Onderscheid maken tussen even en oneven getallen is een abstracte hersenoefening, en onderzoekers dachten dat alleen mensen dat konden.
Maar nu hebben onderzoekers aangetoond dat honingbijen ook het verschil tussen even en oneven getallen kennen.
De onderzoekers hopen dat hun simpele rekenmethode gebruikt kan worden voor computers en rekenmachines, waardoor er minder rekenkracht nodig is.
Bijen houden van oneven getallen
De meeste mensen kunnen even en oneven getallen onderscheiden. Sommigen gebruiken de basisregel dat een getal dat eindigt op 1, 3, 5, 7 of 9 oneven is en dat getallen op 0, 2, 4, 6 of 8 even zijn. En als je een heel getal krijgt als je een getal door twee deelt, is het ook even.
Onderzoekers zoeken al jaren naar andere soorten die ook de twee typen getallen kunnen onderscheiden.
Om de honingbijen (Apis mellifera) te testen, plaatsten ze een reeks kaarten met verschillende getallen bij voederautomaten. Daarna werden de bijen ingedeeld in twee groepen.
Tot nu toe dachten onderzoekers dat onderscheid tussen even en oneven getallen abstracte wiskunde was. Maar misschien is het toch niet zo geavanceerd, want zelfs bijen kunnen de getallen uit elkaar houden.
De ene groep werd getraind om kaarten met 2, 4, 6 en 8 met suikerwater te associëren en 1, 3, 5 en 7 met een bittere vloeistof (die bijen niet lekker vinden). De andere groep leerde oneven getallen te associëren met suikerwater en even getallen met het bittere kinine. Elke bij werd twee tot vier uur getraind.
Na de training van de bijen en het testen zelf, kreeg elke bij de mogelijkheid twintig keer van de voederautomaten naar de bijenkorf te vliegen. Na de eerste ronde werden de voerplaten schoongemaakt en kwam er water in plaats van suikerwater en kinine te liggen. De bijen vlogen nog steeds naar de plek waar eerst suikerwater lag door te kijken naar even en oneven getallen op de platen. Uiteindelijk bleek dat de bijen met 80 procent nauwkeurigheid goed kozen.
De onderzoekers ontdekten dat de twee groepen in een ander tempo leerden. De bijen die suikerwater aan oneven getallen moesten koppelen, leerden sneller dan de bijen die suikerwater met even associeerden.
Na de eerste proef testten de onderzoekers elke bij met nieuwe, niet eerder getoonde kaarten. Daarbij vlogen de bijen zeven van de tien keer naar het suikerwater door de even of oneven getallen.
Simpele hersenen begrijpen even en oneven getallen
Het menselijk brein bestaat uit 86 miljard neuronen, terwijl bijen er slechts 960.000 hebben.
Het verschil tussen even en oneven getallen is misschien minder complex dan onderzoekers eerst dachten, want de relatief simpele bijenhersenen begrijpen het ook.
De onderzoekers maakten een simpel neuraal netwerk met slechts vijf neuronen en testten of dat onderscheid kon maken tussen even en oneven getallen. Dat netwerk werd in een computerprogramma gezet om de proeven te draaien.
Ze gaven tussen 0 en 40 signalen aan het netwerk, en dat categoriseerde de signalen vervolgens als even of oneven.
Het kunstmatige neurale netwerk werd met honderd procent nauwkeurigheid verdeeld. Voor paritaire categorisatie – zoals het onderscheid maken tussen even en oneven – is dus geen groot of complex brein als dat van mensen nodig.
Hoe de bijen het onderscheid maken, weten de onderzoekers nog niet.
Ze zouden de getallen kunnen groeperen en afwijkingen anders categoriseren, of elk element tellen en de regel gebruiken om even en oneven getallen te onderscheiden. Ze zouden zelfs het hele getal door twee kunnen delen, menen de onderzoekers.
Ze weten ook niet of er een evolutionair voordeel aan de vaardigheid zit. De onderzoekers zeggen dat honingbijen misschien ook in staat zijn om – op een heel eenvoudige manier – te tellen hoeveel voedsel de kroon van een boom bevat, en dat dan door te geven aan andere bijen in de korf.
De onderzoekers hopen dat de studie voor nieuwe en effectievere rekenmethodes zorgt.