Alle mensen ruiken aan hun vingers

Joachim Löw, de Duitse bondscoach, stond voor aap toen hij voor het oog van de camera aan zijn vingers rook. Maar is dat wel terecht? Alle mensen ruiken aan hun vingers, dat zit in onze aard.

Aan vingers ruiken

De overwinning met 2-0 van die Mannschaft op Oekraïne tijdens het EK zo'n twee weken geleden was niet spectaculair te noemen.

De dagen erna schreven de kranten dan ook nauwelijks over de tactiek, de doelpunten en de overtredingen tijdens de wedstrijd.

Het ging alleen over het gedrag van de Duitse bondscoach Joachim Löw, voor het toeziend oog van miljoenen tv-kijkers in de hele wereld.

We doen het allemaal

In een fragment dat viral is gegaan zie je de bondscoach op de bank zitten tijdens de EK-wedstrijd, terwijl zijn hand een paar keer afglijdt naar zijn broek – naar voren en naar achteren – waarna hij met zijn vingers naar zijn neus gaat en er eens goed aan ruikt.

Het filmpje is talloze keren gedeeld en van commentaar voorzien, en een paar dagen na de wedstrijd zag Löw zich genoodzaakt om zijn excuses aan te bieden tegenover de verzamelde wereldpers.

Maar wacht even met de goede man volkomen belachelijk te maken.

Iedereen ruikt namelijk aan zijn vingers. En meestal doe je dat onbewust.

Gefilmd met verborgen camera

Dat ontdekte een onderzoeksteam van het Weizmann Institute of Science in Israël. Vorig jaar filmden de wetenschappers 280 proefpersonen met een verborgen camera omdat ze wilden onderzoeken hoe we sociale informatie doorgeven met chemische verbindingen, in het Engels chemosignaling genoemd.

De proefpersonen werden in een ruimte gezet waar ze werden ontvangen door een lid van het onderzoeksteam, met of zonder handdruk.

De wetenschappers hielden bij hoe vaak de proefpersonen hun hand naar hun neus brachten in de minuten voor en na de begroeting, en hoe lang hij daar bleef.

Ruiken aan de hand waarmee je geschud hebt

Vóór de handdruk hadden de mannelijke en vrouwelijke proefpersonen hun hand gemiddeld 22 procent van de tijd in de buurt van hun neus.

Het opvallende was dat ze na de handdruk gemiddeld twee keer zo lang aan de hand roken waarmee ze net iemand de hand geschud hadden – als die handdruk gegeven was door een persoon van hetzelfde geslacht.

Als ze echter begroet werden door iemand van het andere geslacht, roken de proefpersonen twee keer zo vaak aan de hand waar ze NIET mee geschud hadden.

We hebben het niet in de gaten

Het team herhaalde de proef met steriele handschoenen, en ontdekte dat er op de handschoenen stoffen achterbleven als squaleen en hexadecaanzuur, die met sociale signalen bij honden en ratten in verband staan.

Maar waar de onderzoekers nog het meest versteld van stonden, was hoe vaak we eigenlijk aan onze handen ruiken.

'Toen we de beelden bekeken, zagen we mensen aan zichzelf snuffelen, precies zoals ratten dat doen. Wij hebben er een blinde vlek voor: het gebeurt voortdurend zonder dat we er acht op slaan,' aldus Noam Sobel, een van de leiders van het onderzoek, in New Scientist.

Hij is er nu van overtuigd dat chemosignaling een belangrijk onderdeel van de menselijke natuur is.

'Mensen zitten de hele tijd met hun handen in hun gezicht. Ze ruiken eraan, en ze passen dat gedrag aan nadat ze iemand de hand hebben geschud. Dat geeft aan dat handdrukken bij chemosignaling horen,' zegt Noam Sobel.