Shutterstock

Hongerige kikkervisjes worden kannibalen

Biologen hebben een sterke drijvende kracht in de evolutie ontdekt, die herbivoren verandert in gulzige roofdieren.

Hoewel meertjes er in het voorjaar idyllisch uitzien, kan er onder de oppervlakte een harde werkelijkheid schuilgaan. Sommige dieren worden felle kannibalen als het voedsel schaars is.

En onderzoek van de University of North Carolina in de VS laat zien dat dit aanpassingsvermogen een sterke drijvende kracht in de evolutie kan zijn.

Kikkervisjes worden agressieve kannibalen

De onderzoekers bestudeerden kikkersoorten waarvan de kikkervisjes dit vermogen hebben. Als er in de waterplas waar ze opgroeien genoeg algen zitten, ontwikkelen ze een kleine bek en een lang spijsverteringskanaal, geschikt voor plantaardig voedsel.

Maar is er niet genoeg eten, dan krijgen ze krachtige kaakspieren en kartelige monddelen.

Het worden agressieve roofdieren die elkaar naar het leven staan.

Dankzij die flexibele ontwikkeling kan een deel van de soort de crisis overleven.

Het bleek ook dat één soort, Spea bombifrons, vastgehouden heeft aan de strategie, waardoor alle kikkervisjes nu kannibalen zijn, hoeveel voedsel er ook is.

Jonge wormen eten hun moeder op

Als de worm C. elegans niet genoeg te eten heeft, offert de moeder zich op voor haar jongen.

© Getty images & Christian Braendle/INSTITUT DE BIOLOGIE VALROSE

In goede tijden overleeft moeder

Als er genoeg eten is, legt de worm C. elegans eitjes (blauw). Daarna gaat ze verder met haar leven en moeten de jongen zichzelf redden.

© Getty images & Christian Braendle/INSTITUT DE BIOLOGIE VALROSE

Bij schaarste offert moeder zich op

Als er weinig voedsel is, houdt het vrouwtje de eitjes in haar lijf tot ze uitkomen als larven (rood). De jongen verhongeren niet, want ze eten hun moeder op.

Er is een vergelijkbaar verschijnsel ontdekt bij de rondworm C. elegans. Als er genoeg voedsel is, legt het vrouwtje eieren en gaat ze weer verder met haar leven.

Maar bij schaarste houdt ze de eitjes bij zich tot ze uitkomen. Dan eten de jongen haar van binnenuit op. Bij sommige stammen leggen de vrouwtjes helemaal geen eitjes meer en offeren ze zich altijd op voor hun kroost.

De verandering is het gevolg van een mutatie in één gen. Een soort heeft dus weinig nodig om kannibalistisch te worden.