Het alfabet is een van de eerste dingen die we op school leren, en de meeste mensen gebruiken het elke dag.
Maar wat weet je eigenlijk over het alfabet? Wie hebben het uitgevonden? En gebruiken andere talen hetzelfde alfabet? Je leest er meer over in dit artikel.
Wat is een alfabet?
Een alfabet is een vaste reeks letters die worden gebruikt om een taal te schrijven.
De letters van een alfabet zijn symbolen voor de klanken van de spreektaal. Daardoor hoef je, anders dan bij bijvoorbeeld de hiëroglyfen of het Chinese schrift, ‘alleen maar’ de tekens te leren in plaats van honderden plaatjes of symbolen die elk een woord of een deel daarvan aanduiden.
Uniek aan het Nederlandse en de meeste andere westerse alfabetten, is dat de letters voor klanken staan. Dat wil zeggen dat je met behulp van de letters van het alfabet woorden kunt spellen zoals ze klinken.
Er zijn natuurlijk uitzonderingen op basis van stomme letters, accenten, klemtoon en uitspraak waarbij woorden op een andere manier worden geschreven dan ze klinken. Hoewel verschillende talen veel van dezelfde letters gebruiken, heeft vrijwel elke taal zijn eigen alfabet.
Wist je dat er een woord bestaat dat 3,5 uur duurt om uit te spreken? Lees meer in ons artikel over de langste woorden ter wereld.
Hoeveel letters heeft het alfabet?
Het Nederlandse alfabet heeft 26 letters en is gebaseerd op het Latijnse alfabet.
Alle letters zijn er als kleine letter en als hoofdletter:
A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z
a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z
Het Nederlandse alfabet bestaat uit zes klinkers (geel) en 20 medeklinkers (zwart).
Hoe worden klinkers met een accent of de ij gealfabetiseerd?
In de Nederlandse taal worden er ook klinkers met een accent of umlaut gebruikt voor leenwoorden of buitenlandse eigennamen.
Deze letters worden niet beschouwd als zelfstandige letters van het Nederlandse alfabet, maar als varianten van de 26 letters van het alfabet.
De Nederlandse ij wordt soms opgevat als één letter, maar hij bestaat uit de i en de j en wordt daarom gealfabetiseerd onder de i. De ij is een digraaf, wat betekent dat twee letters samen één gesproken klank weergeven.
Wat zijn de meest en minst gebruikte letters van het Nederlandse alfabet?
De meest gebruikte letter van het Nederlandse alfabet en het Nederlandse schrift is de e, terwijl q, x en y de minst gebruikte letters zijn.
Daarnaast zijn in het Nederlandse schrift dubbele letters gebruikelijk, zoals in bijvoorbeeld IJsselmeer. Het dubbele gebruik van letters zie je dus bij zowel klinkers als medeklinkers
Wie hebben het alfabet uitgevonden?
Onderzoekers en geschiedkundigen zijn het er niet over eens wie het alfabet heeft uitgevonden. Er bestaan verschillende theorieën over. De meeste onderzoekers steunen de Oegarit-theorie, gebaseerd op de vondst van duizenden kleitabletten in de Syrische stad Oegarit. Deze tabletten zijn zo’n 3500 jaar oud en bevatten 30 letters, die tezamen het Oegarit-alfabet vormen.
De auteur ervan is niet bekend, maar waarschijnlijk was het iemand die iets afwist van het bestaan van andere schriftvormen uit die tijd, zoals de hiërogliefen.
De kleitabletten van Oegarit werden in 1929 gevonden en zijn lange tijd beschouwd als de oudste bewaard gebleven documenten die gesteld zijn in alfabetisch schrift. In 1999 vonden archeologen een alfabetische inscriptie op een kalksteen in Egypte. De inscriptie is gedateerd tussen 1900-1800 v.Chr.
Het bijzondere eraan is dat de tekst waarschijnlijk geschreven is door Semitische gastarbeiders uit het huidige Syrië, die hiërogliefen hebben omgezet in het eerste prille alfabet. Pas jaren later, rond 700-100 v.Chr., ontwikkelden de Romeinen het Latijnse alfabet, dat veel gelijkenis vertoont met het alfabet dat we nu gebruiken.