers vragen zich al eeuwen af hoe de giraf aan zijn lange nek is gekomen.
Sinds Charles Darwin is de gangbaarste theorie dat de giraf die lange nek ontwikkelde om zijn voedsel hoger uit de bomen te kunnen halen.
Er is echter ook een concurrerende theorie die op gespannen voet staat met Darwins idee: dat de lange nek het resultaat is van het gevecht dat de mannetjes om de vrouwtjes voeren.
Voorouder deelde kopstoten uit
Mannetjesgiraffen maken regelmatig ruzie over een vrouwtje. Ze slingeren dan hun 2 tot 3 meter lange nek naar elkaar, en met hun behaarde hoorns kunnen ze elkaar veel letsel toebrengen.
Hoe langer de nek, hoe groter de kans dat er gewonden vallen.
Deze theorie wordt gesteund door een aantal pas gevonden fossielen van een voorouder die kopstoten uitdeelde.
Het is een leuk verhaal over een fantastisch sekswapen. Ted Stankowich, evolutiewetenschapper aan California State University, Long Beach
De eerste fossielen zijn al in 1996 blootgelegd in de regio Xinjiang in Noord-China, maar toen wisten onderzoekers nog niet waar ze naar keken.
Ze dachten eerst een verre verwant van koeien of schapen te hebben gevonden, maar na meer vondsten en CT-scans concludeerden ze dat dit zoogdier familie is van de giraf.
Een schaap met extreme nekwervels
De soort leefde ruim 17 miljoen jaar geleden en is Discokeryx xiezhi gedoopt naar een mythisch wezen met één hoorn uit China.
Anders dan de giraffen van nu had Discokeryx xiezhi een korte nek, en op zijn kop had hij een harde plaat met een uitsteeksel waarmee hij andere mannetjes bewerkte in de strijd om een vrouwtje.
Deze illustratie toont mannetjesgiraffen die vechten om een vrouwtje. Op de voorgrond vechten twee exemplaren van Discokeryx xiezhi, en de herkenbare giraffen van nu gaan op de achtergrond de confrontatie aan. De wilde kopstoten hebben in de loop der jaren geleid tot een steeds langere nek.
Deze minigiraf was zo groot als een schaap. Het is dan ook opvallend dat zijn schedel wel 2,5 centimeter dik kon worden, waardoor zijn kop een ideaal wapen was om mee te vechten.
Bovendien waren de nekwervels zeer krachtig, waardoor Discokeryx xiezhi de kopstoten van zijn tegenstander kon opvangen.
Sterker nog, de gewrichten tussen het hoofd en de nek en tussen de nekwervels zijn de meest complexe die ooit bij een zoogdier zijn waargenomen.
Een reconstructie van de 2,5 cm dikke schedel en de extreem sterke nekwervels van Discokeryx xiezhi. Deze oergiraf was gemaakt voor kopstoten.
Lange nek na 2 miljoen jaar kopstoten uitdelen
Toen Discokeryx xiezhi op aarde rondliep, was het warm en waren er dichte bossen, maar in Xinjiang, waar de soort voorkwam, was het droger en kaler.
Na een analyse van het tandglazuur van Discokeryx xiezhi ontdekten de onderzoekers dat de minigiraf op open grasvlakten leefde en migreerde met de seizoenswisselingen. Omdat er relatief weinig voedsel was, was de strijd om overleving en voortplanting heviger, waardoor de gevechten tussen mannetjes feller werden.
Zoiets overkwam ook de giraf die we nu kennen. Zo’n 7 miljoen jaar geleden veranderde het klimaat in Oost-Afrika en maakten bossen plaats voor gras.
Discokeryx xiezhi stierf uit, maar de moderne giraf bleef zijn lange nek ontwikkelen door kopstoten uit te delen in de strijd om vrouwtjes.
Door al die gevechten en de overdracht van DNA op het nageslacht evolueerde de giraf de lange nek waar we nu zo vertrouwd mee zijn.
Een bijkomend effect was dat de giraf ook voedsel uit hoge bomen kon halen, zo stellen de onderzoekers.
De strijd om voedsel was echter niet de drijvende kracht achter de lange nek. Dat was seks.