Als de zon aan een wolkeloze hemel staat te branden en je interne themostaat onder druk staat, zorgen duizenden zweetklieren over je hele lichaam ervoor dat er hitte afgevoerd wordt.
Maar bij honden werkt het anders. Ze hebben alleen zweetklieren in hun snuit en poten en moeten hun toevlucht nemen tot andere methoden om van de overtollige warmte af te komen.
Op thermische foto’s is de hondentong rood omdat die het warmst is. Via de tong wordt een groot deel van de lichaamswarmte afgevoerd.
Hijgen koelt hondenlijf
Bij honden zitten alle zweetklieren op de poten en de snuit, maar dat zijn er te weinig om alle overtollige warmte af te kunnen voeren. Daarom hijgt een hond met zijn tong uit zijn bek.
Het vocht op de tong verdampt, waardoor het hondenlijf afkoelt. En de snelle ademhaling zorgt ervoor dat vocht uit de longen ook verdampt, wat een extra koelend effect oplevert.
Maar hoeveel hij ook hijgt, op een hete zomerdag kan een hond in de problemen komen. Bij rassen met een platte neus stroomt er niet genoeg lucht over de tong tijdens het hijgen, en alle rassen lopen het risico op een warme dag te veel vocht kwijt te raken via hun tong.
En nu hebben Britse onderzoekers van de universiteit Nottingham Trent uitgezocht welke hondenrassen het zwaarst te lijden hebben onder hoge temperaturen.
In een nieuw, groot onderzoek spitten de wetenschappers gegevens door van meer dan 900.000 bezoekjes aan Britse dierenartsen in 2016. En de conclusie is helder: sommige honden kunnen veel slechter tegen hitte dan andere. Met name gewicht, leeftijd, ras en schedelvorm lijken beslissende factoren te zijn.
Kortsnuiten lijden in de hitte
Uit de cijfers van het onderzoek blijkt onder meer:
- In totaal 390 honden hadden hittegerelateerde problemen tijdens de onderzochte periode. 56 daarvan zijn hieraan gestorven.
- Grote honden van meer dan 50 kilo doen het drie keer zo slecht in de hitte als keffertjes van onder de 10 kilo.
- Honden ouder dan 12 jaar lopen een groter risico om ziek te worden in de hitte.
De onderzoekers ontdekten ook dat specifieke rassen vaker voorkomen in de statistieken: honden met een korte snuit, zoals de Engelse en Franse buldog, zijn twee keer zo kwetsbaar als bijvoorbeeld de beagle en de border collie. De chowchow, die bekendstaat om zijn losse vacht, heeft het het zwaarst.
De chowchow, die bekendstaat om zijn blauwe tong en losse vacht, heeft volgens de onderzoekers het meest te lijden onder de hitte.
Verrassende resultaten
De buldog bleek ook bij eerdere experimenten extra gevoelig voor hitte, maar sommige uitkomsten van het onderzoek verrasten de wetenschappers.
Zo blijkt dat de golden retriever maar liefst 2,7 keer zo veel kans heeft om ziek te worden bij heet weer als bijvoorbeeld de labrador, ‘hoewel ze even groot zijn’, zoals de onderzoekers zelf schrijven. Nog verrassender is dat de greyhound zelfs een 4,26 keer zo groot risico heeft om ziek te worden als een labrador.
De ontwikkeling van de schedel van wolf tot buldog
Bij meerdere hondenrassen is de anatomie na jaren doorfokken niet meer gezond te noemen. Zo raken grote rassen makkelijk oververhit, vooral de honden die moeilijk ademhalen, en krijgen ze vaker te maken met botkanker.
Heel kleine hondjes hebben juist moeite om warm te blijven, en hun schouders en heupen raken makkelijk uit de kom. Pekinezen, buldogs en andere kortsnuiten kunnen niet goed rennen doordat ze te weinig zuurstof krijgen.
Buldogs hebben zo veel moeite met ademhalen en koel blijven dat de Nederlandse overheid het heeft verboden om te blijven fokken met kortsnuiten. Deze honden moeten een kilometer kunnen afleggen in 12 minuten en mogen daarna hooguit een kwartier nodig hebben om weer op adem en temperatuur te komen.
De kaak van kortsnuiten is vaak te kort voor de tanden. De oogkassen zijn soms zo klein dat de ogen nauwelijks blijven zitten. De huidplooi boven de snuit van een buldog moet regelmatig gereinigd worden, net als de ogen, en de meeste pups worden met een keizersnede gehaald omdat de kopjes te groot zijn voor het lichaam van de moeder.
15.000 jaar geleden: oerwolf getemd
Een inmiddels uitgestorven wolvensoort ging rond 15.000 jaar geleden een bondgenootschap aan met de mens. Een wolvenschedel heeft lange, sterke kaken om prooien efficiënt te doden.
1860: Stierenhond
De buldog hielp de boer met zijn stieren. De neus is teruggetrokken zodat de hond kan blijven ademhalen als hij zijn tanden in een stier heeft gezet.
1906: Schedel verkort
De buldog wordt nu gefokt als huisdier, en de typische kenmerken worden overdreven. De kop wordt breder dan hij lang is, en de onderbeet verergert.
2004: Extreme onderbeet
Doordat fokkers zich richtten op de onderbeet en de huidplooi boven de snuit zou de buldog geen stier meer kunnen vasthouden.