De ringslang behoort tot een familie van slangen met wereldwijd ruim 1800 soorten – ofwel twee derde van alle slangensoorten.
In Nederland leeft maar één soort, de Euraziatische Natrix natrix, die tot de waterslangen behoort. Zoals de naam al zegt, komt hij vaak voor bij moerassen en meren en is hij een fantastische zwemmer.
Je vindt hem echter ook op grasvelden, waar hij zich verstopt in het hoge gras. Daaraan dankt de slang zijn Engelse naam grass snake.
Lees hier meer over de lange Nederlandse slang.
Hoe ziet de ringslang eruit?
Als je een ringslang wilt spotten, moet je weten waar je op moet letten. Hoewel het een lange slang is, is de ringslang dun en kan hij zich goed camoufleren.
Het lijf kan 140 centimeter lang worden, waarmee de ringslang de grootste slang van Nederland is. Hij is vrij gelijkmatig van kleur, variërend van grijs tot gitzwart.
De ringslang is te herkennen aan de karakteristieke gele vlekken in zijn nek.
De ringslang heeft een ovale kop en twee gele vlekken in zijn nek, wat heel kenmerkend is voor de soort.
De slang vervelt een paar keer per jaar, waardoor je de oude huid soms in het bos of op de hei kunt zien liggen.
Wil je meer weten over de slangen in de Nederlandse natuur? Lees dan ons artikel over slangen in Nederland.
De ringslang vindt zijn prooi door met zijn tong de omgeving te ‘proeven’.
Feiten over de ringslang
- Latijnse naam: Natrix natrix
- Lengte: Het mannetje wordt 60-80 cm, het vrouwtje 70-100 cm lang. De slang kan echter 140 cm lang worden.
- Uiterlijk: De ringslang is slank en heeft een lange staart die een vijfde van zijn totale lengte uitmaakt. Hij heeft een ovale kop met grote, donkere ogen en twee karakteristieke gele vlekken in zijn nek.
- Levensduur: 23 jaar.
- Prooi:en Kikkers, muizen, padden en naaktslakken.
- Natuurlijke vijanden: Ooievaars, reigers, vossen, katten, dassen, bunzings en buizerds.
Waar leeft de ringslang?
De slang heeft een groot verspreidingsgebied en leeft in grote delen van Europa en Azië.
Hij komt voor van Denemarken, Noorwegen, Zweden en Finland in het noorden, de Balkan in het oosten en Italië in Zuidoost-Europa tot aan Centraal-Azië en het noorden van Mongolië.
De ringslang komt voor in het zuiden van Scandinavië, West-, Midden- en Zuid-Europa, en de gehele Balkan. Verder kom je deze slang tegen in het westelijk deel van Rusland, Turkije, de Kaukasus en Centraal-Azië.
Vergeleken met andere slangen doet de ringslang het goed in koelere klimaten, omdat hij minder afhankelijk is van de zon om een voldoende hoge lichaamstemperatuur op te bouwen.
In plaats van zoals de adder te zonnen, neemt hij een duik in een poel, waar hij snel dezelfde temperatuur bereikt als het water.
De slang heeft zijn habitat daarom vaak in waterrijke gebieden zoals meren, moerassen, poelen en andere wateren met veel vegetatie, waar de eieren goed kunnen worden verstopt.
De waterslang Natrix natrix leeft bij moerassen en poelen, waar veel prooien zijn om op te jagen.
Maar je kunt de ringslang ook tegenkomen in droge gebieden zoals heidevelden of akkers.
De ringslang legt haar eieren namelijk graag in een mest- of composthoop waar het warm en vochtig is.
Anders dan de ringslang is de adder wel giftig. Meer weten over de enige giftige slang van Nederland en België? Lees dan ons artikel over de adder.
Ga in de zomer op zoek naar de ringslang
De ringslang is schuw, dus je moet geluk hebben als je hem in het wild wilt zien. Daarnaast is hij het grootste deel van het jaar in winterslaap. De beste kans om hem te spotten is in juni, juli en augustus.
Als de mannetjes rond april en mei uit hun winterslaap komen, gaan ze eerst in de zon liggen om hun sperma te laten rijpen.
Dan gaan ze op zoek naar een vrouwtje om mee te paren.
De ringslang legt haar eieren op een warme, vochtige plek, zoals een mest- of composthoop.
Een paar maanden na de paring legt het vrouwtje haar eieren, die gewoonlijk rond augustus en september uitkomen.
Dus wil je een jong zien, maak dan in de nazomer een uitstapje naar de habitats van de ringslang.
Helaas wordt de ringslang in Nederland in zijn voortbestaan bedreigd. De Flora- en faunawet verbiedt de slangen te verstoren, vangen of doden.
Wat eet de ringslang?
De ringslang eet voornamelijk kikkers, muizen, padden en slakken. Omdat hij een goede zwemmer is, kan de slang zowel op het land als in het water jagen.
In tegenstelling tot giftige slangen eet hij zijn prooi levend op. Daarom moet hij extra snel zijn als hij met succes wil jagen.
Gelukkig kan de slang ook bij lage temperaturen jagen, waardoor hij er ’s nachts op uit kan gaan om kikkers te vangen.
De Nederlandse slang is echter het actiefst in de namiddag, als het water het warmst is.
De ringslang kan goed zwemmen en kan daardoor op zijn favoriete prooien jagen in hun natuurlijke habitat.
Als de slang zijn prooi te pakken heeft, zet hij zijn 130-140 vlijmscherpe tanden erin. Alle tanden hebben weerhaakjes, waardoor een muis of pad moeilijk weer loskomt.
De ringslang deinst niet terug voor prooien die vier keer zo dik zijn als hijzelf. Het is ook een nogal gulzige slang, die het moeilijk vindt om te stoppen met eten.
Soms zijn zijn ogen groter dan zijn maag en moet hij zijn prooi weer uitbraken.
Is de ringslang gevaarlijk?
De ringslang is niet giftig en is daarom alleen gevaarlijk voor zijn prooien, die hij het liefst levend opeet.
Heel soms bijt hij een mens uit zelfverdediging, maar ook de beet is ongevaarlijk.
De ringslang heeft zelf wel veel natuurlijke vijanden, en vaak weinig mogelijkheden om te ontsnappen.
Zijn grootste natuurlijke vijanden zijn ooievaars, reigers, vossen, katten, dassen, bunzings en buizerds. Maar hij is niet voor één gat te vangen.
Als de slang zich bedreigd voelt, doet hij of hij dood is, met zijn lijf slap en zijn bek open. Hij scheidt ook stinkend vocht af, wat hem nog minder aantrekkelijk maakt voor roofdieren.
Als de ringslang zich bedreigd voelt, doet hij of hij dood is en verspreidt hij een afschrikwekkende stank.