In twee afzonderlijke confrontaties wisten chimpansees in een grote groep hun verre verwanten te overmeesteren en hebben ze een jonge gorilla gedood, blijkt uit een nieuw rapport.
Nooit eerder hebben wetenschappers aangetoond dat de twee mensapen elkaar doden.
Nu dwingen klimaatveranderingen de primaten nog harder te vechten om territoria en voedsel, aldus de deskundigen.
Chimpansees doden in troepen
Chimpansees staan al lang bekend als de terroristen van het dierenrijk.
Er zijn talrijke voorbeelden van geweld en moord tussen verschillende groepen chimpansees, en ze doden ook andere dieren. Wetenschappers hebben een geval gedocumenteerd waarin een grote troep apen een moederluipaard in haar hol overmeesterde en een jong doodde.
Bij twee confrontaties doodden chimpansees een jonge gorilla.
Maar dat de klimmende voorouder van de mens ook andere apensoorten aanvalt – en zelfs grotere soorten als de gorilla – is nooit eerder vastgelegd.
De gewelddadige confrontaties tussen de mensapen hebben dan ook de onderzoekers van het Max Planck-instituut in Leipzig verrast, die sinds enkele jaren chimpansees (van de soort Pan troglodytes troglodytes) observeren in het nationaal park Loango in Gabon.
In negen gevallen zijn gorilla’s en chimpansees met elkaar in botsing gekomen, vaak omdat ze van dezelfde fruitbomen wilden eten, zo schrijven de onderzoekers. Vaak verlopen de ontmoetingen vreedzaam – soms spelen en communiceren de soorten zelfs met elkaar – maar in twee gevallen hebben de chimpansees de gorilla’s aangevallen, waarbij een jong werd gedood.
Zilverrug schrikt van groep chimpansees
Chimpansees patrouilleren geregeld in hun territorium, en soms zoeken ze confrontaties op in buurgebieden.
Na zo’n razzia op 11 december 2019, toen 27 chimpansees van de Rekambo-groep geen buren hadden gevonden om uit te dagen, stuitten ze op een kleine groep gorilla’s.
Een zilverrug van de soort westelijke laaglandgorilla. De grote alfamannetjes kunnen 180 centimeter lang en 270 kilo zwaar worden.
Van een afstand konden de onderzoekers de chimpansees horen brullen en schreeuwen, zoals ze doen tijdens gevechten. In de boomtoppen zagen ze al snel een vrouwtje van de westelijke laaglandgorilla (gorilla gorilla gorilla), en niet veel later verscheen een jong dier samen met een grote zilverrug en twee vrouwtjes, elk met een jong op de buik.
De chimpansees omsingelden de grote apen snel, terwijl ze dreigende kreten slaakten. Vooral de jongere mannetjeschimpansees trokken daarbij aan de takken waar de gorilla’s op stonden.
De grote zilverrug van de gorilla’s besefte al snel dat hij de vele chimpansees niet aankon en trok zich terug.
Verscheidene chimpansees vielen toen de gorillamoeders aan, waarbij zij een van de jongen van hen wegrukten. Kort daarna ontdekten de onderzoekers dat een jong was gestorven aan een grote snee in zijn buik.
Klimaatverandering maakt junglewet genadeloos
Chimpansees doden en eten vaak soortgenoten van andere troepen. Bij deze gelegenheid aten enkele apen het dode gorillajong op, vooral uit de lagere regionen van de hiërarchie, zoals jonge vrouwtjes.
In het tweede geval werd het gedode gorillajong niet opgegeten.
De onderzoekers waren verbaasd dat slechts enkele apen geïnteresseerd waren in het jong als voedsel, en denken daarom niet dat de chimpansees de gorilla’s aanvallen om ze op te eten.
De aanvallen zijn veeleer het gevolg van de felle concurrentie om voedsel waar zowel de plantenetende gorilla’s als de allesetende chimpansees van afhankelijk zijn, zoals vruchten, bladeren, schors en zaden.
Twee leden van de Rekambo-groep die hielpen bij de aanval op de gorilla’s in nationaal park Loango, Gabon. Chimpansees kunnen 160 centimeter lang 70 kilo zwaar worden.
Eerder onderzoek wijst uit dat sommige diersoorten – waaronder chimpansees – andere diersoorten, soortgenoten en zelfs groepsgenoten doden om een betere toegang tot voedsel te krijgen.
En voedsel is steeds moeilijker te vinden in het Loango-park, blijkt uit een rapport. De afgelopen 30 jaar dragen bomen steeds minder vruchten, waarschijnlijk als gevolg van de opwarming van de aarde.
Dat wetenschappers pas onlangs gorillamoorden door chimpansees hebben gedocumenteerd, is het bewijs van een nieuwe en wredere junglewet, die de mensapen ertoe aanzet om meer concurrenten als aartsvijanden te beschouwen.